Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN HOMO SINE REVELATIONE SCIRE VALEAT IN HAC VITA SE ESSE IN CARITATE 27
in caritate, duabus de causis : quarum
est, quoniam quamvis caritas ex sua natura
sit valde cognoscibilis, utpote lumen
quoddam et actualissima virtus, non tamen
nobis sic manifestatur propter tumultum
concupiscentia? et passionum atque
phantasmalum in cordibus noslris.
Alia causa est, quoniam amor naturalis
simillimos habet effectus et actus cum
caritate.
Pra?terea, si quis instet : Quum
una A mus effectus, qui est illuminare, magis
enim
caritas sit lumen, et lumen videatur se
ipso, apparet quod tam caritas increata, B
qua? est splendidissimum lumen, quam
caritas creata, qua? est pulcherrima ac lu-
cidissima virtus, per se ipsas et in se ipsis
seu immediate videantur a nobis in vita
hac. — Et si dicatur quod videantur per
effectus, objicitur quia sic cognoscuntur
etiam a non habentibus caritatem.
Ad qua? respondendum, quod quidam
his rationibus moti, dicunt quod Deus
nunc per speciem a nobis videtur, sed
adeo tenuis et imperfecta est visio, ut ne-
queat visio appellari. Sed hoc non appa- G
ret, nisi forsan in raptu, quando homo
non utitur intellectu ex phantasmate ac-
cipiente. Ideo mihi videtur quod Deus
preesens in anima cernitur in suo effectu,
qui est gratia nobis data, et prsesertim in
caritate, qua? optima et intima est virtu-
tum, atque simillima patriae, quia essentialiter
manet in patria, quamvis modus
ejus ibi sit alius. — Ad objectum ergo dicendum,
quod caritas lumen est quantum
ad suas operationes. Effectus autem sen-
sibilis luminis multiplex est ; sed quatuor D
sunt principales ejus effectus. Primus est, ut ait Apostolus, quid agatur in homine, i Cor. «,
expellere tenebras ; secundus, ostendere
qua? latebant, potissime prout est in extre-
mitate perspicui ; tertius est, ex multipli-
catione radiorum quos diffundit, calefa-
cere atque dissolvere ;
quartus effectus est
specialiter luminis ccelestium corporum,
movere et agere ad generabilium et cor-
ruptibilium productionem. Hi autem ef-
fectus spiritualiter competunt caritati et
veritati, diversimode tamen : quoniam pri-
convenit veritati, tam quantum ad expulsionem
tenebrarum infidelilatis quam igno-
rantia? ; sed quantum ad expulsionem pec-
cati, quod nascitur ex corrupto affectii,
magis convenit caritati, quoniam caritas iPeir. iv,
multitudinem operit peccaforuin. Secun-
dus autem effectus lucis, qui est latentia
demonstrare, lotus est veritatis. Porro ef-
fectus tertius, qui est dissolvere et ca-
lefacere, totus est caritatis. Quartus vero
effectus convenit veritati et carilati : nam
sicut veritas intellectum, sic caritas fe-
cundat affectum. — Ad secundum dicendum,
quod differentia illa actuum natura-
lis amoris ac caritatis infusa?, quamvis ex
sua perceptibilis sit natura, tamen ob nimiam
similitudinem actuum eorum, et ob
alias causas tactas ac tangendas, non va-
lemus certitudinaliter inter eos discerne-
re in hac vita. — Ha?c Albertus. Udalricus
concordat.
Quocirca pensandum, quod prima ratio
illa ob quam ait Albertus nos non pos-
se certissime cognoscere sine revelatione
quod sumus in caritate, non videtur locum
habere in viris heroieis ac perfectis,
in quibus sedata? sunt passiones, et intel-
lectus est illustratus.
Denique Bonaventura : Caritatem, in-
quit, cognosci contingit dupliciter. Primo
in universali quid sit, et qualis debeat
esse : et ita cognosci potest a viatore. Alio
modo in speciali, sive in hoc aut illo sup-
posito : et sic neque de se neque de alio
potest homo nunc certitudinaliter scire
quod habeat caritatem. Non de alio, quia
nullus scit nisi spiritus hominis; nec in-
teriora sciuntur nisi per exteriora tanquam
per signa, qua? fallibilia sa?pe sunt.
— De se ipso quoque non potest homo
pro certo scire quod sit in caritate, pro-
pter quatuor rationes : quarum
una atque
pra?cipua est divina? acceptationis impli-
catio, quoniam caritas semper conjuncta
est gratia? gratum facienti, qua? ideo gratum
faciens dicitur, quoniam reddit homi-
8 '
41 "