Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

588 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XLIV SUMMA I QU^ST. I
SUMMA
DISTINGTIONIS QUADRAGESIMjE QUART^;
"N hac distinctione Magister refert et re-
I probat opinionem limitantiura potentiam
Omnipotentis quantuin ad modum,
dieentes quod Deus non posset res facere
meliores meliorive modo quam fecit, facit
aut faciet eas. Deinde inquirit, an Deus
possit nunc quod aliquando potuit. Estque
p. 5bic. quscstio ista similis qua?stioni superius motse,
videlicet, an Deus sciat nunc omnia
qua? aliquando scivit.
ir
QUiESTIO PRIMA
Ic quaeritur primo, Utrum Deus
possit aut potuerit creaturas
facere meliores aut meliori modo
quam fecit.
Quod sic videtur. Primo, quoniam infi- C
nita est potentia ejus, et non terminatur
ergo tam in naturalibus quam
ad aliquid :
in gratuitis, in substantialibus et acciden-
talibus, potuit creata facere meliora, sed
et modo meliori; ita quod impossibilia es-
sent. — Rursus, quod creaturse, prsesertim
rationales, per studium et laborem suc-
cessive adipiscuntur, Deus eis potuit con-
creare, et sic meliores fuissent effectse.
— Tertio, potuit creaturis conferre ut ab
exordio generationis essent perfectee consolidationis
ad ambulandum et prolifican- D
dum. — Quarto, dccor atque perfectio
ordinis universi in speciebus et coordina-
tione earum consistit; potuit autem pro-
ducere species rerum in ascendendo multo
plures quam condidit, et sic universum
esset perfectius. — Quinto, mundus secundum
certissimam fidei veritatem in-
novabitur, et tunc meliorabitur valde.
lu oppositum est,quia divinus Dionysius
cap. iv. libro de Divinis nominibus : Optimi, in-
quit, est optima adducere. Et simile est
A quod Plato asserit in primo Timsei : Optimus
(inquiens) erat, ab optimo autem in-
vidia longe est relegata. Porro invidentise
exstitisset, si non contulisset rebus quantum
capere poterant : pra?sertim quum et
Scriptura testetur, Dei perfecta sunt ope- Zteuf.xxxu,
ra. Insuper in littera positum et ex verbis
Augustini acceptum, videlicet, quod Deus
vel potuit creaturas facere meliores et noluit,
et sic invidus fuit; vel voluit et non
potuit, sicque impotens fuit : hoc, inquam,
argumentum videtur procedere, quoniam
B super Genesim loquitur Augustinus : Si
facere bona non posset, nulla esset po-
tentia; si posset et nollet, magna esset
invidentia.
Ad hoc Alexander respondet : Concedendum
est indistincte, quod Deus potuit
res facere meliores quam fecit. Sed an res
potuerunt fieri meliores quam factse sunt,
distinguendum est : quia res considerari
possunt secundum se, et sic quselibet res
potuit melior fieri. Secundo, considerari
possunt per respectum et ordinem ad uni-
versum : sicque fieri nequeunt meliores
quantum est de potentia rei factce ; sed
quantum est de potentia facientis, fieri
possent meliores. Hinc Hugo :
Omne quod
fecit Deus, melius esse potest, si tamen
velit Deus ; ideo non in se sed in Deo hoc
potest. — Quumque inquiritur, an universum
potuit melius fieri : dicendum, quod
contingit loqui de universitate simpliciler,
vel de hac universitate ; item contingit
loqui de universilate secundum rationem,
et secundum rem. Loquendo de universi-
tate secundum rationem sive simpliciter,
sic non potest intelligi aliquod bonum extra
universitatem; sed loquendo secundum
rem, seu de hac universitate, potest aliquod
bonum extra universitatem intelligi,
potestque universitas melior fieri in toto
atque in partibus suis.
Si vero quseratur, an res potuerunt mo-
do fieri meliori ; dicendum, quod melior
modus intelligi potest ex parte facientis,
videlicet Dei creantis : et sic non potest
4 *