Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

434 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XXXVII ; QU.EST. I
loca. Sapiontia quippe non est major cor- A
poraliter in majore, nec niinor in minore
ila est Deus in locis et rebus. — Denique
propositio ista, Deus nusquain est, non est
admittenda sine delerminatione. Negatio-
nes namque universaliores sunt affirmationibus
: idcirco per istam, Deus nusquam
est, non solum removenlur a Deo modi
quibus non convenit ei esse in loco, sed
etiam pnetactus modus quo esse in loco
convenit ei. Hinc cum determinatione dicendum
est, Deus nusquam est circumscriptive,
definitive, aut contentive; sicque B
intelligendum est quod ait Boetius, Deum
nusquam esse. — Amplius, vera est ista,
Deus est in se ipso : quoniam dicitur esse
Act. xvu, in se ipso, quia per se est, non indigens
aliquo. Unde secundum Augustinum ad
Dardanum,res dicitur esse ubi continetur.
Deus autem propria continetur seu subsi-
stit virtute. Idcirco quum dicitur esse in
se, non notatur habitudo ejus ad aliam
rem, sicut quum dicitur esse ubique. Et
quamvis ubique sit, non tamen sequitur
quod sit extra se, quoniam omnia intra C
ipsum sunt, et ipse universa excedit, am-
bit et continet. Haec Alexander : qui circa
ha?c queerit et alia multa, quae infra tan-
gentur.
Circa haec loquitur Thomas : Deus in
omnibus rebus essentialiter est, non tamen
ita quod rebus commisceatur ; sicut
in libro de Causis habetur : Causa prima
in omnibus est prseterquam eis commisce-
atur. Non enim est pars alicujus rei, nec
formale omnium esse. Movens namque et
motum, operans quoque et operatum,opor- D
tet simul esse,ut septimo Physicorum pro-
batur. Sed hoc diversimode corporalibus
et spiritualibus convenit. Ouia quum cor-
pus per suam essentiam certis terminis
quautilatis limilatam determinetur ad aliquem
situm, non potest esse quod corpus
movens et corpus motum sint in eodem
situ; sed sunt simul conlaclu : sicque cor-
pus movens, virtule sua immulat corpus
quod sibi immediate conjungitur, quod
eliam immutatum, potesl aliud immulare
:
usque ad aliquem terminum. Spiritualis
vero subslantia, cujus essentia omnino est
absoluta a quantitate et situ, ac per hoc a
loco, non est distincta loco aut situ ab eo
quod movet; sed ubi est ipsum quod movetur,
ibi et ipsum quod movet : quemadmodum
anima est in corpore, et sicut
virtus movens ccelum dicitur esse in dex-
tera orbis moti a se, a qua incipit motus,
ut dicitur septimo Physicorum. — Insuper
advertendum, quod esse cujuslibet rei et
esse cujuslibet partis ejus, est immediate
a Deo : quia secundum fidem non ponimus
quemquam creare, nisi Deum; creare
autem est dare esse. Illud quoque quod
dat esse, non potest cessare ab operatione
qua dat esse, quin res desinat esse : quia
ut asserit Avicenna, hsec est differentia
inter agens divinum et agens naturale,
quod agens naturale est causa motus tan-
tum, agens vero divinum est causa ipsius
esse. Ideo pra?ter ipsum alia qualibet cau-
sa efficiente remota, non removetur ejus
effectus. Hinc remolo sedificatore, non de-
sinit esse domus, sed ejus fieri ; remola
vero causa essendi, removetur totaliter es-
se rei, et ipsa corrumpitur. Unde secundum
Gregorium, omnia in nihil decide-
rent, nisi virtus Omnipotentis ea in esse
conservaret. Oportet ergo quod operatio
Dei qua dat esse, non sit intercisa, sed
continua. Propter quod Unigenitus Dei ait,
Joannis quinto : Pater meus usque modo joan n.i
operatur, et ego operor. — 17 -
Ex quibus
aperte colligitur, quod Deus est unicuique
rei intimus, sicut proprium esse rei est
intimum ei, quod nec incipere posset neque
durare, nisi per operationem Dei, per
quam operalori* suo conjungitur ut sit in *o P eri
eo. Hsec Thomas in Scripto.
In cujus verbis continentur qusedam ob-
scura. Primum est, quod ait esse cujuslibet
rei esse immediate a Deo. Quum enim
in eodem non sit plura esse substantialia,
videtur quod, verbi gratia, in generatione
ignis ab igne, et leonis a leone, substan-
liale esse ignis generati, sit immediate a
Deo : et sic ignis generans non influit esse