Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

G08 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XLV 1 QU.EST. II
dura Damascenura libro tertio, aliter di- A fertur in finem, nomen induit volitivae po-
citur liberum arbitrium seu voluntas in
Deo, in angelis atque hominibus. Ad vo-
luntatem namque potissime pertinent de-
lectatio et libertas. Deo autem polissime
convenit delectari ac libere agere; aliis,
per quanulain participationem et iinitatio-
nem. Dt eniin septimo Ethicorum ait Plii-
losophus, delectatio in quadam immobili-
tate et quietatione magis quam in inotu
consistit. Quumque Deo primo et per se
ac prmcipalissime conveniat esse immo-
bilem, ei potissime convenit delectari.
Propter quod dicitur ibi, quod Deus sem-
per una simplici delectatione gaudet. Duodecimo
quoque Metaphysicae dicitur, quod
intelligere Dei est valde voluptuosum. —
Rursus Deo convenit libere agere. Libertas
namque sequitur cognitionem universalem
et abstractam. Propter quod bruta,
quae non apprehendunt nisi particulare
objectum, habere nequeunt actus sui dominium
nec libere agere. Hinc quanto
quis per abstractiorem et universaliorem
intelligit speciem, tanto liberius operatur.
Quumque omnis creatura sit aliquo modo
particulata, et ad genus speciemque contracta;
ideo nullum creatum per unicam
intelligibilem formam universa cognoscit:
unde nec omnifarie seu per omnem modum
libere agit. Solus vero Deus ad nullum
genus entium limitatus,et per unicam
formam, id est per suam essentiam, cun-
cta intelligens, per omnem modum ope-
ratur liberrime.
Amplius, sicut intellectus primo et per
se fertur in cognitionem principiorum, et
quasi ex consequenli tendit in cognitionem
conclusionum (propter quod cognitio
principiorum nomen induit intellectivae
potentiae,et dicitur inlellectus;notitia vero
conclusionum non appellatur intellectus,
sed scientia : non quia conclusiones non
intelliguntur, sed quia non intelliguntur
priino et per se) ; conformiter volunlas
primo et per se fertur in finem tanquam
in principale objectum,secundario vero in
ea quae sunt ad finem : et ipse actus quo
tentise, el nuncupatur voluntas; actus vero
quo vult ea qua3 sunt ad finem, non vo-
luntas, sed electio vocalur. Hinc dicitur,
quod voluntas est ipsius finis, electio au-
tem, eorum quae sunt ad finem ; sicut
intellectus est principiorum, scientia con-
clusionum. — Ha?c JRgidius.
Postremo, prout circa lilteram scribit
Bonaventura, quum dicitur, Deus volendo
suam bonitatem, vult alia : verbum hoc,
vult, potest dicere causalitatem, et sic non
J) est vera; vel complacentiam, et ita veri-
ficatur, quoniam bonitas sua est ratio quod
alia placent ei in quantum bona et prout
ab ipso atque ad ipsum finaliter ordinan-
tur. Per quod possunt concordari haec cir-
ca quae praeallegati doctores dissentire vi-
dentur.
Hoc quoque quod Magister ex Augustino
allegat, Placuit vanitati philosophorum is- . P 590E.
ta creata attribuere aliis causis, secundum
Antisiodorensem et alios, intelligendum
est de philosophis qui effectus istos infe-
C riores attribuerunt causis secundis vel solum
vel principaliter; non autem redar-
guit Augustinus, quod inquirantur causae
secundae simul cum causa prima.
SEcundo
QU^STIO II
principaliter qua?ritur, An VO-
luntas Dei sit effectiva et proxima
causa rerum.
D Videtur quod non. Primo, quia ut probant
philosophi, Deus est agens per es-
sentiam, ila quod per suam essentiam
immediate est operans, non ergo per voluntatem.
— Secundo, potentia est imme-
diatum et proximum operationis principi-
um :
ergo potius causat res per potentiam
quam per voluntalem. — Tertio praehabi-
tum est, quod scienlia Dei causa est rerum.
— Quarto, quia Scriptura ait : Omnia Ps.ciu,24J
in sapientia fecisti; et rursus, lpse dixit -P*.xxxu,9.
et facta sunt. Dicere autem actus est in-