Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN PROPRIETATES RELATIV.E C0NST1TI'ANT IN DIVINIS PERSONAS, ETC. 213
stare. Unde xinselmus ih libro de Proces- A
sione Spiritns Sancti : Pluralitas, inquit,
sequitur relationem. Ha?c Richardus.
Ex hac rationabili responsione et sapi-
entiali distinctione videntur preoinductse
dua? positiones de distinctione personarum
per originem aut per proprietates,
posse concordari. Qui etenim dicunt eas
distingui per originem, verum dicunt, loquendo
de principio distinctionis quasi
effectivo ;
qui vero opinantur eas per pro-
prietates distingui, verum dicunt, loquendo
de principio distinctionis quasi formali B
intrinseco.
Insuper Scotus circa hsec scribit diffu-
se : Opinio (inquiens) Praspositivi dicit
quod personee distinguuntur se ipsis. Contra
quod arguitur sic : Qusecumque non
sunt primo diversa, per aliquid sui di-
stinguuntur, quoniam quse se totis distinguuntur,
sunt primo diversa. Si enim non
sunt primo diversa, sed habent aliquid
idem in quo communicant, puta essen-
tiam ; tunc non eo distinguuntur quo sunt C
idem, sed distinguuntur aliquo sui quo
non sunt idem. Divinse autem personee
non sunt primo diversae, quum sint ejusdem
essentise : ergo aliquo distinguuntur.
— Prseterea, in Patre est generatio activa
et activa spiratio; sed spiratione activa
non distinguitur a Filio, quum et illa Filio
insit : ergo Pater non se ipso toto seque
primo distinguitur, sed aliquo quod est
in eo. — Item, si Pater se toto distinguitur
a Filio, pari ratione et a Spiritu Sancto;
et si eodem modo distinguitur ab utro- D
que, ergo eamdem habet habitudinem ad
utrumque, et econtrario, ut supra.
Est ergo communis opinio, quod personse
relationibus constituuntur et distinguun-
tur. Absolutum etenim additum absoluto,
necessario facit compositionem. Si autem
in absoluto personse conveniant, constat
quod non eodem absoluto quo conveni-
unt, personaliter distinguantur. Si igitur
absoluto aliquo distinguuntur, ergo est ibi
absolutum et absolutum, et per conse-
quens compositio. — Item, relatio uno
modo potest transire in subslantiam, et
per hoc non facere compositionem cum
absoluto ; alio modo potest manere per
comparationem ad oppositum, et ita di-
stinguitur realiter. Istae duse rationes non
videnlur competere absoluto, quia absolutum
vel omnino manet, vel omni modo
transit : si omni modo transit, non distin-
guit personas, sicut neque essentia ; si
omnino manet, ergo inducit compositionem.
— Qualiter autem relatio possit con-
stituere et distinguere personas, decla-
ratur per hoc, quod relatio necessario
distinguitur ab opposito suo realiter, quoniam
idem non producit se ipsum : ergo
erit realis aliquorum quse in divinis sunt
relatio ; nec potest ibi esse per informa-
tionem, ergo est subsistens, ac proinde
per se realiter distincta. Nec ex hoc sequitur
distinctio essentise, quoniam idem
illimitatum seu infinitum, potest esse fundamentum
oppositarum relationum, et tunc
ista relatio dicitur uno modo manere, et
alio modo transire. Et istud intelligendum
est de relationibus originis, quia hse primo
pullulant in divina essentia : quoniam
primo in essentia Dei est duplex fecun-
ditas, eo quod ibi sit infinitus intellectus
et infinita voluntas, quibus mediantibus,
pullulant relationes originis pertinentes ad
communicabilitatem naturae. — Haec ille.
Itaque Scotus satis fideliter hanc narrat
positionem communem, quee fere jam ab
omnibus tenetur, probationes quoque et
auctoritates quibus innititur. Deinde multipliciter
arguit contra eam, et quasdam
auctoritates contra eam saltem secundum
apparentiam, introducit.
Quo facto, ponit quamdam opinionem
judicio plurimorum valde absurdam, vi-
delicet quod personee divinse constituan-
tur et distinguantur per absolutas propri-
quas tamen dicit non
etates ac realitates :
facere compositionem cum divina essen-
tia, quamvis ex natura rei seu formaliter
differant ab eadem; et nihilo minus di-
cit relativas proprietates esse veraciter in