Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN PATER ET FILIUS SE INVICEM DILIGANT SPIRITU SANCTO 331
ritu Sancto, et item quod Pater ac Filius A onem verbi. Idcirco est vera, estque sen-
non diligant se invicem Spiritu Sancto.
Quod etiam specialibus rationibus potest
probari : quoniam si sic, sequi videtur
quod Pater diligat se ipsum Spiritu San-
cto, similiter Filius, atque quod Pater et
Filius diligant rationales et intellectuales
creaturas Spiritu Sancto.
Posset quaeri, an Spiritus Sanctus dili-
gat se per se et ex se, et an diligat Patrem
et Filium per se. Omnes qusestiones hse
dependent, et eamdem seu similem requi-
runt declarationem ac solutionem.
Circa hsec scribit Antisiodorensis in
Summa sua, libro primo :
Dicunt quidam,
quod quum dicitur, Pater et Filius dili-
gunt se Spiritu Sancto, ablativus ille, Spi-
ritu Sancto, non est causativus, sed signi-
ficativus. Nam Spiritus Sanctus non est
causa nec quasi causa quod Pater et Filius
se diligunt, sed signum : quia hoc ipsum
quod Pater et Filius simul eodem modo
atque concorditer spirant Spiritum San-
ctum, signum est mutuse dilectionis eo-
rum. Filius autem non est ita expresse
signum, quod Pater sit sapiens. Ideo non
conceditur ista : Pater est sapiens sapientia
genita. Quamvis etenim Filius, quum
factus est homo, indicavit nobis sapien-
tiam Patris ; tamen in quantum est ab
seterno Deus, non est ita expresse signum
scientise Patris. — Magister Prsepositivus
ait, quod quum dicitur, Pater et Filius
diligunt se Spiritu Sancto, iste sit sensus,
Pater et Filius diligunt se per Spiritum
sus : Pater et Filius diligunt se Spiritu
Sancto vel per Spiritum Sanctum, id est,
Spiritus Sanctus diligit Patrem et Filium,
et hoc habet a Patre. Hsec vero est falsa,
Pater est sapiens Filio vel per Filium :
quia notatur auctoritas per ablativum et
per prsepositionem, quum non sit ibi tran-
sitivum ; sicque prsepositio illa exigeret
quod Filius esset auctor Patri quod ipse
Pater est sapiens.
Contra primam opinionem objicitur,
B quia quod Pater genuit Filium, qui est
summa sapientia, cujus radii sunt omnes
sapientise creatse, est expressissimum signum
quod Pater est sapiens : ergo illa
esset vera, Pater est sapiens Filio. — Item,
signum non convenit eis quorum est signum.
Si ergo Spiritus Sanctus non est
nisi signum quod Pater et Filius diligunt
se, non esset nexus nec amor amborum :
non enim est nexus Patris et Filii nisi
quia est amor utriusque.
Consimilis objectio fieri potest contra
C opinionem secundam, quia per hoc quod
Spiritus Sanctus diligit Patrem et Filium
et habet hoc ab eis, non est Spiritus San-
ctus nexus utriusque : sicut si ego diligo
duos, non propter hoc sunt inter se conne-
xi; imo possunt esse inimici ad invicem.
— Item, Spiritus Sanctus procedit a Patre
et Filio per modum benignitatis, et ita ut
donum atque ut primum donum, quod est
amor : ergo Spiritus Sanctus proprie amor
est quo Pater diligit Filium et econtra.
Sed amor proprie loquendo informat Pa-
Sanctum ; et quod ly per notat subauctori- D trem et Filium, ita quod inest eis non
tatem. Est equidem regula, quod prsepo-
sitio per juncta verbis transitivis, notat
subauctoritatem ; cum aliis vero, auctori-
tatem. Quum enim dico, Rex corripit ci-
ves hujus civitatis per prsepositum, per
notat subauctoritatem ; si autem dicitur,
Iste est bonus per illum, notat auctorita-
tem. Similiter quum dico, Pater et Filius
diligunt se Spiritu Sancto vel per Spiri-
turn Sanctum, notatur subauctoritas per
ablativum et per ly per propter transiti-
inhsesive. Ergo quum dicitur, Pater et Fi-
lius diligunt se Spiritu Sancto, ablativus
proprie est formalis.
Quod quidam concedunt, dicentes quod
dilectio proprie dicitur de Spiritu Sancto.
Et ad objecta respondent, quod dilectio in
divinis interdum sumitur essentialiter, di-
cente Apostolo, Pater transtulit nos in Coioss. i,
regnum Filii dilectionis suse, id est Filii l3,
sui dilecti ; aliquando personaliter, secundum
quod amor proprie dicitur de Spiritu