Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

218 IN LIBJUM 1 SENTENTIAIU M. DIST. XXVI ; QU.EST. II
Augustini docere, divinas personas rela- A quod esl indifferenlia substantiae aul ope-
tionibus esse distinctas, el quidquid ab-
solute ac essentialiter dicitur in divinis,
cssr iiiiiiin el immultiplicabile ac tribus
personis commune, atque in singulari numero
praedicabile 3e eisdem, nec per ali-
(]iiid tale personas distingui, sed identi-
ficari. [deo verba Augustini aliter velle
exponere, e1 ad oppositum retorquere, est
delirare el manifesta abnsio.
Nunc idem ex verbis Boetii est mon-
strandum. Ait ergo pra^clarus ille philosophns
ac snblimis Iheologus, vir sanctns
ac martyr Christi, in suo de Trinitate tra-
claln : Pater et Filius ad aliqnid dicuntnr,
nihilqne differunt nisi sola relatione. Et
qnod aliqni dicunt, quod Boetius snmit
ibi relationem non proprie pro relativa
proprietate, sed pro origine, patet esse
erroneum, si qnis totum processum Boetii
et pra^cedentia ac subseqnentia rite in-
tneatur : in toto namque illo tractatu su-
mit relationem pro ad aliquid proprie.
Unde et ante pra>allegata verba pramiisit :
Age, nunc de relativis speculemur, pro
qnibus omne quod dictum est, snmpsimns
ad dispnlationem. Nihilo minus etiam da-
to qnod sumeret ibi relationem pro ori-
gine, adhuc seqneretur quod divina? per-
sonse non distinguerentnr per absolutas
proprietates, quoniam et origo in divinis
dicitur relative, non absolute, ut generatio,
ut certum est et omnes fatentur. —
Insuper in eodem : Deus, inquit, nullas
differentias habet quibus differat, a Deo,et
a nulla differt persona. Ubi auteni diffe-
rentiae absunt, abest pluralitas ; et ubi
abesl pluralitas, adest unilas : non
ergo
est ex parte absoluli pluralitas. Trium igi-
tur personarum idonee constituta est unitas
in substantia, videlicet in omni quod
substantialiter convenit eis. Sed quoniam
nulla relatio ad se ipsani polest referri,
quoniain prsedicatio quae est secundum
se ipsam, id esl secundum subslautiam,
caret relatione : hinc facla est Trinitatis
numerositas in co quod est praxlicalio re-
lationis ; servala vero unitas est in eo
rationis, vel ejus qua- secundum se dicilur
prsedicationis. Ex his concludit Boetius :
lta igitur substantia conlinet unitatem,
relalio mulliplicat Trinitatem. — Insuper
in epistola ad S. Joannem Bomanse Ecclesia?
scribit diaconum : Qmecumque de
divina substantia praxlicantur, videlicet
absolute, ea Iribus personis oportet esse
communia; idque signi erit quae sint quse
de Deitatis substantia pra?dicentur, quod
qua>cumque hoc modo pranlicantur de ea,
B de singulis quoque personis simul acceptis
singulariler prsedicantur. Ex quibus intel-
ligimus, Patrem et Filium et Spiritum
Sanctum non de Divinitate substantialiter
dici. — Ehec Boetius. Cujus verba sunt
adeo clara, totiesque eumdem exprimen-
tia sensum, ut nemo queat ea aliter in-
terpretari vel ad opposilum rationabiliter
retorquere ; et omnia Augustini eloquiis
consonant.
Amplius Damascenus libro primo, capitulo
undeeimo* : In sancta, ait, et su-
C persubstantiali et incomprehensibili atque
altissima Trinitate, commune est unum ;
et unumquodque eorum, id est quodlibet
divinum suppositum, se habet ad alterum
non minus quam ad se ipsum : quia secundum
omnia unum sunt, pra>ter ingenerationem
et generationem et processionem.
Unum enim Deum cognoscimus ; in
solis vero proprietatibus paternitatis et
filiationis et processionis differentiam in-
telligimus et secundum causam et causabi-
le,id est secundum originem et productio-
D nem passivam, et secundum habitudinem
hypostaseos, id est secundum modum ex-
sistentia? personarum. Deinde eodem fate-
tur eapitulo,quod relativa proprielas inva-
riabiliter in unaquaque inanet persona, ila
quod Pater est vere ac proprie Pater, Filius
vere ac proprie Filius, Spiritus Sanctus
vere ac proprie Spiritus Sanctus. Unde et
decimo* capitulo fassus est : Propter Pa-
Irem habent Filius et Spiritus Sanctus
omnia quae habenl, hoc est, quia Paler
habet ea, prseter gcneralionem et ingene-