Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

320 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. — DIST. XXXI ; QU.EST. II
absolute, in quantum est ens quoddam.
Secunda consideratio rei est in quantum
est una; terlia, prout est efficax seu ha-
bens virtutem ad operandum ;
quarta, se-
cundum habitudiuem ejus ad alia. Confor-
miter quadruplex consideratio ista circa
Deum nobis occurril ; atque secundum primam
considerationem, qua consideratur
Deus absolute secundum esse suum, sumitur
appropriatio Hilarii, secundum quam
seternitas appropriatur Patri, species Fi-
lio, usus Spiritui Sancto. JEternitas quippe
in quantum significat esse non princi-
piatum, similitudinem habet cum proprio
Patris, qui est principium sine principio.
Species autem seu pulchritudo similitudinem
habet cum propriis Filii. Ad pulchritudinem
enim tria exiguntur. Primum
est integritas seu perfectio rei : diminuta
namque sunt turpia. Secundum est pro-
portio seu consonantia debita ; tertium,
claritas seu vividus color. Quantum ad
primum horum, species similitudinem ha-
bet cum proprio Filii in quantum est Fi-
lius habens in se vere et perfecte naturam
Patris. Quantum ad secundum, similitudinem
habet cum proprio Filii in quantum
Filius est imago Patris expressa : imago
etenim dicitur pulchra dum perfecte rem
reprsesentat, quamvis turpem. Quantum
ad tertium, convenit cum proprio Filii secundum
quod Filius est Verbum, quod est
lux ac splendor intellectus. Usus vero si-
militudinem habet cum propriis Spiritus
p. 312 ets. Sancti (ut jam supra expositum est). Es-
sentia vero et operatio non dicuntur apcedit, prout dicimus aliquod factum virpropriata,
quoniam in ratione eorum ob D tuosum esse virtutem agentis. — Insuper
suam communilatem non invenitur ali- juxta quartam considerationem,prout con-
quid similitudinem Iiabens cum propriis
personarum. — Secundo consideratur Deus
ut unus, et sic Augustinus Patri appro-
priat unitatem, Filio sequalitatem, Spiritui
Sanclo concordiam seu connexionem. Quse
tria unitatem imporlant differenler. Nam
unilas dicitur absolute, non prsesupponens
aliud aliquid : ideo appropriatur Patri,qui
nullam prsesupponit personam, quia a nul-
lo est. iEqualitas autem importat unita-
A tem in respectu ad alterum : quia sequa-
le vocatur quod habet unam quantitatem
cum alio. Idcirco sequalitas appropriatur
Filio, qui est principium de principio.
Gonnexio vero importat unitatem aliquorum
duorum : hinc appropriatur Spiritui
Sancto, qui est a duobus. — Juxta tertiam
considerationem, qua consideratur Deus
ut virtutem sufficientem ad causandum in
se habens, sumitur terlia appropriatio, sci-
licet potentise, sapientise, et bonitatis. Quse
appropriatio fit secundum rationem simi-
B litudinis, si consideretur quid in divinis
exsistat personis ; et secundum rationem
dissimilitudinis,si consideretur quid sit in
creaturis. Potentia quippe habet rationem
principii, sicque similitudinem habet cum
Patre coelesti; sed deficit quandoque patri
terreno ob senectutem. Sapientia similitudinem
habet cum Filio ccelesti in quantum
est Verbum,quod aliud non est nisi conce-
ptus sapientise; deficit autem sapientia interdum
filio terreno ob temporis paucita-
tem. Bonitas demum quum sit ratio et
C objectum amoris,similitudinem habet cum
Spiritu divino in quantum Spiritus ille est
amor; sed repugnantiam habere videtur
ad spiritum terrenum secundum quod spiritus
ille importat violentiam quamdam
et impulsionem, juxta id Isaise : Spiritus /*. xxv,
robustorum quasi turbo impellens parie-
tem. Virtus autem appropriatur Filio atque
Spiritui Sancto, non prout virtus di-
citur potentia rei, sed prout interdum
virtus vocatur id quod a potentia rei pro-
sideratur Deus in habitudine ad suos effe-
ctus, sumitur appropriatio illa : ex quo,
per quem, et in quo. Hsec enim prsepositio
ex importat quandoque habitudinem cau-
sse efficientis, quse convenit Deo ratione
suse activse potentise : unde appropriatur
Patri, sicut potentia. Sed prsepositio per
designat aliquando mediam causam : secundum
quod faber operari dicitur per
martellum. Et ita \j per quem non est ap-