Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN CARITAS SIT VIRTUS CREATA, VEL IPSEMET SPIRITUS SANCTUS 17
nisi qui cum sapientia inhabitat. Ergo nec A
aliquem diligit nisi qui caritatem habet.
Rursus, qui caritatem non habet, in statu
consistit damnationis ; et si sit adultse
setatis, in mortali est culpa : non
ergo
carus est Deo. — Verum ad hsec potest
quis dicere, quod aliquis duplieiter dicitur
Deo acceptus, carus sive dilectus, utpote
secundum prsesentem justitiam, et secundum
prsedestinationem seternam, et quod
secundum prsedestinationem seternam ali-
quis electus caritatem non habens, sit
Deo dilectus. B
Ad primum ergo dicendum, quod nunc
satis ostensum est quid ad auctoritatem
Magistri in hac parte sit respondendum.
Ad auctoritates vero Augustini Thomas in
secunda secundse respondet, qusestione vi-
cesima tertia : Divina essentia caritas est,
sicut et sapientia ac bonitas. Ideo sicut
dicimur boni bonitate quae Deus est, et
sapientes sapientia quse est Deus, quoniam
bonitas et sapientia quibus formaliter bo-
ni sumus ac sapientes consistimus, sunt C
qusedam participationes increata?. bonitatis
ac sapientise ; sic caritas, qua formaliter
Deum proximumque diligimus, participa-
tio est caritatis divinse. Idcirco interdum
sic loquitur Augustinus. Hic etenim mo-
dus loquendi frequens est apud Platoni-
cos, quorum doctrinis Augustinus fuit in
naturali philosophia imbutus. Quod quidam
non attendentes, sumpserunt ex verbis
Augustini occasionem erroris. — Ad
secundum Albertus et Bonaventura respondent,
quod agens sine medio et per D
se, perfectus est quantum est ex parte
agentis. Quod autem Spiritus Sanctus movet
voluntatem per intermedium habitum
caritatis, non est ex imperfectione, impo-
tentia seu indigentia Spiritus Sancti, sed
voluntatis creatse, quse indiget perfici et
aptari ad recipiendum tanti motoris in-
fluxum, nec potest esse Deo accepta, nec
meritorie agere absque caritate. Quum er-
go media per quse Deus agit, a Deo ha-
beant quidquid sunt et possunt, non cedit
T. 20.
in imperfectionem summi et primi agentis,
quod interdum agit per media. — Ad
tertium respondendum, quod sicut Deus
immediate produxit rerum naturas naturaleque
esse, sic etiam ipse est immediata
causa et creator caritatis et gratise ; sed
meritorios actus causat per intermedios
habitus, non ex indigentia sua, sed sic-
ut jam dictum est, quemadmodum etiam
multa naturalia producit assidue per cau-
sas secundas, secundum condecentiam or-
dinis rerum, quse tamen per se ipsum
posset producere. Et sicut ait Albertus,
Opera recreationis et gratise ordinantur ad
finem sublimiorem quam opera naturse :
idcirco plura requiruntur in illis, nec po-
test in omnibus esse conformis ordo ac
modus agendi. — Ad quartum dicendum,
quod illa similitudo non tenet in omni-
bus, quoniam Deus est vita animse per
modum causse efficientis ; anima vero vita
est corporis tanquam causa formalis in-
trinseca, substantialisque pars totius com-
positi.
Ad quintum dicendum, quod prsestan-
tissimi actus illi attribuuntur caritati tan-
quarn causse secundarise et creatse atque
quodam modo instrumentali, et sicut cau-
sse formali intrinsecse, non sicut causse
primse ac principali. Ad id vero quod tan-
gitur, quod caritas videtur esse dignissima
creatura et omni mente creata prsestan-
tior, breviter dico, quod in ratione formse,
intellectuales substantise, et cetera perfe-
cte per se subsistentia, prsestantiores sunt
caritate, quemadmodum substantia acci-
dente; non autem in ratione finis, quia
caritas propinquius supernaturali beatitu-
dini unit : estque donum supernaturale, et
quantum ad hoc, super dona naturalia
eminentiam quamdam sortitur, ut ait Al-
bertus. Unde et Thomas fatetur, quod anima
in quantum caritate perficitur, hoc est
sub ratione perfectibilis, est quodammodo
inferior caritate : quse in quantum actus
atque perfectio voluntatis ac animse, est
suo modo prsestantior eis, puta secundum
quid; sicut scientia intellectu, in quantum
2