Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

G34 1N T
LIDRUM I SENTENTIARUM. DIST. XLVI : QU;EST. III
Num, xxn. est quod super librum Numerorum glossa
20.
Dc Divin
nom.c. iv.
Hont.
et absque hoc nialo posset accipere. Porro
rationem boni quse elicitur ex malo, habet
quidem per rationem utilis anl expedientis
vel decoris justitise; sed mirum mihi vide-
tnr, si bonnm per se et abnndantia gaudii
quod esset in universitate bonorum, non
posset recompensare bonum illud quod ex
malo elicitur. — Ilinc mihi videtur, qnod
per se loquendo, malum non confert ali-
cui, nec universitati. Sed verum est quod
sinere mala fieri, confert ad bonum, et
bonum est permittere mala : alias enim
esset necessitas ad bonum, et periret ratio
boni laudabilis et virtutis, ac prsemii ratio.
Auctoritates autem Sanctorum qua? vi-
dentur oppositum insinuare, loquuntur de
malo, supposito (vernm est enim) quod
permixfa universitate cum bonis et malis,
non poterat aliquid melius fieri de malis,
quam quod bona elicerentur ex ipsis, et
qnod ordinarenlur per tenorem justitise.
Tainen si non fuissent nec essent mala,
melior esset universilas quam sit modo.
Imo etiam adhuc maneret bonum compa-
rationis secundum gradum boni ac melio-
ris : et si ista ratio boni non maneret,dico
quod melior ea maneret, per quam ista
recompensaretur. Sic ergo intelligendum
loquitur Origenis : Scimus Dei providentia
cuncta sic esse disposita, ut apud Deum
nihil sit otiosum, nec bonum nec malum.
Malitiam autem Deus non facit ; sed inventam
ab aliis quum impedire possit,
non impedit : quoniam utitur ea ad neces-
sarias causas, quia per ipsam probat eos
qui ad gloriam tendunt. Si enim non esset
malitia, non esset quod contrariaretur vir-
tutibus; virtus vero si contrarium non ha-
beret, non tam plene claresceret. Unde et
ad com-
Malum S. Dionysius fassus est :
plementum universi est conferens. Glossa
qnoqne ad Romanos faletur : Deus volun-
talibus hominum ulilur ad inclinandum
eas quocumque voluerit, sive in bonuin,
sive in malum. Non tamen directe inclinat
eas ad malum culpae formaliter. — Ha-c
Albertus.
A Ouibus concordans Ddalricus : Quemadmodum
(inquit) Augustinus in Enchiridio
protestatur, Nihil fit aut est prseter Dei
voluntatem, etiam si fiat contra Dei vo-
lunlalem. Quod sane intelligendum est,
quum plus sit esse contra voluntatem
quam praeter eam. Sunt etenim tria, vide-
licet : esse secundum voluntatem, ut est
illud quod Deo est placitum ; et esse con-
tra voluntatem, videlicet id cujus oppositum
quis vult ; et esse prseter voluntatem,
ut id ad quod indifferenter se habet vo-
B luntas, quia quum sit libera, non cogitur
velle alterum oppositorum. — Itaque om-
n ia mala culpse fiunt pra>ter voluntatem
Dei consequenlem, et praeter signum ejus
quod est operatio : quia nec ea vult fieri,
nec impedit ipsa nec operatur; sed volun-
tatem sibi ipsi relinquit, qua? sic relicfa,
mox deficit : et Deus justo judicio sic de-
serit eam. Imo fanta est potestas voluntatis
consequentis ipsius Dei, ut per mala qua?
fieri sinit, ipse frequenter adimplet qua?
facere et fieri prseordinavit ; et bona illa
C elicit ex malis hominum iniquorum, quae
agunt iniqui ne bona illa eveniant : quemadmodum
fratres ipsius Joseph vendide- Gen.xxwn,
runt eum ne constitueretur princeps eo-
rum,et tamen ex illa venditione consecuta
est promotio Joseph in principem super /6irfxu,4i.
eos. Sic et Judsei crucifixerunt Christum
ne omnes crederent in ipsum, et ex Chri-
sti occisione consecutum est mysterium
humanse redemptionis, et conversio mun-
di ad fidem ipsius. Ha?c Udalricus.
Prseterea Thomas ad isfa respondet :
D Quum voluntas Dei sit omnium causa bonorum,
omniumque volitorum suorum, ita
se habet aliquid ad hoc quod volitum sit
a Deo, sicut se habet ad esse bonum.
Quumque juxta prsehabita, malum fieri p. 629D\
non sit bonum secundum se, non est volitum
a Deo per se. Sed utrumque bonum
sibi conjunctum, est bonum et a Deo voli-
tum, scilicet, et antecedens, quod est conditio
naturse potentis deficere, quam Deus
in fali conditione inslituit et conservat :
propler quod dicitur, quod Deus non vult
28 '