Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

630 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XLVI ; QU.EST. II
Scd istud non snfficit : qnia qnnm dicitnr A
mala esse absolnte, nnllo addito, ly esse de-
•composi- signat comparationem * liujus privationis
tioncm
* composi
tione
ad subjectum, in qua comparatione* non
consistit ratio bonilatis; sicut etiam quum
art. 9.
dicimus albedinem esse absolute, significamus
ordinem ejus ad subjectum, quoniam
esse accidentis, est inesse. Sed com-
paratio mali ad bonum quod ex eo elicitur,
designat ly esse positum in hoc dicto :
mala esse occasiones bonorum. Ideo hoc
bonum est, utpote mala esse occasiones
bonorum ; sed mala esse simpliciter, non B
est bonum. Itaque mala fieri non est causa
boni, nisi occasionaliter et per accidens.
— Quocirca sciendum, quorl triplex est
causa per accidens. Quaedam quae nihil
operatur ad effectum, sicut musica sedi-
ficatoris ad domum. Est etiam qufedam
causa per accidens quae attingit effectum,
quem tamen praeter intentionem suam in-
ducit, ut fortuna et casus : sicut patet in
fodiente sepulcrum et inveniente thesaurum.
Tertia, quae aliquid operatur, non
tamen attingit effectum, sed aliquid effe- C
ctui junctum ; sicque mala fieri est per
accidens causa boni : quemadmodum
per-
secutio tyranni non attingit patientiam
martyris, sed corporis cruciatum, qui est
patientise materia. Et talis causa proprie
appellatur occasio. Idcirco non sequitur
quod mala fieri sit bonum : quoniam unum
contrariorum potest per accidens esse cau-
sa alterius, sicut frigidum per accidens
calefacit, ut oclavo Physicorum habetur.
Haec Thomas in Scripto.
Hinc quoque in prima parfe Summae, D
quaestione nonadecima : Ratio(inquit)boni
est ratio appetibilis; malum autem opponitur
bono : hinc impossibile est malum
appeti in quantum hujusmodi, neque ap-
petitu nalurali, nec animali, nec intellectuali.
Sed per accidens aliquod malum
appetitur, in quantum ad aliquod bonum
consequitur : quod patet in quolibet ap-
petitu. Nam agens naturale non intendit
privationem neque corruptionem, sed formam
suam, cui conjuugilur privatio for-
mae alterius, et generationem unius, quae
est corruptio alterius. Leo enim occidens
cervum, intendit sui ipsius cibationem,
cui conjungitur cervi occisio; sic et for-
nicator intendit delectationem, cui anneclitur
deformilas culpae. Malum autem
quod conjungitur alicui bono, est privatio
allerius boni. Nunquam ergo malum appeteretur,
nec per accidens, nisi bonum
cui conjungitur malum, magis desideraretur
quam bonum quod privatur per ma-
lum. Nullum autem bonum Deus magis
vult quam suam bonitatem : vult tamen
aliquod bonum magis quam aliud. Hinc
malum culpae, quod privat ordinem ad
bonum divinum, Deus nequaquam vult;
sed malum naturalis defectus et malum
pcenae vult, volendo aliquod bonum cui
conjungitur tale malum : sicut volendo
justitiam, vult injusti punitionem, et vo-
lendo ordinem naturae servari, vult quaedam
naturaliter corrumpi. — Hinc quod
in Enchiridio loquitur Augustinus, Quam-
vis mala non sint bona, tamen bonum est
ut non solum sint bona, sed etiam mala :
intelligendum est, quod malum esse sit
bonum per accidens. Nam et sic coopera-
tur ad universi perfectionem atque deco-
rem, prout quarto de Divinis nominibus
capitulo S. Dionysius protestatur. Augu-
stinus quoque in Enchiridio : Ex
omnibus,
ait, consistit universi magna et admira-
bilis pulchrifudo, dum et id quod in se
malum est, bene ordinatum et suo loco
positum,eminentius bona commendat.Haec
Thomas in Summa. — De hoc et in Summa
contra gentiles, libro secundo, et po-
tissime in Summa sua de malo, diffusius
tractat. — Concordat per omnia Petrus.
Porro Richardus hic loquitur : Bonum
esse malum fieri, intelligi potest duplici-
ter : primo simpliciter; secundo alicui.
Ilaque malum fieri non est simpliciter
bonum, loquendo de malo formaliter, in
quantum est malum ac deforme : quia sic
malum fieri, est deficere et averti a summo
bono, atque ab eo quod est secundum
naturam, ad id quod est praeter naturam.