Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

UTRUM DEUS HABEAT PERFEGTAM SCIENTIAM NON SOLUM SUI IPSIUS, ETC. 383
lum sit sciens, sed etiam perfecte et maxime
sciens consistat.
Hinc quum a Sanctis aut philosophis
dicitur, quod Deus non est sciens neque
intelligens, intelligendum est hoc per ex-
cessum, quia eminentiori modo sibi scientia
convenit quam capere valeamus. —
Nec scieulia Dei prsesupponit vitam et
esse quasi aliquid a se distinctum; sed
ipsum esse Dei, quum sit simplicissimum
et perfectum, includit in se scientiam omnemque
perfectionem. Ideo scientia quantum
est ex parte rei, proprie convenit
Deo, non improprie, utpote ad negandum
ab eo ignorantiam, aut propter operis si-
militudinem : quse opinio improbata est
supra. — Hsec Thomas in Scripto.
Hinc in prima parte Summse, qusestio-
irt. i. ne quartadecima : In hoc, inquit, non co-
gnoscentia a cognoscentibus distinguun-
tur, quia non cognoscentia non habent in
se nisi propriam formam, cognoscentia
vero habent aut possunt habere formam
rei alterius, quoniam species cogniti inest
cognoscenti. Unde manifestum est, quod
natura rei non cognoscentis, est magis li-
mitata et coarctata, natura vero cogno-
scentium, latitudinem et extensionem habet
majorem. Hinc ut tertio de Anima
dicitur, anima est quodammodo omnia.
Coarctatio autem formse est per materiam.
Hinc immaterialitas est ratio quod res est
cognoscitiva. Atque secundum gradum immaterialitatis
est modus cognitionis. Unde
secundo de Anima dicitur, quod plantse
non sunt cognoscitivse propter suam ma-
terialitatem;sensus vero cognoscitivus est,
quoniam receptivus est specierum sine
materia; et intellectus adhuc magis co-
gnoscitivus exsistit, quoniam a materia
magis est separatus, quia immixtus, ut
fertur tertio de Anima. Quumque Deus sit
in summo totius immaterialitatis, constat
quod sit in apice cognitionis. A cujus sci-
entia omnis imperfectio est remota : ideo
non est discursiva, nec accidens, nec habitus
conclusionis. Hsec in Summa. —
Concordat Petrus.
A Prseterea de his scribit diffuse in Summa
contra genliles, primo libro, ostendens
quod Deus ob suam simplicitatem est suum
scire et intelligere; et sicut suum es-
se omnino infinite perfectum est, ita et
sua scientia. Ipse quoque est omnium cau-
sa per intellectuin : ideo omnia noscit.
Rursus, cognoscendo virtutem et omnipo-
tentiam suam, cognoscit distincte universa
et singula, ad quse se extendit sua poten-
tia et siue virtutis causalitas : quse eliam
usque ad minima se extendit, quia in om-
B nibus causa prima plus influit quam qusecumque
causa secunda. Rursus, quidquid
in Deo est, absolute perfectum est : idcir-
co habet omnium distinctam et plenam
notitiam ; et in hoc omnes fideles et re-
cte de Deo sentientes conveniunt. Hsec in
Summa illa per multa capitula et in prima
parte Summse per multos articulos
ostenduntur. Quse quum sint clara, certa
et plana, non congruit immorari.
Richardus demum circa hsec multas in-
serit qusestiones, quarum solutiones dictis
C concordant, et in eis virtualiter conti-
nentur.
Porro Bonaventura non movet hic quse-
stiones de scientia Dei nisi sub ratione
idese :
de quibus sequenti distinctione erit
tractatus. Sed in compendio seu Brevilo-
quio suo pulchre et breviter super his
loquitur : De sapientia (inquiens) Dei ista
tenenda sunt, quod divina sapientia lim-
pidissime cognoscit omnia bona et mala,
prseterita, prsesentia et futura, actualia et
potentialia, ac per hoc incomprehensibilia
D nobis et infinita : ita tamen quod ipsa in
se nullo modo diversificatur, quamvis diversa
nomina sortiatur. In quantum enim
est cognoscitiva omnium possibilium, vocatur
scientia sive cognitio ; in quantum
cognoscitiva omnium quse in universo fiunt
et sunt, dicitur visio ; in quantum
cognoscitiva omnium quse bene fiunt, di-
citur approbatio; in quantum cognoscitiva
futurorum, prsescientia seu prsevisio nominatur
; in quantum cognoscitiva eorum
quse a Deo fienda sunt, dispositio nuncu-