Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

oO L\ LUSIUM 1 SENTENTIARUM. — DIST. XVII I QU.EST. VIII
turaliter, tunc stat quando non potesl amplins;
si a proposito, tunc stal quando
non disponit amplius. Et hoc modo stal
caritatis augmentum, quando deventum
est ad mensuram qua mensus est Deus
homini seciindnm disposiliouem et dislri-
butionem sapientiae suae. Ideo quamvis
virtus divina caritatem augens sit infinita,
attamen operatur secundum disposilionem
sapienlia? suae limilanlis varios suos
effectus secundum quod placet sibi. —
Stat quoque caritatis augmenlum ex parte
Matth. suscipientis, quia ut dicitur a Matthseo, dat
xxv Vj
'
' unicuique
secundum propriam virlutem.
Et hujusmodi status intelligi potest tripliciter.
Primo, secundum actum, ut quum
amplius non procedit : et sic stat in viris
perfectis qui non assurgunt ad majora. Se-
cundo, penes aptitudinem : et ita stat in
Beatis, qui amplius non possunt se dispo-
nere ad majora. Tertio, secundum possi-
bilitatem suscipientis : et sic statum habet
in Christo, et credo quod etiam in bene-
dictissima Virgine. Scio enim de Christo,
quod tantnm habet de gloria, quantum
potest recipere creatura unita ; et credo
de Virgine dulcissima, quod tantum de
gloria habeat, quantum suscipere potest
creatura non unita, id est Deo hypostatice
non conjuncta. — Stat item augmentum
caritatis ex parte augmentabilis, videlicet
ipsius habitus caritatis, quum ad perfe-
ctam pervenit quantitatem. Quantitas vero
virtutis perfecta, est duplex : prima, sim-
pliciter dicta; secunda, in genere. Simpliciter
autem perfecta est virtus in summo
et simplicissimo, ut in Deo ; in genere au-
tem, in omnibus qui pertingunt ad actum
completum ad quem sunt ordinati, qui
Deut.vi,s. est diligere Deum ex lolo corde, ex tota
anima et ex tota virtute. Et hoc secundo
modo est status in caritate omnis mentis
creata?.
Si aulem objiciatnr, quod ignis male-
rialis esl angmentabilis in infiniluin, si
adsil materia, ut ait Philosophns : ergo
mullo plus ignis spirilualis in anima, sci-
licel caritas. Respondendum, quod calor
\ polest angeri dnpliciter : primo
intensive,
el sic habet statum et terminum; secundo
extensive, ul sit in pluribus, et sic non
habct slalnm ex parte sui, sed ex parte
combustibilis. Caritas conformiter potest
augeri intensive, ut magis diligat, sicque
statum sortitur; et etiam extensive, plu-
res amando, et ita non habet statum.
Quamvis demum objectum caritatis sit in-
finitum, ex hoc tamen non sequitur quod
caritas creata esse valeaf infinita, quia non
potest objecto suo commensurari. — Haec
B Bonaventura.
Verum in ista materia aliter sentit Tho-
mas, hic loquens : De augmento caritatis
dupliciter possumus loqui : primo, quantum
ad id quod est ; secundo, quantum ad
id quod potest esse. Quemadmodum dici
solet, quod non est dare summum malum
quo non possit aliquid esse pejus; tamen
est aliquid summum malum quo nihil est
pejus : similiter dico, quod augmentum
caritatis pervenit seu jamdudum devenit
ad aliquem terminum ultra quem caritas
C nou augetur in quocumque ; non tamen
devenit ad terminum ultra quem non pos-
sit augeri. Cujus ratio est ex parte ejus
quod movetur secundum augmentum hoc,
atque ex parte ejus ad quod movetur. Id
autem ad quod movetur quid in augmento
caritatis, est similitudo caritatis increatse :
ad quam, quum infinita sit, potest in in-
finitum magis ac magis accedi, et nunquam
aliquid ada?quabitur ei perfecte.
Porro ex parte ejus quod movetur, est
quod ipsa anima quanto plus de divina re-
D cipit bonitate et lumine gratia? ejus, tanto
capacior fit ad recipiendum : ideo quanlo
plus recipit, lanto plus potest recipere.
Potentia> eniin naturales sunt delermina-
tse et finila? secnndum exigentiam mate-
ria? : idcirco non queunt recipere nisi
secundum capacilatem et proportionem
materise. Polentia? vero immateriales non
ex maleria limitantnr, sed magis secundum
quantitatem bonilatis divina? in eis
receptse. Tdco quaulo plus additur eis de
bonitale divina, lanto plus queunt de illa