Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN FILIUS SIT PATRI .EQUALIS IN POTESTATE ET OMNIPOTENTIA 117
nipotentia seu potestas in tribus persouis
non solum sequalis sit, sed etiam numero
una, sicut et divinitatis plenitudo vera-
que deitas, quae omnem inferioritatem, in-
a?qualitatem et minorationem in divinis
excludit.
Arguitur tamen quod non. Primo, quoniam
Filius ex se nihil potest, quemadjoann.
v, modum ipsemet testatur : Non potest Fi-
19.
7Md.vm, 'ms a se facere quidquam; et alibi, A me
»• ipso facio nihil. Pater autem ex se omnia
potest. Quum ergo tam diversse proprieta-
tes potestatis conveniant Patri et Filio,
non videntur in potestate sequales, nec
Filius videtur esse omnipotens. — Secun-
do, in infinitum prseclarius est producere
personam seternam immensam verum-
que Deum, quam creaturam. Sed nec Filius
produxit aut producere potest filium verum
Deum, quod egit Pater; nec Spiritus
Sanctus personam aliquam increatam.
Sed hsec atque similia argumenta supra
distinctione nonadecima diffusius sunt in-
ducta atque soluta. Verumtamen breviter
ponenda est hic doctorum responsio.
Itaque Thomas hic scribit : Concedendum
est sine dubio, Filium Dei omnipotentem
esse sicut et Spiritum Sanctum,
juxta illud in Symbolo : Omnipotens Pater,
omnipotens Filius, omnipotens Spiritus
Sanctus. Ideo ad intellectum horum pensandum
quod Deus fertur omnipotens,
quoniam omnia potest, et quidquid est
aliquid vel ens, potest. Sed notandum,
quod relatio alio modo dicitur aliquid
quam alia entia. In aliis enim entibus
unumquodque dicitur esse dupliciter, vi-
delicet quantum ad suum esse, et quantum
ad rationem suse quidditatis : quemadmodum
sapientia secundum esse suum
ponit aliquid in subjecto, et secundum
suam rationem ponit quamdam naturam
in genere qualitatis. Porro relatio est ali-
quid secundum esse suum quod habet in
subjecto; sed secundum rationem suam
non habet quod sit aliquid, sed solum
quod ad aliquid referatur : ideo secundum
A rationem non ponit aliquid in subjecto.
Propter quod ait Boetius, quod relationes
nihil prsedicant de eo de quo dicuntur.
Hinc invenitur aliquid relatum in quo est
tantum ratio relationis, et non ponitur
aliquid ibi secundum rem : sicut quum
scibile refertur ad scientiam. Quod verum
est tam de relationibus quse de Deo di-
cuntur, quam de illis quse in creaturis
sunt, sed diversimode : quia relatio quse
in creatura est, habet aliud esse quam sit
esse sui subjecti : unde est aliquid aliud
B a suo subjecto. Verum in Deo nihil est
quod habeat aliud esse ab ipso : esse enim
sapientise Dei est ipsum esse divinum,nec
aliquid superadditum ei ; similiter esse
paternitatis. Unde relatio quantum ad esse
suum, secundum quem modum solum de-
betur ei quod aliquid ponat, est divina
essentia; sed secundum rationem suam,
per quam habet distinguere unam personam
ab alia, non debetur ei quod aliquid
dicat. Unde quamvis Pater habeat paterni-
tatem, quam Filius non habet, et paterni-
G tas sit aliquid, non tamen sequitur quod
Pater habeat essentiam ajiquam qua ca-
reat Filius. Si autem Pater haberet sa-
pientiam et non Filius, haberet aliquid
Pater quod non haberet Filius : quia sa-
pientia dicit aliquid in sapiente etiam secundum
suam rationem. Similiter dico,
quod quum generare in divinis sit relatio
qusedam, et sit aliquid, quamvis Pater
possit generare, non Filius, non sequitur
quod aliquid possit Pater quod non potest
Filius ; sed bene sequeretur, si Pater in-
D telligere posset, non Filius, quod Pater
aliquid posset quod non Filius. Sicut Pa-
ter est Pater, et esse Patrem est aliquid
esse, et tamen quum Filius non sit Pater,
nullum esse est Patris quod non sit Filii :
quoniam omne esse in divinis, est esse
essentise ; et similiter omne acl aliquid
est essentia vel secundum rationem esse,
aut secundum rationem attributorum.
Si autem objiciatur, quod potentia di-
citur secundnm virtutem ad operationem,
aliqua autem operatio ad omnipotentiam