Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

438 IN LIBRUM I SENTENTIARUM. DIST. XXXVII ; QU.EST. I
teriam sua? operationi substralam, nec iin- A ciens per instrumentum : aliler multa?
mediate agunt per suam essentiam, lino
nec propria virtute, sed parlicipatione vir-
tutis divinae, cujus influxu et conservatione
manent illi effectus seu earum materiae.
[deo istud spectat ad eminentiam
et omnipolentiain, non ad aliquam imbe-
cillitatem primae causa?, quod ejus realis
prsesenlia necessaria est ad rei productionem
et conservationem.
Verum de liac re scribil Udalricus pro-
lixe in Summa sua, libro secundo : Qui-
naturae diversarum operationum, nec secundum
esse nec secundum conservalionem
essent Deo conjuncta?; nec verum
esset illud Joannis, Sine ipso faclum estJoann.i,.
nihil, id est nulla natura nec aliquid in
natura exsistens, ut Augustinus exponit.
— Quod si objiciatur, quod una numero
operatio non potest esse duarum imme-
diatarum causarum secundum idem ge-
nus perfecta? causalitatis, quia diversarum
causarum illarum necessario diversa sunt
dam(inquiens)philosophi posuerunl unum B opera, et operationes earum necessario ad
primum causatum solum immediate esse opera terminantur diversaRespondendum,
a Deo, et alia ordine quodam dixerunt quod causa? istae non sunt ejusdem gene-
a primo illo fluxisse, ideoque illud primum
dumtaxat immediate conservari a
Deo, et cetera mediate a Deo, ac immedia-
te a primo illo causato quantum ad ea
qua3 immediate fluunt ab ipso. Qusecum-
que autem causa non nisi per suam essen-.
tiam operatur, ita quod operatio sua est
sua essentia, illa sicut per se conservat
rem, ita per suam essentiam, qua? est ope-
ratio sua, necessario est intra rem se- C operationis : nam
cundum ipsam rem et secundum omnes
partes ipsius rei et secundum omnia in-
teriora exterioraque ipsius. Nec tamen rerum
sordibus contaminatur, quia contactu
inquinari non potest nisi quod receptivum
est peregrina? impressionis : quod non
contingil nisi habenti materiam ; imo non
convenit cuilibet materiam habenti, quia
secundum Philosophum, ccelum non est
peregrina? impressionis susceptivum. Hinc
sap. vn, scriptum est : Sapientia attingit ubique
2i, 25
ris neque ejusdem modi in causando :
idcirco nil prohibet unum earum esse ef-
fectum. Sicque verificatur quod tertio de
Trinitate Augustinus testatur : Voluntas
Dei prima et summa causa est omnium
motionum. Sed plerisque non apparet hoc
ideo placuit vanitati philosophorum eas
attribuere aliis causis. Verumtamen una-
quseque natura est causa sua? naturalis
calor calefacit, et lux
illuminat. Attamen eausa? illa? secunda?
ac naturales ob suam imperfectionem non
sunt causa? prima? et principales.Imo Deus
tanquam prima causa, omnes effectus secundarum
causarum operatur causalitate
perfecta, et ipse suam causalitatem causis
secundis communicat, ut nobilitentur per
hoc. Porro dupliciter dicitur aliquis ope-
rari per aliud seu alio mediante. Primo,
sicut per instrumentum : sicque Deus immediate
operatur, in quantum per suam
propter suam munditiam; ideo nihil in- D pra?sentiam est in rebus. Unde sic est ope-
quinatum incurrit in eam. — Amplius,
Deum esse in rebus, nil novi ponit in
Deo, sed potius dicit causalitatem seu in-
fluentiam ab ipso procedentem : ideo abs-
que sui mulalione, per mulationem ac
corruptionem rerum incipit ac desinit es-
se in ipsis.
Deus etiam est causa immediata non
solum creationis conservalionisque rerum,
sed et cujuslibet operis crealura?, el cum
hoc etiam est causa mediala, sicut effi-
rans principale, et medium illud est secundarium
operans. Secundo, mediante
virtule alterius : et ita in quolibet ordine
causarum, causa prima sola est causa im-
mediala, quoniam propria causat virtule,
et alia non nisi virlule participala ab illa.
— Ha>c Udalricus. Qui de his multa adhuc
conscribit ibidem, qua? pro majori parte
pramabita sunt, et cetera suis poterunt
locis tangi.
Insuper Durandus hic scribit : Duplex
: