Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

112 IX I.IBIUM I SENTENTIAKOI. nisT. xix : ui.est. ni
septimodecimo de Trinitate probal Augu- A reducuntur ad genus quantitatis, tanquam
slinus. quod divina essentia non est uni-
versale nec genus nec species respectu
personarum : quoniam
natura universalis
dividilur et multiplicatur in suis supposi-
lis; divina autem essentia indivisibiliter
el invariabiliter permanet una. Pra?.terea,
quod essentia uon pnedicatur de personis
sicut materia de multis artificialibus ex
ea formatis, quemadmodum dicimus tres
statuas esse unum aurum, probat Augu-
slinus per hoc, quia quum illa diversa ar-
tificiata necessario fiant ex diversis mate-
ria? partibus, plus de illa materia est in
pluribus statuis quam in una. si sint sequa-
les : sed nil plus de divina essentia est in
duabus aut tribus personis quam in una.
Hoc quoque potest probari facilius ex hoc
quod in Deo nihil est materiale, nil corpo-
rale. Hcec Udalricus.
Porro qua? Thomas hoc loco de his scri-
bit materiis, coincidunt cum jam dictis,
nisi quod aliqua planius scribit : In divi-
nis, inquiens, non potest esse universale
et particulare, quadruplici ratione. Prima,
quia ut probat Avicenna, ubicumque est
genus aut species, oportet esse quidditatem
differentem ab esse : in Deo autem
penitus idem sunt esse atque essentia.
Secunda, quia essentia universalis non est
eadem numero in suis inferioribus, sicut
jam patuit ; in divinis vero personis essen-
tia permanet numero una. Tertia. quoniam
universale exigit pluralitatem seu mul-
titudinem actu aut potentia in his qua?.
continentur in ipso : quod
non competit
in divinis, ut modo ostensum est. Quarta,
quoniam particulare se habet ex additione
ad universale, et unum se habet ad al-
terum sicut potentiale ad actuaie ; Deus
vero est purus actus. Ha?c Thomas in
Scripto.
ln Summa quoque, prima parte, qua?-
slione tertia :
Aliquid, inquit, est in gene-
re dupliciter. Primo simpliciter ac pro-
prie, sicut species qua? continentur sub
genere. Secundo reductive, sicut princi-
pia et privationes : ut punctum et unitas
principia quantitatum : caritas vero et
omnis privatio reducitur ad sui habitus
genus. Neutro horum modorum est Deus
in genere. Quod enim non sit species, pro-
batur tripliciter. Primo, quoniam species
constituitur ex genere et differentia. Sem-
per autem id a quo sumitur differentia
constituens speciem, habet se ad id unde
sumitur genus, sicul actus ad potentiam.
Animal namque sumitur a natura sensiti-
va, quia hoc dicitur animal, quod sensi-
B tivam habet naturam ; rationale vero sumitur
a natura intellectiva. Intellectivum
vero comparatur ad sensitivum sieut ad
potentiam actus. Quum ergo in Deo non
sit potentia, sed actus purus, impossibile
est quod sit in genere sicut species. Hsec
Thomas in Summa.
Istud prosequerer et multa adjicerem,
nisi supra distinctione octava, de ista ma-
teria multa essent inducta : imo et qua?dam
nunc posita sunt ibi pra?habita.
Aliqui demum doctores movent hic qua?-
C stiones, qualiter veritas atque a?ternitas
Deo conveniant : de quibus supra intro-
ducta? sunt qua?stiones quamplures.
Quamvis autem juxta nunc dicta, totum
et pars locum non habeant in divinis, fre-
quenter tamen theologi nomine totius in
divinis utuntur, ut quum asserit Augusti-
nus, quod Pater est principium totius de- Cf, tom.
itatis, et quod tota deitas in qualibet est di5l '^ N
persona. In quibus verbis totum accipitur
pro perfecto.
Hinc Bonaventura et Petrus dicunt : To-
D tum dupliciter sumitur. Primo absolute. et
sic idem est quod perfectum. Unde et ter-
tio Physicorum ait Philosophus :
Totum
et perfectum dicimus idem. Sicque Pater
est principium totius deitatis. Secundo, re-
lative ad partem, et sic totum vocatur
quod habet partes, et hoc quoque dupli-
citer : primo, per abnegationem, et ita
t-eternitas dicitur tota simul, quia nequaquam
habet partes ; secundo, per positionem,
sicut duplum est totum ad simplum.
Insuper Albertus et Bonaventura ac Pe-
'