Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN SICTJT IN DEO PONUNTUR PLURES IDE.E, IN EO PONENDA SINT PLURA EXEMPLARIA 421
alia, quum quaelibet sit divina essentia; A et vocantur perfectiones, ac rationes co-
nec realem habent relationem ad ideatum
; nec una est causa alterius, nec prior
quam alia, quum Deus omnia simul uno
simplicissimo actu cognoscat.In ideis quo-
que consistit infinitas, non igitur ordo.
Tamen idese ordinem quemdam seu respectum
et habitudinem habent ad ideata,
non ad invicem : ordo autem dicit non
solum respectum, sed etiam habitudinem
mutuam. Excluso vero respectu ad ideata
ab ipsa idea, non essent in Deo plures
ideae : idcirco non habent ordinem inter B
se. Et quamvis homo sit nobilior equo,
non tamen idea hominis in Deo, est nobilior
equi idea. Similitudo namque ex com-
paratione ad id cujus est similitudo, dis-
tinguitur, non dignificatur, nisi ab illo
aliquid sumat aut sortiatur.
Ad primum igitur respondendum, quod
nec confusio nec inordinatio est inter ide-
as : quia confusio et inordinatio proprie
capiuntur privative, videlicet pro carentia
ordinationis seu ordinis ubi ex natura aut
proprietate rei debet esse ordo ; et ita non C
est in divinis, ubi nihil prius aut poste-
rius, nihil majus aut minus. — Ad secundum,
quod utique ratio ordinis exempla-
riter est in Deo, quoniam ordo rerum fluit
a Deo ; non tamen idea seu ratio illa in
Deo est proprie ordinata seu ordinem ha-
bens quoad se, quum tota sit simul et
simplex ac independens : nisi dicatur or-
dinata quoniam inconfusa nec inordinata.
Quemadmodum et idese in Deo non sunt
alba?. aut coloratse, aut magnse vel parvse,
quamvis per eas cognoscuntur res colo- D
ratse, et magnse ac parvse; sic non sunt
inter se ordinatse, quamvis per eas Deus
cognoscat et faciat omnia ordinata. — Hsec
Bonaventura.
Postremo Richardus hic sciscitatur,
Utrum in Deo sit distinctio inter ideas et
attributa.
Ad quod respondet : Superexcellentise
perfectionum entium creatorum et creandorum
possibiliumque creari, in Deo sunt
gnoscitivse, ac primse entium mensurse, et
qusedam earum vocantur idese, qusedam
attributa; tamen sub alia ratione : quia
perfectiones dicuntur, in quantum eis nihil
deest de nobilitate essendi. Quemadmodum
enim perfectio in genere nuncu-
patur cui nil deest de nobilitate ad genus
illud spectante, ita perfectio simpliciter
dicitur cui nil deest de nobilitate essendi,
absolute simpliciterque loquendo. Dicun-
tur quoque rationes cognoscitivse, in quantum
sunt Deo ratio cognoscendi entia jam
prsefata secundum id quod sunt. Sunt pri-
mse eorum mensurse, in quantum Deus
certitudinaliter noscit per eas gradum en-
titatis in quolibet ente.
Harum demum superexcellentiarum il-
Ise dumtaxat sunt idese, quee sunt respectu
bonorum factorum aut faciendorum. Om-
nia quoque attributa sunt perfectiones,
non econverso. Attributa quippe sunt su-
perexcellentise perfectionum circumstantium
rei naturam, quarum quamlibet melius
est habere simpliciter per modum
rei intrinsecse quam non habere, in di-
vina exsistentes essentia, ut sapientia et
potentia. Hinc superexcellentise perfectionum
quse sunt de essenlia substantise,
non sunt attributa : unde nec essentiam
Dei dicimus attributum, sed fundamentum
attributorum. Perfectiones etiam quse
attributa dicuntur, alia et alia ratione vo-
cantur perfectiones et attribula : quia di-
cuntur perfectiones, quoniam nihil eis
deest de nobilitate essendi simpliciter ;
attributa vero, in quantum divinse attri-
buuntur essentise, quia absolute prsedica-
bilia de eadem.
Itaque attributa et idese differunt in
hoc, quod qusedam superexcellentise per-
fectionum sunt idese, quse non sunt at-
tributa, ut superexcellentia perfectionum
asininitatis et leoninitatis. Superexcellen-
tise vero perfectionum quse sunt attribu-
ta, dicuntur attributa ratione jam dicta,
imo superius magis expressa. Idese quoque
dicunt respectum in divina essentia