Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN CARITAS AUGEATUR, ET QUALITER QUIBUSVE ACTIBUS 39
septimo Physicorum, quod ea quse sunt
comparabilia secundum magis et minus,
ejusdem sunt rationis. Duse autem sunt
opiniones, penes quid attendantur gradus
formse secundum quos forma recipit magis
et minus.
Nam aliqui dicunt quod non attendantur
secundum essentiam, sed secundum
esse : quod probant sicut jam in verbis
JEgidii est probatum. Hsec autem opinio
in multis deficit, Primo, in hoc quod sup-
ponit ipsum esse realiter distingui ab es-
sentia : cujus oppositum multi pro verissimo
tenent. — Denique quod dicunt gradus
attendi secundum esse, non secundum es-
sentiam, aut intelligitur quod in ipso actu
essendi ut est qusedam res, sunt diversi
gradus, sicut alii ponunt diversos gradus
in essentia formse; aut intelligitur quod
esse est qusedam res in se omnino indivi-
sibilis, sed participatio ejus in subjecto
habet quamdam latitudinem graduum. Primum
dici non potest propter multa. Primo,
quia esse ad minus sequitur formam
vel totum compositum ratione formse, sic-
ut qusecumque propria passio seu pro-
prietas sequitur speciem, puta risibile hominem.
Sed in specie et propria passione
nequeunt esse gradus in uno quin sint in
alio : ergo nec in forma et in esse ipsius.
Secundo, quia id quod consequitur ali-
quid primo et per se, nec convenit alii
nisi per illud, videtur ab illo habere fixionem,
mensuram et determinationem. Sed
esse consequitur formam, nec potest alicui
convenire nisi per eam : ergo habet subjecti : quod et ipsi fatentur. Sed hoc
mensuram, fixionem et determinationem D veritatem non habet, quia videmus quod
secundum formam. Unde apparet quod subjectum uno atque eodem modo dispo-
ipsum esse non queat habere variationem situm recipit formam intensius et remis-
secundum gradus, forma non variata. Tersius, sicut aer uniformiter dispositus, in-
tio, quoniam aut loquuntur de esse essen-
tiae, aut de esse exsistentise. Non de esse
essentise, quia hoc realiter idem est cum
essentia : idcirco si in uno ponuntur gra-
dus, ergo in alio. Si de esse exsistentise,
aut illud est unum in unoquoque suppo-
sito juxta unitatem formse substantialis
vel accidentalis, aut non. Si est unum,
A sequitur quod nulla forma habebit gradus
secundum esse nisi forma substanlialis,
cui soli competit dare esse actualis exsi-
stentise. Sed hoc est veritati et dictis eorum
contrarium.Si detur secundum,adhuc
sequitur quod forma substantialis possit
recipere magis et minus secundum gradus
in esse exsistentiae, sicut forma accidenta-
lis. Quid enim plus obstat hic quam ibi?
nisi quod unum sit esse specificum, aliud
non, quoniam nullum esse exsistentiae est
specificum. Esse enim specificum, est esse
B essentise quod indicat definitio; et tale esse
specificum dat forma accidentalis in gene-
re accidentis, quemadmodum forma sub-
stantialis in genere substantise, — Porro
si dicatur quod tam essentia quam esse
sit res omnino indivisibilis, non habens
gradus secundum se, sed tantum partici-
pative a subjecto, prout credo eos intelli-
gere qui istius opinionis consistunt : non
enim ponunt aliquod esse exsistentise in
uno supposito nisi unum dumtaxat spe-
cie, quod est a forma substantiali. Propter
C quod quum negent formam substantialem
suscipere magis et minus secundum es-
sentiam et secundum esse, et nulli alii
formse debetur esse secundum eos; vide-
tur quod non intendunt quod sit aliquid
esse essentise vel exsistentise quod habeat
gradus, sed ipsum esse vocant participa-
tionem a subjecto per inesse : quia (ut
dicunt) accidentis esse est inesse. Si autem
hsec participatio recipit magis ac mi-
nus, hoc oportet esse omnino ex parte
tensius illuminatur a sole quam a luna.
Respondendum ergo ad motiva eorum.
Nempe quum dicunt quod formse seu
species rerum se habent ut numeri, re-
spondetur tripliciter. Primo, quod intelli-
gitur de formis a materia separatis. Se-
cundo, quod de substantialibus naturarum
vel specierum per eas constitutarum, qua-