Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

228 IN LIBHUM I SENTENTIARUM. — DIST. XXVI : QtLEST. V
est falsum quid perhibere de ea; et lamen A cos, et lalia tantum. Qui ergo sua auclo-
hoc fit, quando contraria proferuntur ae
tenentur de ea : hoc ergo sceleratissimum
esse videtur. — Tertio, omne mendacium
est peccatum, maxime tamen mendacium
in materia fidei. — Quarto, quoniam Sa-
Prm.xrr, lomon prolestatur : Sicut qui mel comedit
multum, non es1 ei boniiin; sic qui per-
scrutator est majestatis, opprimetur a glo-
ria. Incautum ergo, imo et praesumptuosum
temerariumque videtur, talia alta et
incomprehensibilia perscrutari, et de in-
certis ferre sententiam.
In opposilum est, quia si non liceret de
pra?dictis contraria opinari ac diversa sen-
tire, doctores scholastici multis et magnis
involverentur periculis. In materiis quo-
que opinabilibus videtur licitum esse va-
ria opinari, quamdiu non dicitur aliquid
veritati Scriptura? aut determinationi Ec-
clesia? absonum.
Specialiter autem posset inquiri, an opi-
nio illa Gilberti Porretani exsistat haereti-
ca. Videtur quod imo, quia aliqui doctores
aperte hoc dicunt. Ex illa etiam opinione
sequitur aliquid fidei sancta? contrarium,
ut probant Guillelmus Parisiensis in libro
de Trinitate ac alii quidam.
Ad hoc Antisiodorensis in Summa sua
Neutra opinionum
primo libro respondet :
illarum de notionibus est haeretica, quia a
sacra Scriptura non habemus de notioni-
bus determinatum quid sit tenendum :
ideo licet magistris circa hoc opinari. Sed
non licet eis asserere. Si enim quis asserat
de Deo quod non est determinatum in
sacra Scriplura, vel quod non sequatur
directe ex fide, peccat mortaliter, quia se
ipsum constituit supra Deum :
judex quippe
est supra id de quo judicat. Talis autem
est ordo judicandi, ut Deus judicet omnia,
spiritualis vero homo judicet oinnia qua?
sub se sunt, utpote ipsos homines anima-
les inferioraque omnia. Animalis vero homo
non potest judicare de spirilualibus et
lCor.n,u. de homine spirituali, quia non percipit
ea qiue Dei sunt ; sed potesl judicare por-
ritafe asserit quid de Deo, ponit se supra
Deum judicando, et ita peccat mortaliter.
Et ista est superbia intellectus quam prohibet
Apostolus, dicens : Non plus sapere Bom.xu^.
quam oportet sapere, sed sapere ad so-
brielatem. Porro magistri theologia? nihil
affirmant, sed solum opinantur, inquiren-
do de talibus ad defensionem fidei contra
haereticos. Jdcirco non peccant, quamvis
animus eorum magis inclinetur ad unam
partem quam ad aliam : quod est opinari.
B Verumtamen si quis in sua opinione glorietur
de suo ingenio, peccat ; sed si tam
leviter et modice glorietur quod ad corre-
ctionem paratus sit, veniale peccatum est
et de hoc ait Ambrosius, quod fert secum
lignum, foenum et stipulam. Si vero glo-
rietur tam vehementer quod pertinax sit,
peccatum mortale censetur. — Hsec Anti-
siodorensis. Ex quibus patet quam pericu-
losum sit de divinis et incertis asserere, et
communi doctrina? devotorum ac solidorum
doctorum dissentire, curiosisque novi-
C tatibus insudare. Ex eisdem elicitur quam
graviter peccent homines sseculares car-
nales de religiosis judicando, passionati
quoque religiosi (si tamen religiosi), de
religiosis vere spiritualibus et internis.
His Alexander concordans : Non est, in-
quit, probabile tam peritos viros, ut sci-
licet fuit Gilbertus, hseresim sensisse, licet
verba eorum viderentur aliquibus hsere-
sim sonare. Nec fuit inter eos contradictio
secundum rem, aut secundum intellectum
quia ut dicit Lombardus in tricesima
D quarta distinctione primi Sententiarum,
alia est ratio intelligentia? essentia?, alia
persona? sive hypostasis ; similiter (imo et
plus) alia est ratio intelligentise ipsius es-
sentia?, et alia proprietatis : et juxta hoc
processerunt Porrelani, ponentes adsistenliam
formarum seu relationum, maxime
quum in libro de Trinitate dicat Boetius,
quod qusedam praedicamenta rem mon-
strant, quaedam vero quasi circumstantias
rei : et illa quidem sic prsedicantur ut ali-
quid esse ostendant; illa vero non ut esse,
: :