Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

48 IX LTBRUM I SENTENTIARUM. — DIST. XVII ' QU.EST. VIII
valeo, sed primo puto hic distinguendum
de caritatis augmento, de quo dupliciter
possumus loqui : primo, secundum quod
caritas consideratur absolute et in se secundum
quemcumque statum ; secundo,
prout consideratur penes diversos status,
utpote comparando imperfectam caritatem
via? ad caritatem perfectam patrise.
— Primo modo intelligitur dicta positio
ponens augmentum caritatis, procedere in
infinitum. Ego autem, ut verbis utar Au- Sicque loquitur Glossa super illud ad Phigustini
in sermone de Assumptione beatislippenses,Quse retro sunt obliviscens, etc, PhWppM
simse Virginis, quia hoc sentire non va- B quod bonus semper potest proficere, et
3 "
leo, dicere pertimesco. Unde nil asserendo, quod non est hic status in caritatis pro-
conabor modum ponendi contrarium de-
clarare, insufficientiamque positionis isti-
us ostendere. Non enim video in alicujus
essentia vel operatione posse procedere
augmentum in infinitum, quin possibile
sit secundum speciem illam esse aliquid
actu infinitum secundum perfectionem in
substantia et propria ejus operatione. Ideo
tam ex parte creatse essentise quam ex
parte operationis ipsius, necesse est in
augmento aliquem terminum figi, ultra
quem non potest procedere, non obstante
quod caritas creata sit participatio caritatis
increatse et infinitse : quia secundum
S. Dionysium secundo capitulo de Divinis
nominibus, creata non possunt Creatori
perfecte assimilari, sed imperfecte, juxta
suam capacitatem. Quum ergo infinitas
formse et perfectionis sit propria ratio primi
principii, ex sua natura ei conveniens,
nulli potest creaturse communicari nec
convenire. Quamvis ergo caritas creata sit
participatio caritatis increatse, hoc tamen
est secundum gradum inferiorem, cui re-
pugnat infinitas. Denique quum quselibet
creata essentia sit quaedam participatio in-
creatse essentise, sequeretur quod non ha-
beret terminum certum et preefixum suse
perfectionis, sicut nec divina essentia. —
Nec solum impossibile est caritatem au-
geri in infinitum ex parte formse et spe-
ciei caritatis, sed item ex parte subjecti,
quum et ipsum sit in sua natura, virtute
et capacitate finitum. Unde etsi per cari-
A latem dilatetur usque ad certum gradum,
non tamen in infinitum. Ideo si per im-
possibile posset quis in hoc statu vivere
sine fine, caritas tam secundum se quam
secundum suum fervorem, in ipso ad
certum pertingeret finem, nec progredi
posset. Sed quia prsefixum est unicuique
tempus vivendi in sseculo isto, potest
unusquisque quamdiu hic vivit, in cari-
tate et ejus fervore proficere et augeri.
fectu.
Si vero loquamur de caritate secundum
diversos status, comparando imperfectam
caritatem vise ad perfectam patriee carita-
tem, variatur hic aliquantulum judicium
de caritatis augmento ut consideratur secundum
suam substantiam, et ut conside-
ratur secundum suam operationem : quoniam
caritas vise et patrise in substantia
sua ejusdem omnino est rationis, non au-
C tem operatio ejus, quse est dilectio, quia
dilectio sequitur cognitionem : propter
quod aliud ac altius genus cognitionis
inducit aliud genus dilectionis. Cognitio
quippe Dei in vita hac, est senigmatica et iCor. zud
per fidem, qua cognoscitur Deus ut absens
quantum ad suse essentise immediatam vi-
sionem, prsesens vero per senigma. Sed
cognitio patrise est per prsesentiam atque
intuitum suse nudae essentise in se ipsa.
Quoniam ergo secundum Philosophum secundo
de Anima, voluntas naturaliter au-
D getur ad delectabile prsesens, gradum aliquem
in fervore dilectionis necessario
habet caritas patrise, ad quem nequaquam
valet pertingere in hac vita secundum
communem cursum caritas vise, etiam si
ponatur, sive per possibile sive per impos-
sibile, quod caritas alicujus viatoris sit
major in sua essentia, quam caritas ali-
cujus Beatorum. Sed quoniam caritas vise
et patriae, quantum ad suam essentiam,
ejusdem est rationis, potest caritas vise
sequari caritati patrise quoad ipsam cari-
1_ '