Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

GOG IN LIBRIM I SENTENTIARTJM. — DIST. XLV ; QTJ.EST. I
nicat bonitatem suam omni modo quo
communicari potest : aliter enim esset in
eo invidia, quum non diffunderet ef com-
municaret bonum quod possit sine sui
detrimento multiplicari. Haec verba Udai-
rici non bene sonare videntur, quia haec
dicit de communicatione bonitatis divinae
ad extra, qua? libera fuit et est, et potuit
Deus esse sine ea. Nec illa communicatio-
ne ad extra communicat Deus bonitatem
suam omni niodo quo potest communica-
qua>st. i. ri : quia ut praecedenti patuit distinctio-
ne, Deus potuisset et posset adhuc res
facere meliores quam fecit, in accidenta-
libus saltem ; atque innumerabiles spe-
cies intellectualium substantiarum conde-
re poterat, quas non condidit nec creabit.
Ipsumque universum aliquo modo melius
p. ooo a, b. facere quivit quam fecit, ut etiam ex ver-
bis Alberti ostensum est. Imo adhuc plura
universa facere posset, suamque bonitatem
praeclarius ac multiplicius communicare
ac multiplicare in rebus. Nec tamen
invidiae potest adscribi quod ita non facit,
sicut nec invidiae fuit quod res ab eeterno
non produxit : imo si nihil creasset, non
posset adscribi invidise, quum ipse nulli
sit debitor, nec naturali emanatione crea-
tor. Imo sicut ex rationabilibus motivis
mundum creavit, nec aliqua necessitate,
sed liberrima voluntate ; sic ex rationa-
bilibus motivis poterat eum non creare,
prout preecedenti distinctione est decla-
ratum.
Prseterea Bonaventura : Voluntatem, in-
quit, in Deo esse ponendam, ostendunt
quatuor rationes. Prima, quia voluntas est
illud penes quod inter creata residet summa
potestas, atque in regno animae om-
nibus prasidet, nec ei aliqua potest vis
imperare. Hinc constat quod omnipotenti
universorum principio, cujus est cunctis
praecipere, potissime competat. Secunda,
quia voluntas est in qua consistit prsecipua
et summa voluptas sive felicilas : unde
beatus censetur qui habet omne quod
vult; nec aliquid delectatur, nisi habens
voluntatem aut aliquid simile voluntati.
A In Deo autem est summa felicitas atque
jucunditas, ergo voluntas. Tertia, voluntas
est penes quam maxime residet justilia
et iequitas, quia justilia non aliud est
quam rectitudo volunlatis : propter quod
non habentia voluntatem, non sunt capa-
cia justitiie. Deus autem justissimus est :
ergo habet voluntatem. Quarta, voluntas
est vis penes quam praesertim att-enditur
liberalitas sumrna : liberalitas namque ori-
tur ex amore, qui actus est voluntatis. In
Deo autem est ponere summam liberali-
B tatem, quia dat omnibus affluenter, ne-
que improperat : ergo et amorem ac vo-
luntatem. — Imo voluntas propriissime
convenit Deo. In nobis quidem est per dif-
ferentiam a substantia et ab actu, per di-
stantiam quoque a fine; in Deo autem per
omnimodam indifferentiam horum, vide-
licet substantise, virtutis, actus ac finis.
Idcirco in Deo est una et invariabilis. Haec
Bonaventura.
Insuper, ad id quod superius tactum
est, scilicet, an Deus sit omnivolens, sic-
C ut est omnipotens atque omnisciens, ita
respondet : Qusestio ista dupliciter potest
intelligi, quia ly omne potest facere dis-
tributionem simpliciter, et ut nunc. Si
facit distributionem simpliciter quantum
ad actum et habitum, sic vocatur omnivolens,
quia vult omne volibile. Si autem
distribuit ut nunc, tunc dicitur omnivo-
lens, quia vult omne volitum. Et in utro-
que sensu habet falsitatem ; sed in scien-
tia ac potentia habet in utroque sensu
veritatem. Idcirco simpliciter conceditur
D quod sit omnipotens et omnisciens, sim-
pliciter vero negatur quod sit omnivolens.
Cujus ratio est, quia divina voluntas
importat causam actualem, potentia vero
abstrahit a ratione actualitatis et ponit rationem
habitualem causa?, scientia autem
abstrahit a ratione utriusque. Quumque
Deus non sit actualis causa omnium quae
facere potest ac velle, ideo sicut non facit
omne volibile, ita nec vult omne volibile.
Et quia polentia abstrahit a ratione actua-
litatis, ideo dicitur non solum respectu
j
aco b. i,