Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN IN DEO SINT PLURES IDE.E, IMO ET OMNIUM QU.E COGNOSCIT 415
cocervus et consimilia habent ideam, quia A Denique, quum Tliomas ssepius fateatur,
licet non sint entia in rerum natura, non
tamen de ratione eorum est privatio en-
tis : ideo imagiuabilia sunt, et habent ide-
am.Contra hoc objici potesl, quia ut fertur
communiter, Chimsera et hircocervus de-
signant composita ex ineomponibilibus, id
est ex his quee impossibile est componi
seu in eodem consistere. Imaginatio quoque
est impossibilium ; de ratione autem
idese est quod sit similitudo rei factibilis.
Insuper ait : Oportet nos videre quomo-
quod omnis cognitio fiat per similitudinem
cogniti exsistentem in cognoscente,
ad quod etiam Dionysium sanctum alle-
gat, fatendum censetur quod in Deo intel-
ligente est aliquid per modum speciei
intelligibilis se habens, quod sit similitu-
do rei intellectse, per quod seu quo Deus
intelligit : et ita ponuntur in Deo plures
species intelligibiles per comparationem
ad intellecta, non quod species illse reali-
ter a Deo intelligente aut a se invicem
do ad cognitionem habeat se idea.Ad quod B distinguantur; nec realiter nec accidenta-
aliqui dicunt, quod idea non est quo quis
intelligit, sed solum habet rationem rei
intellectse. — Quocirca sciendum, quod
S. Thomas hoc dicit in prima parle Summse,
qusestione quintadecima. Contra quod
iEgidius objicit : Quum divina essentia di-
catur rei idea prout imitabilis est ab ea, et
ita sit similitudo rei creatse, et Deus co-
gnoscat creata per similitudines eorumdem
in ipso ; idcirco negare simpliciter
quod idea sit id quo Deus intelligit, non
sapit sanam doctrinam. Et addit iEgidius :
Id quo cognoscens cognoscit, dupliciter
accipi potest : primo, per comparationem
ad cognitionis actum ; secundo, per respectum
ad cognitum. Primo modo idea non
est quo Deus cognoscit, sed modo secun-
do, quia idea similitudo est cogniti. Heec
yEgidius.
Porro Thomas sic scribit loco prsetacto :
Quomodo pluralitas idearum divinse sim-
plicitati non deroget, facile est videre, si
quis consideret ideam operati esse in men
liter per inhsesionem informant aut ac-
tuant intellectum divinum,quum sint ipsemet
intellectus divinus et Deus, in quo
realiter idem sunt agens et actio, virtus
activa, objectum et forma qua agit, et
generaliter quod et quo. Nec talis plura-
litas specierum intelligibilium plus repu-
gnat simplicitati divinae, quam pluralitas
idearum, quum species illse dicantur per
relationem ad intellecta, sicut idese ad ide-
ata. Si vero idea idcirco non est dicenda
C species qua Deus intelligit, quoniam non
est forma realiter faciens intellectum divinum
in actu, nec inhserenter ipsum informans,
sequitur quocl non sit in Deo
ponenda species qua intelligit, quum in-
tellectus divinus sit purus actus, in quo
nec actuatio nec inhserentia esse valet. —
Quod etiam Thomas ait, formam domus
in mente artificis esse quid intellectum
ab ipso artifice, si sic intelligatur, quod
non sit species qua intelligit artifex, non
videtur idonee dictum. Nihilo minus per
te operantis sicut quod intelligitur, non D reflexionem intellectus super se lpsum et
sicut species qua intelligitur, quse est forma
faciens intellectum in actu. Forma
enim domus in mente artificis, est aliquid
ab eo intellectum, ad cujus similitudinem
domum in materia format. Non est autem
contra simplicitatem divini intelle-
ctus quod multa intelligat ; sed contra sim-
plicitatem ipsius esset, si intellectus ejus
per plures species formaretur. Hsec Tho-
mas. — Videtur autem in hac parte positio
illa iEgidii verior esse.
super ea quse in ipso sunt, potest forma
illa esse quid intellectum, quemadmodum
cetera quoque quse in intellectu con-
sistunt.
Denique si sanctus Doctor dicere intendebat,
quod idea idcirco dicitur in Deo
id quod intelligitur, non species qua intelligitur,
quia idea realiter idem est cum
divina essentia, quee est primum et proprium
divini intellectus objectum, et non
est species aliunde accepta, informans et