Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

4G2 IX LIBIUM I SENTENTIARUM. DIST. XXXVII ; QU.EST. IV
quibus est innovatio, variatio et successio A
cogilalionum et affeclionum. Hiec idem.
De hoc demum, An angelus moveatur
iu inslanli vel successive ac lemporaliter,
scribil sic : Quum spatium intermedium
sit compositum, et lam angelus quam vir-
tus ipsius sit simplex, dixerunt quidam,
quod tam angelus quam virtus ipsius im-
detur intelligere quod pertranseat spatium
quin sit in pluribus partibus ejus ; et po-
nere quod subito moveatur et sit in plu-
ribus partibus medii, est ponere in illo
motu quod sit in pluribus locis simul,
quod omnino absurdum est dicere de an-
gelo, ut Sancti atque philosophi et docto-
res catholici concorditer dicunt : idcirco
dicendum, quod angelus non movetur per
medium motu subito, sed successivo. Notandum
est ergo, quod in motu successivo
successione perfecta, successio oritur ex C sicut in primo. — Secundus motus ange-
quadruplici causa. Prima est distantia termini
a quo respectu termini ad quem.
Secunda est resistentia medii. Tertia est
partibilitas mobilis. Quarta est finitas vir-
tutis, eo quod finitse virtutis sit proprie
movere per spatium in tempore. Hinc mo-
tus angeli non est successivus successione
perfecta, quia deficit ibi resistentia medii
et partibilitas mobilis; est tamen successivus
ratione distantise medii, in quo non
polest esse simul per totum, et ralione
fiuitatis virlutis moventis, quce non exce- D
dit medium improportionabiliter, idcirco
nec facit motum medio improportionabi-
lem. Heec idem.
Circa haec loquitur Thomas :
Triplicem
motum Sancti attribuunt angelis. Primus
est secundum illuminationes a Deo in
mentem angeli descendentes. Quae illuminatio
metaphorice motus vocatur : quem
B. Dionysius quarto capitulo de Divinis
nominibus attribuit angelis, atque in tres
species eum distinguit, videlicet, in motum
circularem, rectum, obliquum. Cir-
cularis est, secundum quod lumen intel-
lectuale originaliter descendit de Deo in
intellectum angelicum, et ipse angelus per
idem lumen rursus ascendit in Deum :
sicque est ibi motus ab eodem in idem,
et est uniformis, in quantum lumen illud
proportionabilis sit spalio, et impropor- non egreditur intellectus simplicitatem.
tionabiliter vincil ipsum; ideoque motu Motus vero reclus vocatur, dum angelus
improportionabili et subilo seu in inslanti lumen sibi desuper communicatum infe-
pertransit locum seu spatium : qui motus rioribus tradit quasi secundum lineam re-
est supra naturam. Sed quia difficile vi- B ctam. Sed motus nominatur obliquus, pro-
ut consideratur exitus luminis a Deo in
menlem angeli, et deinde reflectitur lumen
illud ad inferiora quibus lumen suum
angelus tradit : per quod lumen infe-
riora non reducuntur in angelum sicut in
finem, sed in Deum. Qui motus est quasi
compositus ex recto et circulari, sicut mo-
tus qui esset per chordam et arcum ab
eodem in idem : obliquatur etenim motus
iste, prout recedit ab uniformitate recepti
luminis, quod non est in angelis secundis
lorum est per tempus : quem assignat
Augustinus in litlera; et quoniam tempus
est mensura successivorum, ideo omnem
successionem appellat motum per tempus.
Invenitur autem successio in intellectu
angeli, quoniam omnis intellectus qui cognoscit
diversa per diversas species, non
potest simul actu illa cognoscere. Intelle-
ctus autem angeli potest cognoscere res
dupliciter sive duplici specie, puta : in
Verbo aeterno, quod est omnium una si-
militudo, in quo polest multa simul vi-
dere ; et item per species innatas seu
concreatas inditas sibi, quae plures sunt
plurium : hinc per illas species non cognoscit
plura simul, nisi quae per unam
speciem reprsesentantur. Unde secundum
hoc in intellectu angeli consistit succes-
sio, quae extenso nomine dicitur motio.
Differt tamen a motu proprie dicto in
duobus ad minus. Primo, quia non est de
potentia in actum, sed de actu in actum.
Secundo, quia non est continua. Motus