Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

380 IN LIRROl I SEXTENTIAROI. DIST. XXXV SOIMA ; QILEST. I
SUMMA
DISTINCTIONIS TRICESIMjE QUINTyE
HUCUSQUE
tractatum est de Deo secundum
se, tam quantum ad ea qua?
ad essentia? pertinent unitatem et absolu-
te dicunlur, quam quantum ad ea quae
ad supersanctissimarum et supergloriosissimarum
personarum spectant distinctiooem
el relative dicuntur; atque de ipsis
relationibus, proprietatibus ac notionibus.
Consequenter ab hoc loco tractatur de his
qua? Deo conveniunt prout est principium,
causa et finis creaturarum, puta : de
scientia et ceteris intellectum concernen-
tibus, ut sunt, prsescientia, providentia,
pra?destinatio ; et de omnipolentia atque
de voluntate Altissimi, et qualiter sit ubi-
que : de misericordia quoque et justitia.
Quorum mulla dicuntur de Deo per relationem
ad creaturas : qua? relatio ex parte
Creatoris solum est rationis.
In primis ergo ostendit, qualiter scien-
tia Dei in se simplex et una, varia sorti-
atur ac habeat nomina propter diversitatem
effectuum quos concernit, qui sunt
quasi secundarium ejus objectum. Deinde
circa hoc objicit ac solvit, et dicta sua
explanat. Ha?c est continentia distinctio-
nis istius, de cujus materia in sequenti-
bus quibusdam distinctionibus loquitur
plenius.
NUnc
QUiESTIO PRIMA
quseritur primo, TJtrum Deus
habeat perfectam et clistinctam
scientiam non solum sui ipsius,
sed et omnium rerum.
Et videtur in primis, quod Deo non
conveniat scientia, quia scientia videtur
accidens Deo, et est mediuin inter scien-
tem et scibile, ac nominat habilum :
rum nullum competit actui puro.
quo-
A In contrarium est omnium Sanctorum
concors doctrina.
In hacqua?stione pra?supponitur unum,
videlicet quod Deus omnipotens et excel-
sus se ipsum perfecte et distincte cognoscat
; et in hoc omnes concordant : quod
et facile est probare. Deinde quaeritur, an
etiam aliorum perfectam et distinctam ha-
beat cognitionem seu actualem scientiam
: quocirca multi enormiter deviasse
ac delirasse noscuntur.
B Itaque circa ha?c, et specialiter de primo,
scribit hic Alexander : Scire quandoque
dicitur absolute ; et sic non connotat
respectum ad rem scitam, seu relationem
ad scibile. Interdum vero dicitur respe-
ctive et cum determinatione, et hoc du-
pliciter : quia quandoque cum determinatione
ejusdem respectu sui, et sic non
importat respectum ;
quandoque respectu
diversi, et sic importatur respectus, et
hoc rursus dupliciter : primo, quasi in
actu ; secundo, quasi in habitu. Nomen
C quippe scientia? in Deo principaliter de-
signat divinam essentiam, non ut scientiam,
sed ut habitum. Scientia namque
in nobis est habitus ad cognoscendum,
sicut virtus ad operandum : et ha?c habi-
tualis scientia non est nisi assimilatio in-
tellectus ad rem. Similitudo vero potest
esse in actu et in habitu : sicut si nullus
esset color, lux haberet similitudinem ad
omnes colores in habitu. Similiter remofis
scibilibus, scientia, qua? est sicut lux, si-
militudinem habet ad illa in habitu, non
D in actu. Insuper est similitudo ad res, et
est similitudo a rebus. Primum patet in
arte respectu ad formas artificiales ab
arte fluentes; secundum,in speciebus abs-
tractis a rebus. Est quoque similitudo rei
penes intellectum speculativum; et est si-
militudo rei penes intellectum practicum,
qua? si comparetur ad opus, ars dicitur.
— Scientia ergo Dei, loquendo secundum
nos,dicit similitudinem speculativam, non
a rebus, sed ad res, et in habitu, non in
actu ; ad se autem in actu, quia scientia