Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN PROPRIETATES RELAT1V.E CONSTITUANT 1N DIVINIS PERSONAS, ETC. 219
rationem et processionem : in his enim A
hypostaticis proprietatibus differunt ha?
tres sancta? hypostases. Ha?c Damascenus.
— Ex quibus lucidissime constat, quod
secundum eum superdignissima? tres per-
sonse nequaquam distinguuntur per pro-
prietates absolutas, sed relativas. Et hoc
verum est, sive ingenerationem, generationem
et processionem accipiat prout di-
cunt originem quantum ad generationem
et processionem, et originis negationem tur relatio : quatenus nec unitas amittat
quantum ad ingenerationem, sive dicant aliquando consequens suum, ubi non ob-
relativam proprietatem : quoniam nullo B viat aliqua relationis oppositio ; nec relatio
modo absolute dicuntur.
perdat quod suum est, ubi non obsit uni-
Sanctus quoque Bernardus ad Eugenium
Papam affirmat divinas personas pro-
prietate distingui, in essentia convenire.
Hinc in libro de Processione Spiritus
Sancti inquit Anselmus : Ha?c sola causa
pluralitatis est in Deo, ut Pater et Filius
et Spiritus Sanctus de se invicem dici non
possint, quia duobus modis est Deus de
Deo, videlicet nascendo ac procedendo : te Sancti illius ; et verba ejus ad opposi-
quod totum potest dici relatio. Nam quotum retorquere, est prorsus pra>posterum.
niam Filius est de Deo nascendo et Spiri- G His manifeste concordat Richardus de
tus Sanctus procedendo, ipsa diversitate
nativitatis ac processionis referuntur ad
invicem ut diversi aliique ab invicem. Fi-
lius quoque ideo non est Spiritus Sanctus,
nec Spiritus Sanctus est Filius, quoniam
Filius nascendo habet esse a Patre, Spiritus
Sanctus autem non nascendo, sed proce-
dendo. Prsedicta igitur relationis oppositio,
qua? ex hoc nascitur quia praedictis duo-
bus modis est Deus de Deo, prohibet Pa-
trem et Filium et Spiritum Sanctum de
invicem dici, et propria singulorum aliis D
tribui. — Ecce in verbis his S. Anselmus
clarissime contestatur, quod tota ratio plu-
ralitatis distinctionisque personarum sit
oppositio relativa, qua? est relatio originis
: quam relationem seu potius relatio-
nis oppositionem nasci fatetur ex distin-
cta originatione seu emanatione Filii a
Patre, et Spiritus Sancti a Patre ac Filio.
Et quamvis ex verbis ejus videatur insi-
nuari, quod distinctio personarum sit ex
differenti origine, quod et juxta pra?habita
aliquo modo verum est; tamen ipse Anselmus
relationi et ejus opposilioui lolum
adscribit. Unde et consequenter palam dis-
seruit, et pra?tacta sua verba quasi expo-
suit ;
Sic ergo, inquiens, hujus unitatis et
hujus relationis consequentia? se contem-
perant, ut nec pluralitas qua? sequitur re-
lationem, transeat ad ea in quibus sonat
simplicitas unilatis pra>dicta?; nec unilas
cohibeat pluralitatem, ubi eadem significa-
tas inseparabilis. Sicque relatio prohibet
Filium aut Spiritum Sanctum esse Patrem.
Nec aliquid obviat consequentia? identita-
tis, nisi aliqua de pra?dictis oppositio re-
lationis. — Hanc veritatem Anselmus in
libro pra?allegato tam evidenter tamque
frequenter expressit, ut nemo veritatis zelator
possit ambigere istud fuisse de men-
S. Victore in libro suo de Trinitate, in di-
versis capitulis ac partialibus libris. Itaque
quarto libro, capitulo undecimo : Ec-
ce, ait, invenimus non esse impossibile
plures esse personas in unitate substantia?.
Consequens est ut qua?ramus quomo-
do possit esse alteritas (id est distinctio)
personarum sine alteritate substantiarum.
In discernendis itaque personis opus est,
ut arbitror, gemina consideratione, ut sciamus
videlicet et qualis sit ipsa persona, et
unde habeat esse. Una considerationum
istarum versatur in discernenda rei qua-
litate et proprietate, alia in investiganda
rei origine. Et sic consequenter docet ibidem
et deinde in diversis capitulis, quod
personarum distinctio assignetur utroque
modo, pra?sertim penes originem, et con-
sequenter penes discretivam proprietatem
ex origine ortam.
Solutio objectorum in exordio qua?stio-
nis factorum patet ex dictis. Quamvis