Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

umpi :
AN CARITAS MINUATUR 61
non quod venialia quamdiu infra A ctiva causa mali culpse, sed quod per
limites suos manent, tollant gratuita, sed
quoniam vehementer debilitant, remittunt
ac minuunt ea,et ad mortale,quo corrumpuntur,
disponunt. Deus etenim, quamvis
caritatem infundat, tamen ad hoc eam
nobis infundit, ut bene utamur eadem
et proficiamus per ipsam atque in ipsa,
!c.xix,i3. quemadmodum in Evangelio : Negotiami-
ni, inquit, dum venio. Unde et de talentis
Matth. concessis exigit lucrum. Quod si ita egeri-
" mus,
crescit, vigoratur et augetur in nobis
caritas Dei, gratia et virtus omnis infusa;
si vero negligentes fuerimus, tepescunt,
remittuntur, languescunt et minuuntur in
nobis, sicut et experientia docet. Imo si
caritas in se ipsa seque intensa maneret in
his qui prope ruinam sunt, in aeque fortes
erumperet actus, levi saltem celerique conatu,
et venialia cuncta consumeret, quum
sit spiritualis ignis et virtus expeditissime
agens. Eisdem itaque gradibus caritas
crescit et decrescit, remittitur et augetur.
Propter quod super illud primi ad Thessa-
Thess. v, lonicenses, Deus pacis sanctificet vos per
omnia, loquitur Glossa : Gratia Spiritus
Saneti quse data est nobis in Baptismo,
servetur integra et incorrupta, ne vitio
nostro et immunditia corrumpatur aut minuatur
vel fugetur : quia dum agit homo
quse odit Spiritus Sanctus, recedit ab eo
gratia ejus penitus, aut minuitur. Ad quod
probandum possent multse auctoritates et
rationes adduci : quas brevitati studens
omitto, quia et has reor sufficere. Etenim
certum est quod sicut mortale peccatum
est mera aversio ab ultimo fine, sic veniale
est obliquatio aliqua ab eodem : alio-
qui non disponeret nec frequentia sua
perduceret ad mortale.
Rationes quoque contra positionem istam
inductse, monstrantur invalidse et sol-
vuntur facillime : ut quum Thomas et alii
dicunt, Causa diminutionis caritatis non
potest sumi ex parte Dei, neque ex parte
actus nostri; dico quod sumitur ex parte
Dei, et etiam ex parte actus nostri : non
quod Deus gloriosus et sanctus sit effe-
accidens est causa diminutionis istius pro-
pter demeritum noslrum, in quantum diminutio
ista est malum poenee. Nec mirum
si sic fit causa diminutionis caritatis,
quum sic sit causa omnimodse subtracti-
onis corruptionisque ejus : causa, inquam,
permissiva, desinens conservare, sicut est
causa obdurationis et obstinationis, gratiam
non prsestando : quemadmodum nau-
ta per suam absentiam fertur causa nau-
fragii. Juxta quem modum loquitur Isaias
B Omnipotenti : Quare nos errare fecisti de /s.lxih,i7.
viis tuis, indurasti corda nostra ne timeremus
te? Sed actus venialis peccati seu
veniale in omissione consistens, est causa
dispositiva et meritoria diminutionis isti-
us. Qui enim negligenter et leviter habet
se, ridendo, fabulando aut simili modo
venialiter excedendo, prorsus meretur ut
Deus modo prsetacto caritatem in ipso diminuat
: quod et Deus altissimus justissime
agit. Nec ullum est dubium, imo et
experimentaliter constat, quod homo qui
C non est sollicitus jugiter venialia evitare,
grande patitur detrimentum illuminatio-
nis divinse ac profectus interni : idcirco
enim tam pauci ad perfectionem et san-
ctitatem pertingunt. — Deinde quum di-
citur, quod cessatio ab actu non est causa
diminutionis istius, et quod firmitas cari-
tatis non est ex actibus nostris ; jam responsum
est, quod cessatio ab agendo et
omissio venialiter culpabilis, est causa
meritoria et dispositiva diminutionis istius
: imo cessatio ab actu qui cadit sub
D prsecepto, est taliter causa destructionis
caritatis. Similiter dico, quod actus nostri
boni et custodia cordis, diligentia et cona-
tus proficiendi, sunt meritoria et disposi-
tiva causa profectus et radicationis atque
majoris firmitatis et augmenti caritatis.
Unde Eusebius contestatur : Quantum nos
apposuerimus ad diligentiam et conatum,
tantum Deus apponet ad gratiam et pro-
fectum. Ideo Dominus ait per Zachariam :
Convertimini ad me, et convertar ad vos. Zach. 1,3.
Jacobus quoque apostolus : Appropinquate /acoi..v,8.