Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

QUALITER ET IN QUIBUS POSSIT VOLUNTAS HUMANA DIVIN.E VOLUNTATI CONFORMARI 653
tas rationis et sensualitatis ; et voluntate A
rationis tenemur velle quod scimus Deuni
velle, non autem voluntate sensualitalis.
— Alii dicunt, quod volunlas divina po-
test respicere volentem seu voluntatem
meam,vel volitum. Teneor ergo velle quod
scio Deum me velle, ita ut voluntas divina
respiciat volentem aut volunlatem ; non
autem teneor velle quod scio Deum velle.
Ps.wxu,[. Hinc Glossa super illud, Rectos decet col-
laudatio : Congruit ut qua?cumque vult
Deus te velle, velis et tu. Contingit autem
Deum velle te aliquid velle, quod non vult B
me velle, ut mortem patris mei. Unde
quamvis ego scirem Deum velle aliquid,
non tamen debeo illud velle, nisi congruat
mihi illud velle. Hinc quod scio Deum
velle, aut congruit mihi illud velle, aut
non : si congruit mihi, debeo et teneor
illud velle ; si non congruit, non teneor.
Sed contra hsec objici potest : Vera aini-
citia est eadem velle et eadem nolle. Ergo
caritas et amicitia voluntatis humanse cum
Deo, adslringit ut velimus quse Deus vult,
et non velimus quae ille non vult. Dicen- C
dum, quod verum est hoc in his quse
amico convenit velle. — Et si rursus ob-
jiciatur, quod asserit Augustinus, atque
prsetactum est : Impius est cui displicet
providentia Dei. Ergo quidquid Deus dis-
ponit et providentialiter agit, velle tene-
mur. Dicendum, quod illud quod displi-
cet, potest considerari absolute sive in
se, et item in relatione ad providentiam
Dei. Primo modo consideratum, potest si-
ne peccato displicere, non autem secundo
modo. Itaque contrarium ejus quod scio D
Deum velle, potest altendi dupliciter. Primo,
ex parte voliti tantum ; sicque possum
velle contrarium ejus quod scio Deum
velle : ut si scirem Deum velle mortem
patris mei, possem velle vitam ipsius, et
laborare ut curetur. Secundo attendi po-
test contrarietas ista ex parte volentis; et
ita non debeo : quia non debeo velle con-
trarium ejus quod scio Deum me velle.
Deus autem non vult me velle mortem
patris mei.
Prseterea, quod possimus velle oppositum
ejus quod scinius Deum velle, pro-
balur: quoniam boalissiina el sacrosanclis-
sima virgo Maria nolobat dilectissimum
Filium suum pati et crucifigi, et tamen
coguovif quod Deus Paler voluit illud. Sic
et Aposloli trislabantur de morle ipsius, Mattk.
quam voluit Deus. Christus quoque defle- n '
L
vit Jerusalem, quam Deus Paler voluit dc- 41.
vsstari. - Verum ad isla et consimilia
quidam respondent, quod sicul ipsemet
Christus appetitu naturali et sensitivo re-
fugiebat mortem, quam inlellectuali ap-
petitu acceptavit, ita dicendum de Sanclis
istis, prout de hoc infra magis dicetur. —
Hsec omnia Alexander.
De primo horum, videlicet de possibilitate
conformalionis vol.untatis humana?
cum divina, et de secundo, utpote quid
sit conformitas seu conformatio ista, scribit
Thomas : Conformitas est convenientia
in una forma ; sicque idem est quod
similitudo, quam causat unitas qualitatis,
ut dicitur Metaphysica? quinto. Unde hoc
modo aliquid Deo conformatur, quo ei
assimilatur. Contingit autem aliqua dici
similia dupliciter. Primo, quoniam unam
participant formam, sicut duo albi albe-
dinem :
et sic omne simile oportet esse
compositum ex eo in quo convenit cum
alio simili, atque ex eo in quo differt ab
illo, quum similitudo non sit nisi diffe-
rentium, secundum Boetium ; sicque nil
potest esse simile, differens, conforme aut
conveniens Deo, ut frequenter dixerunt
philosophi. Secundo, ex hoc quod unum
habet parlicipanter id quod aiter habet
essentialiter : et sic voluntas creata potest
esse conformis voluntati divinae; nec ista
conformatio in utroque compositionem re-
quirit. Verumtamen conformitas ista po-
test dupliciter intelligi. Primo, de ipsa po-
lentia voluntatis, quse data est homini ad
exemplar voluntatis divinse, qua? pertinet
ad similitudinem, in qua ratio consistit
imaginis : quse imago communis est bonis
ac malis. De qua non quserimus hic. Se-