Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

286 IN URIUM I SENTENTIARUM. DTST. XXIX ; QUjEST. II
niillum prineipium in rebus ereatis ple- A ctis, quod principium in divinis semper
narie repra?sentat rationem qna Deo Patri
convenil esse principium Filii sui, sic
nulla causa in creaturis hoc repraesental ;
et sicut una causa magis repraesentat hoc
quam alia, ita et unum principium. Katio
autem causae potissime convenit fini ; ra-
tio principii, causa? efficienti in creaturis;
ratio elementi, causa? materiali ; ratio essentia?,
causa? formali. Sicque secundum
processum declarationis Thoma? jam habi-
tum, non plus competeret Deo ratio prin-
cipii quam ratio causa?.
Verum reprehensio ista .Egidii est in-
epta, sicut ex verbis Thoma? facile est
probare. Ratio namque principii quanto
communior et illimitatior, tanto congruen-
tior est in divinis. Quum ergo in ratione
et descriptione principii nil contineatur
quod deroget simplicitati divina? aut ema-
nationi distinctionive personarum, sicut
in descriptione causa?, qua dicitur, Causa
est ad cujus esse sequitur aliud; palam
est quod ratio principii magis quam ratio
dicitur relative : sed dum persona vocatur
principium alterius divina? personsB, nota-
tur relatio notioque realis; dum vero Deus
Trinitas seu qua?cumque divina persona
appellatur principium creatura?, insinua-
tur relatio rationis in Deo, atque realis in
creaturis.
QU.ESTIO II
B
SEcundo qua?ritur, An principium
dicatur univoce de Deo respectu
unius personae ad aliam, et respectu
ad creaturam; an etiam univoce
accipiatur principium, dum
Pater dicitur principium Filii, et
quum ipse Pater ac Filius feruntur
principium Spiritus Sancti.
Videtur quod non. Primo, quia nihil
univoce convenit Deo et creaturis ; alia
etiam ratione, notione et relatione dicitur
causa? congruat in divinis. Hoc breviter G Pater principium Filii, et alia Spiritus
teligisse sufficiat, quia /Egidius nimis pro-
lixe ista prosequitur.
Objecta pro majori parte soluta sunt.
Tamen ad primum dicendum, quod quam-
vis in creaturis ad esse principii sequitur
ordo prioris et posterioris, quia in rebus
creatis effectus est imperfectior causa et
dependens aliquo modo ab illa; non tamen
ita est in divinis, ubi productum
oinnino a?quale est producenti in omni
Sancti. — Secundo, a?ternum et temporale
non univocantur in aliquo. Sed Pater est
principium Filii ab a?terno, creaturarum
autem ex tempore.
In oppositum est, quod una et eadem ra-
tione Pater dicitur principium Filii, prin-
cipium Spiritus Sancti, et principium cre-
aturarum. Dicitur enim principium Filii,
sicut jam patuit, quoniam Filius ab ipso
procedit. Eadem autem ratione dicitur
principium Spiritus Sancti et etiam cre-
perlectione. Quum autem nomina creatu- D atura?. Ideo dicit S. Basilius, quod Filio
rarum transferimus ad divina, abjicimus commune est cum creatuns, accipere esse
quidquid imperfectionis adjunctum est.
— Hinc quoque in divinis persona pro-
ducens non est formalior, actualior aut
principalior producta : quia in Deo nulla
potentialitas, nulla dependentia, nulla im-
perfectio est adjuncta, nec non esse pra?-
cedit esse; sed potius est ibi processus
actus ab actu, et puri actus a puro actu,
dist.n,q.5, prout ista superius suis locis diffusius
etc -
sunt expressa. — Patet igitur ex pra?di-
a Patre.
Ad hoc respondet Albertus : Principium
dupliciter accipi potest. Primo, a communi
ratione accipiendi ab alio : et hoc commune,
seu ratio ista communis, convenit
principio a?terno et temporali per prius et
posterius, ut innuit Basilius. Hoc quoque
commune univocum est ad generationem
et spirationem, id est, univoce competit