Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

QUALITER OMNIA SINT IN DEO IDEALITER ATQUE CAUSALITER, ET QUID SIT IDEA 397
animali rationali id quod est sensibile A proprium respectum assimilationis quem
tantum. Sicque id quod plura complecti-
tur intellectus potest concipere ut rationem
propriam plurimorum, apprehendendo
qusedam illorum sine aliis. Potest
namque accipere denarium ut propriam
rationem novenarii, una unitate subtracta,
et consimiliter ut propriam rationem sin-
gulorum numerorum infra inclusorum.Sic
et in homine accipere posset exemplar
proprium animalis irrationalis singularumque
specierum ipsius,.nisi differentias ali-
habet unaquseque creatura ad ipsum, con-
stat quod rationes seu ideae rerum in in-
tellectu divino non sint plures neque di-
stinctse, nisi secuhdum quod Deus cogno-
scit res pluribus et diversis modis esse
assimilabiles sibi. Et secundum hoc Augu-
stinus dicit quod Deus alia ratione condi-
dit hominem, alia equum ; rationesque rerum
pluraliter esse dicit in mente divina.
In quo etiam salvatur aliqualiter Platonis
positio ponentis ideas secundum quas cun-
quas adderent positivas. Hinc quidam phi- B cta formantur quse in materialibus rebus
losophus, nomine Clemens, dixit quod exsistunt. — Hsec Thomas ibidem.
nobiliora in entibus sunt exemplaria mi-
nus nobilium. Divina autem essentia no-
bilitates et perfectiones omnium entium
in se comprehendit simplicissimo modo.
Omnis vero forma,tam propria quam com-
munis, secundum id quod aliquid ponit,
perfectio qusedam est, nec imperfectionem
includit nisi in quantum a vero deficit
esse. Intellectus ergo divinus in divina es-
Concordat per omnia Petrus.
Richardus quoque his consonans : Opor-
tet, ait, quod causatum habeal similitudinem
sui in causante, quoniam causa assi-
milat sibi causatum. Hinc secundo capitulo
de Divinis nominibus S. Dionysius con-
testatur : Causativa habent causabilium
quasdam imagines. Prseterea beatitudo in-
cludit perfectam intellectus et affectus
quietationem : quee non potest esse nisi
sentia comprehendere potest id quod pro-
prium est unicuique rei, intelligendo in C in perfecta conjunctione cum simili. Nulla
quo unaquseque res suam essentiam nni- enim res quietatur in conjunctione cum
tatur, et in quo deficit ab ejus perfectione.
Itaque intelligendo suam essentiam ut imi-
tabilem, sic essentia divina habet rationem
idese : et intelligendo eam ut imitabilem
per modum vitse et non cognitionis, acci-
pit eam ut propriam formam atque ideam
plantae ; et intelligendo eam ut imitabilem
per modum cognitionis et non intellectus,
accipit eam ut formam ideamque animalis
; et ita de aliis. — Hinc elucescit, quod
suo dissimili in quantum dissimile est.
Ergo in intellectu divino oportet esse similitudinem
creaturse : quam vocamus ideam,
qua cognoscit. — Aliqui vero dicunt
Deum non cognoscere creaturam per ideam,
quum eam agnoscat per causam. Sed
hoc non multum valet, quia cognoscere
per ideam et per causam stant simul, ne-
que repugnant : imo effectus non cogno-
scerentur per causas, nisi in causis simi-
divina essentia eo quod sit absolute per- D litudines essent effectuum, per quas in
fecta, accipi potest ut propria ratio singu-
lorum, et ita per eam Deus habet cognitionem
propriam ac perfectam de omnibus.
Quumque propria ratio unius distinguatur
a propria ratione alterius, et distinctio sit
pluralitatis principium, assignatur in in-
tellectu divino distinctio ac pluralitas qusedam
rationum idealium intellectarum, secundum
quod id quod est in intellectu
divino, est propria ratio diversorum. Quum-
que hoc sit secundum quod Deus intelligit
causis relucent effectus. Unde ideo Deus
per se ipsum tanquam per causam crea-
turas cognoscit, quoniam eo ipso quod est
summa et sufficiens omnium causa, sunt
in ipso rerum ideee, per quas relucent in
ipso. Hsec Richardus.
Denique circa hoc movet Richardus
hanc qusestionem, Utrum divinae essentise
tantum conveniat esse ideam in quantum
est cognita ut imitabilis a creatura. — Vi-
detur quod sic, quia idea creaturarum est