Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

QILEST. V : QUALITER TRINUS AC TRINITAS DEO CONVENIANT 185
Per quee patet ad duo objecta solutio. A an etiam trinus ac trinitas essentialiter
Proprie namque loquendo non est concedendum
quod personse divinae sunt tria,
quamvis sint tria supposita. Doctores autem
utendo nomine diversitatis in divinis,
extense sumunt hoc nomen.
Concordat Bonaventura, circa textum
dicendo : Quum dicimus plures esse per-
sonas, singularitatem solitudinemque excludimus
: quoniam in divinis recipimus
unitatem, non singularitatem nec solitudinem,
quia singularitas excludit communicabilitatem,
solitudo pluralitatem.Nos B
autem unam ponimus essentiam in tribus
personis. Notandum quoque ex parte plu-
ralitatis, quod recipimus ista quatuor in
divinis, alietatem, pluralitatem, distinctio-
nem, discretionem ; et econtrario quatuor
ista vitamus, diversitatem, multiplicita-
tein, divisionem, separationem. Separatio
namque supponit divisionem, divisio mul-
tiplicitatem, multiplicitas diversitatem; di-
versitas autem notat formas seu naturee
distinctionem. Econverso discretio prse-
supponit distinctionem, distinctio plura- G ideo est, quoniam una et eadem deitas est
litatem, pluralitas alietatem : alietas quip-
pe non tantum attenditur penes formae,
sed etiam quoad personse distinctionem.
Differentia vero nominum horum est, quia
alietas et pluralitas important distinctionem
a parte rei, distinctio et discretio per
comparationem ad nostram cognitionem
sed alietas per modum substantiae seu per-
sonee, pluralitas per modum quantitatis,
quamvis in Deo non sit proprie quantitas.
Diversitas vero attenditur penes substantiae
distinctionem, multiplicitas quantum D
ad veram quantitatem, divisio penes po-
sitionem seu discontinuationem, separatio
quantum ad ubi. Haec Bonaventura.
OUinto
QUiESTIO V
quseritur, Qualiter trinus ac
trinitas Deo conveniant, et qua-
liter ista sit vera, Deus est unus et trinus,
;
in divinis dicantur.
Circa hsec in Summa sua, libro primo,
Antisiodorensis loquitur : Videtur quod
ista sit falsa, Deus est trinus et unus :
quia si Deus est trinus, ergo est unus
Deus, et alius seu secundus Deus, et ter-
tius Deus : quod nequaquam conceditur.
Item in hac oratione, Deus est trinus et
unus, hoc nomen, Deus, aut supponit pro
essentia, aut pro persona. Non pro per-
sona, quia nulla est trina; nec pro essen-
tia, quia nec illa est trina, sed tantum
una. Si dicatur quod supponit pro omni-
bus divinis personis simul, ergo pro Tri-
nitate, et iste est sensus, Trinitas est trina
et una : quod falsum est, quoniam Trinitas
non est nisi una. — Ad hoc quidam
dixerunt, quod hoc nomen, Deus, quandoque
supponit tantum pro una persona,
ut quum dicitur, Deus generat ; aliquando
pro duabus, sicut dum dicitur, Deus spi-
rat ; nonnunquam pro tribus simul, ut
quum dicimus, Deus est Trinitas. Et hoc
in Patre, in Patre quoque et Filio, et item
in Patre et Filio ac Spiritu Sancto. Et
hoc videtur velle Damascenus, qui ait primo
libro : Oportet scire quod in personis
divinis unitas et indivisio est in re. Hinc
quoque secundum Augustinum, in verbis
illis Apostoli, Regi autem sseculorum im- iTim.t,n-.
mortali, invisibili, soli Deo honor et glo-
ria, per solum Deum intelligitur Trinitas
tota. Hinc nobis videtur, quod quum dici-
tur, Deus est unus et trinus : hoc no-
men, Deus, indistincte supponit pro tribus
personis ; et hsec dictio, unus, supponit
formam tantum ; et dictio ista, trinus, si-
gnificat ternarium theologicum personarum
prout indistincte supponuntur per
hoc nomen, Deus, quia determinat illum
ternarium in personis secundum quod
trinitas di-
sunt unius naturae : quoniam
citur ab istis nominibus, tres et unus
sicque respicit et suppositionem et formam
significatam : quia per significatum
primo, puta ternarium, respicit tantum
;