Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

94 IN LIRRUM I SENTF.NTIARUM. — DtST. XLIV ; QUJEST. I
ordinatum. Quod sic, quia hoc uou inclu- A quod omnis finaliter peccator damnabi-
dit contradictionem. Quod non, quia tunc
faceret eas inordinate.
Diceudum, quod in omui agente per
intellectum et voluntatem potente confor-
miter agere legi recta?, et etiam potenle
non necessario conformiter agere legi re-
eta\ est distiuguere potentiam ordinatam
a potentia absoluta : quia potest conformiter
agere legi recta?, et hoc secundum
potentiam ordinatam. Ordinata enim est,
in quantum est principium exsequendi
conformiter legi rectse secundum ordinem
ab illa lege prsefixum. Potest quoque age-
re prseter et contra illam, et in hoc est
potentia absoluta, excedens potentiam or-
dinatam. Idcirco non tantum in Deo, sed
et in omni agente libere, quod agere po-
test secundum rectse rationis dictamen, et
prseter seu contra illud, est distinguere ab-
solutam et ordinatam potentiam. Hinc di-
cunt juristse,quod aliquis potest hoc facere
de facto, id est de absoluta potentia, vel
de jure, hoc est de potentia ordinata secundum
jura. — Quando autem illa lex recta
secundum quam ordinate agendum est,
non est in potestate agentis, tunc potentia
ejus absoluta non potest excedere poten-
tiam ejus ordinatam circa objecta aliqua,
nisi agat circa ea inordinate, quum sub-
jectum sit legi illi. Sed quando in potesta-
te agentis est illa lex et rectitudo ipsius,
ita quod non est recta nisi quia statuta
ab ipso; tunc potest ex sua libertate aliter
agere etiam ordinale, quia potest statuere
aliam legem secundum quam agat ordi-
nate. Nec tunc potentia sua absoluta sim-
pliciler excedit potentiam suam ordina-
tam, quoniam ordinata est secundum illam
aliam legem ; sed excedit eam prsecise secundum
priorem Iegem,contra seu prseter
quam agere potest.
llaec ad proposilum applicando, dico
quod aliquse sunt leges generales recte
dictantes, prsefixae a voluntate divina, et
non ab intellectu divino prout actum vo-
luntalis prsecedit : quia non invenitur in
legibus illis necessitas ex terminis, ut
tur, sed solum ex voluntafe divina acce-
ptante, quse operalur secundum hujusmodi
leges quas statuit. (Vel sufficit ad
propositum dicere, quod statuitur sic a
sapientia Dei). Sed quando intellectus of-
fert voluntati divinae hujusmodi legem,
puta quod omnis glorificandus prius est
gratificandus, si placet voluntati divinse,
quse libera est, recta est lex; et ita de aliis
legibus. Deus ergo agere potens secundum
has leges rectas ut prsefixse sunt ab eo,
B dicitur agere secundum potentiam ordinatam
; atque in quantum multa agere po-
test prseter has leges, dicitur agens secundum
potentiam absolutam. Quum enim
multa alia posse fieri etiam ordinate, ab
illis quse fiunt secundum leges prsefixas,
non includat contradictionem, talia potest.
Nam rectitudo legis secundum quam agit,
est in potestate ipsius : imo nulla lex
recta est, nisi in quantum a voluntate di-
vina acceptante statuta est. Et tunc poten-
tia Dei absoluta non extendit se nisi ad
C id quod ordinate fieret, si fieret ipso vo-
lente. — Insuper aliquid est ordinatum
dupliciter : primo, secundum legem communem
seu ordine generali, ut omnem
finaliter peccatorem esse damnandum; se-
cundo,ordine particulari.Et praeter utrum-
que ordinem Deus agere potest potentia
absoluta, etiam ordinate. Potentia vero or-
dinata non dicitur nisi secundum ordinem
legis universalis, non autem secundum
ordinem legis rectse de aliquo particulari.
Quod apparet ex hoc, quia possibile est
D Deum salvare quem non salvat; non autem
conceditur posse salvare Judam jam
condemnatum : nec tamen hoc est impos-
sibile de potentia absoluta, quia non im-
plicat. — Hsec Scotus : cujus dicta in his
concordant dictis Henrici.
Objeclionum solutio patet ex dictis.Nam
quod qusedam fieri nequeunt meliora quantum
ad essenlialem bonitatem, est ex li-
mitatione et incapacitate earum, non ex
impotentia Dei. — Tamen ad quartum no-