Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN PROPRIETATES RELATlViE SINT RKALITER IPS.E PERSON.E, ETC. 359
tinuare ; alius fini, videlicet angulum ter-
minare. Sic in Deo est una simplex essen-
tia, cui non repugnat trina multiplicatio
quarum quaelibet est divina
personarum ;
essentia, et tamen sunt distinctse relatio-
nes earum, nec hsec relationum multipli-
citas facit compositionem in Deo. Cujuslibet
item persona? est proprius actus, quo
ab aliis distinguitur. Aliud hujus exemplum
in naturalibus ponit Anselmus, sci-
licet in aqua fontis,rivo ac lacu.— Insuper
quidam hic dicunt, quod ratio tripliciter
sumitur : primo, pro intentione sola ratio-
cinantis ; secundo, pro intentione partim
fundata in intellectu, partim in re, sicut
intentio universalis ; tertio, pro ratione
fundata totaliter in re, hoc est pro comparatione
rei ad rem. Atque hoc ultimo modo
differunt in divinis proprietas et essentia
ratione : quse ratio est in re, id est in per-
sona, eam determinando, non autem est in
essentia determinando eamdem. Dico ergo
quod ratio sic sumpta, est in re : aliter
non video quomodo proprietates differant
re. Et quamvis divina essentia sit ratio
illa, tamen non est per illam, id est modo
illius ; nec ratio illa convenit ei modo es-
sentise, quoniam modus essentise est ab-
solutus, modus rationis illius relativus :
persona vero est ratio illa et per illam.
Verumtamen quidam dicunt, quod secundo
modo rationem accipiendo, essentia est
proprietas. Non tamen ratio illa est Deus,
quamvis Deus habeat illam : siquidem
qusecumque ponuntur in Deo secundum
rem, sunt idem quod ipse, sed non qusecumque
ponuntur in eo secundum rationem
aut intentionem. Haec Petrus.
Concordat Richardus scriptis Thomae et
Petri in his, ac inter cetera addit : Quum
ita arguitur, Si activa spiratio est perso-
na, non est ratio cur magis dicatur esse
persona Patris quam Filii,nec videtur quod
una proprietas sit duae personee, ergo activa
spiratio non est persona; dico, quod
extendendo nomen proprietatis ad relationem,
falsum est quod una proprietas non
est duee persona? : spiratio enim activa est
A realiter idem quod Pater et Filius. Concedo
tamen quod proprietas in quantum
est persona, non est relatio : tamen res
eadem qua? est relatio, est persona, attamen
sub alia ratione, quia persona est
sub ratione qua in se subsistens, relatio
vero secundum quod ipsa persona refer-
tur ad aliam. Inconvenienter igitur dixit
Porretanus, proprietates non esse in per-
sonis, sed extra affixas, quoniam vere
sunt in personis, et realiter sunt ipsse
personse, et per comparationem ad termi-
B num vera? manent relationes. Hsec Ri-
chardus.
Prseterea Bonaventura hic refert quemadmodum
de ista materia tres fuerunt
opiniones : una Gilberti, dicentis quod
proprietates seu relationes non sunt per-
sonee nec in personis, sed affixae; alia Pra>
positivi, dicentis econverso, quod propri-
etates sint in personis, nec distinguantur
ab eis nisi in modo loquendi. Quse opinio- cf. dist.
nes improbatse sunt supra. Ideo est tertia xxv '' - p 207
positio, quam communiter tenent magi-
C stri, videlicet, quod proprietates sunt per-
sonae et sunt in personis, et tamen aliquo
modo differunt a personis. Relatio namque
ratione comparationis quam habet ad
subjectum seu suppositum, transit in sub-
stantiam in divinis : ideo vere preedicatur
de eo, ut Pater est paternitas. Ratione vero
comparationis quam habet ad objectum
seu terminum, verissime manet in divi-
nis, nec facit compositionem, sed distin-
ctionem : compositio enim attenditur per
comparationem proprietatis ad subjectum,
D distinctio respectu objecti. Quumque proprietas
differat a persona quantum ad modum
habendi se, idcirco personam vere
determinat et distinguit : hoc tamen non
tollit prgedicationem unius de alio, quoniam
modus ille non addit essentiam aliam.
Ha3C Bonaventura.
Ex quibus directe patet responsio ad
qusestionem qua quseritur, An proprietas
in divinis sit persona, de qua quidam spe-
cialem formant articulum ; et item ad
qusesitum hoc, An proprietates sint in per-