Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

376 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. — DIST. XXXIV I QU/EST. UNICA
catur essentia, dicimus unam esse es- A us essentiae : sicque genitivi isti constru-
sentiam trium personarum, et tres esse
personas unius essentiae, ut construantur
hi genilivi in designatione formse. — In
creaturis quoque aliqua possunt dici uni-
us natura?, qua? non sunt neque dicuntur
unius essentia? :
quia natura designat prin-
cipium actus. Ideo qua? in aliquo conve-
niunt actu, dicuntur unius natura?. Es-
sentia vero dicitur ab actu essendi : ideo
quorum unum est esse, vocantur unius
essentia?. — Ha?c Thomas.
pto. — Concordat Petrus.
De hoc quoque in Scripto : Ista, inquit, B Richardus etiam consonans his : Persona,
ait, differt ab essentia secundum
simpliciter est concedenda, Tres persona?
sunt unius essentia?. Quamvis enim qua-
tuor sint causa? in rebus creatis, non tamen
omnium earum habitudines sunt in
Deo. Habitudo quippe causa? materialis
non convenit proprie Deo, nec respectu
alicujus quod est in ipso neque respectu
alicujus quod est ab ipso, quum materia
sit imperfecta. Habitudo autem causse fi-
nalis convenit Deo respectu creaturarum,
quarum finis est bonitas Dei et participa-
untur in habitudine causa? formalis. Et
quoniam Deus non significatur ut forma
trium personarum, ideo dici non potest,
quod tres personse sunt unius Dei, quia
nec ista constructio posset intelligi nisi
possessive. Ista quoque conceditur, Una
essentia trium personarum; non ista, Unus
quia in nomine
Deus trium personarum :
Dei importatur habitudo principii crean-
tis et gubernantis. Ha?c Thomas in Scri-
rationem, non sicut dici.mus attributa secundum
rationem differre, sed propter
differentem modum habendi se, quoniam
in modo se habendi ad alterum, differunt
secundum affirmationem et negationem :
quia persona se habet ad alterum, essentia
non ; et essentia habet se absolute, non
autem persona. Hinc plures sunt personse,
una manente substantia. Hsec Richardus.
Prseterea doctores hic movent aliquas
tio ejus. Habitudo autem causa? formalis G qusestiones, qualiter Deo conveniant ali-
convenit Deo tam respectu creatura?,cujus
est ipse exemplar, quam respectu ejus
quod in ipso est, sicut jam patuit. Ista
tamen habitudo non fundatur super aliquam
relationem realem, sed super modum
significandi : quia aliquid significa-
tur in divinis ut forma, sicut essentia; et
aliquid ut subsistens in forma, sicut per-
sona. Habitudo demum causa? efficientis
convenit Deo respectu creaturarum, et re-
spectu ejus quod est in ipso, non utique
qua translative, similitudinarie aut meta-
phorice, et item appropriative. De quibus
pertranseo, quum supra de his mota? et
determinata? sint qusestiones in quibus
qua? hic dicuntur contenta sunt. Fit quip-
pe talis translatio, ut ex sensibilibus quoque
discamus proprietates agnoscere divinorum;
et item, ut ex his habeamus
materiam copiosiorem laudis divina? ; et
rursus, quia connaturale est nobis ex sen-
sitiva cognitione ad intellectivam pro-
essentia? ad personam, sed persona? ad D cedere, ex effectibus causam agnoscere,
personam exsistentem ab alia. Nec ista atque ex cognitione imperfecta ad per
habitudo fundatur super acceptionem in-
tellectus, sed super relationem realem :
sic tamen ut efficiens extense sumatur
pro principio originante. — Omnis ergo
constructio in divinis respectu divinorum
est secundum habitudinem causa? effici-
entis, ut quum dicitur, Filius Patris; vel
secundum habitudinem causa? formalis,
sicul dum dicitur, Tres persouse sunt uni-
fectiorem ascendere. Imo frequentius in
Scripturis fit ista translatio ex vilibus re-
bus quam nobilioribus, ut ex hoc advertamus
ista de Deo non proprie dici, sed
translative ac metaphorice; et iterum, ut
infidelibus et indignis occultorum veritas
abscondatur, bonis vero ac studiosis exer-
cilatio defur perutilis ac salubris, sicut de
his divinus Dionysius scribit diffusius.
Cf. dist
xxn, q. 2.
dist. xxx
q. 1,2.
De Coelest
hier. cap. u