Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

63G IX LIBRIM I SENTENTIARIM. — DIST. XLVI ! QELEST. III
bit ibirlem Albertus. Idcirco videntur ha>c A tet aliter dicere. Dicuntque aliqui, quod
concordari per distinctionem mali.ita quod decor universi quidam est substantialis,
praMacta verba Alberti inlelligantnr de
malo culpa\ de quo et Thomas in ver-
bis his loquitnr.
Insuper circa ha>c Bonavenlnra disse-
aliquid dicitur sa-
ruit : Quemadmodum
nuin tripliciter, primo suhjective, ut ani-
mal; secundo dispositive, ut potio amara;
lertio pstensive, sicut urina : sic aliquid
dicitur ordinabile tripliciter, primo tanquam
ordinis susceptivum ; secundo sicut
seu quantum ad esse; el quidam accidentalis,
et quantum ad bene esse. Quantum
ad essentialem decorem universi, mala
non conferunf, nec per se neque per acci-
dens ; sed quoad accidentalem decorem
conferunt, non quoniam mala, sed quia
sunt ordinata, et ita per accidens, sicut
per accidens ordinantur : et illo decore
circumscripto, adhuc universum esset decorum
et perfectum. Et ad accidentalem
dispositivum ad ordinem; tertio ut ordinis B decorem faciunt mala non ratione sui, sed
ratione subjecti, quod ordinatur in pcenam
ostensivum. Primo modo nihil est ordinatum
aut ordinabile nisi ens et natura aliqua
: ideo malum non est sic ordinahile
nisi per accidens, scilicet per bonum sub-
stratum. Est vero malum ordinabile tanquam
dispositivum, non sicut dispositio
positiva, sed privativa. Duplex quippe est
ordo, puta natura? atque justitise. Ordo na-
tura? est institutus, ordo justitia? est acqui-
situs. Malum autem privat ordinem spiri-
spcciaiis tualis* natura?, et ipsum privando incurrit
ad divina? manifestationem justitia?; vel
comparative, quia opposita juxta se po-
sita, etc. ; vel ratione boni eliciti : multa
etenim bona fecit Deus et facta sunt, qua?
facta non essent nisi peccatum prsestitis-
set occasionem, ut sunt mysteria redemptionis
humanae. Tamen sine his omnibus
universum esset completum.
Si vero quseratur, utrum tunc esset pul-
chrius quam nunc, videlicet si non fuis-
in ordinem justitia?, quia offendit. Unde C sent peccata, nec bona inde elicita occasiratio
ordinandi, sicut dispositio in ordine onaliterve secuta; responderi potest, quod
justitiae, est meritum vel demeritum. Bursum
malum est ordinabile et ordinatum
tanquam ostensivum, quoniam manifestat
ordinem virtuosorum per oppositum :quia
opposita juxta se posita clarius elucescunt.
Itaque quamvis malum sit privalio ordinis
particularis natura\ non tamen universa-
lis providentia?. Haec Bonaventura.
Amplius, de hoc, an malum pertineat
ad complementum atque decorem univer-
habent se sicut excedentia et excessa,
quemadmodum dua? facies in quarum una
nulla est macula, in altera vero est qua>dam
cicatrix bene sita, qua? videtur faciem
venustare. — Et si ultra quseras,
quis decor magis excedit; potest sine pra?-
judicio dici, quod decor qui nunc est : et
hoc ideo, quoniam vis divina eliciens bonum
ex malo, est pra?potens ac prsevalens
malo. Hinc bonum quod elicit inde, pra?-
si, idem Doctor : Circa hoc, inquit, di- D valet bono quod malum corrumpit : idcir-
versi diversa senserunt. Quidam namque
dixerunt, quod contingit loqui de malo
prout est in potentia facientis, et item ut
est in opere seu in facto. Primo modo est
de perfectione universi, ut scilicet sit cre-
atura qiue possil peccare et peccata vila-
re. Secundo inodo non est de universi
perfectione, nec per se nec per accidens.
— Sed quoniain Augustinus expresse te-
slalnr, quod ex ordinatione mali per bo-
nuin justitia? qnidam decor resullal, opor-
co plus valet universum nunc quam lunc,
in quo nunc plus commendatur sapientia
Creatoris. Unde Gregorius in benedictione
cerei paschalis : felix culpa, qua? talem
habere meruit Bedemptorem. Et exemplum
est de scypho sano qui frangitur et
religatur aureo filo : qui sic reparatus,
melior est quam ante, non ratione fracti-
onis, sed religationis. — Et si rursus qua?ras
a me, nonne plus valeret si omnes
essent beati, quam si quidam beati et qui-