Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

100 IN LIBIU M I SENTENTIARTJM. DIST. XIX QUJEST. I
;
Si rursus qiueratur, quid uomina ista, ta- A divina secundum quod dicit relalionem
lis, qualis, significent, quum dicitur, Qua-
lis esl Deus, talis est Petrus : respondet
Praepositivus, quod qualis ibi designat divinam
naturam et etiam talis, altamen
differenter : nam qualis ibi divinam naturam
significat secundum quod ipsa est
Deus, lalis vero eamdem significat secundum
quod Petrus est particeps ejus. Aliler
dici potest, videlicet quod qualis ibi desi-
gnet divinam naturam ut qualitatem exem-
plarem, hoc est ut sapientiam, justitiam,
bonitatem ; talis vero formam significat
exemplatam in Petro, qua? est qualitas,
scilicet justitia aut sapientia. Qualis ita-
que non significat qualitatem in Deo, sed
per modum qualitatis. — Deinde qua?.ritur,
quid designent taiis et qualis, quum
dicitur : Qualis Pater, talis Filius, talis
Spiritus Sanctus. Ad quod aliqui dicunt,
quod significant effectus operum divinorum
circa creaturas, ut sit sensus : Qualis
est effectus Patris erga creaturas, talis est
effectus Filii. Sed non videtur hoc bene
exposilum, quia in Symbolo post verba
illa mox subditur : Increatus Pater, increa-
tus Filius, etc. In quibus verbis non est
mentio de effectibus Dei. Item, secundum
hoc non fuisset ab seterno talis Pater qua-
lis Filius. Ad quod dicendum, quod sicut
alibi dici solet, nominales demonstratio-
nes aliud demonstrant, aliudque appel-
lant. Et ita hoc nomen, talis, demonstrat
Filium, sed appellat Patrem : divinam tamen
naturam significat, nec supponit pro
Filio, sed pro Palre. — Ha?c Alexander.
Concordat praunductis Albertus, inter
cetera loquens :
Nomina
isla, a?qualis, si-
milis, similitudo, sequalitas, in suo intel-
leclu claudunt duo, videlicet distinctas
personas et unitatem essentia? : sed con-
cretive accepta, significant personas in
recto, et essentiam in obliquo; abslractive
vero sumpta, significant econverso. Alia
mulla hic scribit, quse sententialiter sunt
inducta.
Udalricus etiam liis concordans in Summa
sua, tertio libro : :Equalilas (inquit)
rationis tantum, vocatur, qua idem sibi
ipsi a?quale est secundum quod semper in
eadem permanet quantitate. Sed est insu-
per eequalitas proprie dicta divinarum personarum
ad invicem, qua? implicat realem
relationem unius persona? ad aliam : quia
aequalitas esl unum noininum divinorum
implicitam relationem habentium, qua? logici
vocant relativa intrinsecus, quoniam
claudunt in se ea ad qua? referuntur. Quod
verum est, quando nomen sequalitatis su-
B mitur in plurali, ut quum dico, Isti sunt
sequales; quum vero in singulari accipi-
tur, tunc est relativum extrinsecus, et exi-
git determinationem extra, ut quum di-
citur, Filius est aequalis : quia addere tunc
oportet, Patri. Et idem dicendum de si-
mili. — In Deo autem est quantitas virtu-
tis prout virtus non solum dicit operativam
potentiam, qua? tanto dicitur major
quo potest in plura et difficiliora ; sed
etiam virtutem essendi, secundum quod
ait Philosophus primo Cceli, quod aliqua
C habent virtutem ut semper sint : et ha?c
virtus est ipsa a?ternitas. Tertio, designat
virtutem ambiendi continendique omnia :
qua? virtus est immensitas Dei, qua ipse
ubique et in omnibus exsistens, manet in
se ipso Incircumscriptibilis, incomprehen-
sibilis, ac omnibus superextentus. Quarto,
virtus dicitur ultimum potentia? perfectio-
nisque rei, id est, quod res in ultimo seu
in summo habet, et omne in quod potest
esse sua? perfectionis, tam in nobilitate
et perfectione natura?, quam in omnibus
D consequentibus naturam. Quemadmodum
enim primo Cceli ait Philosophus, quod
virtus est ultimum de potentia, sic et
septimo Physicorum testatur, quod virtus
quaedam perfectio est : unumquodque
enim tunc maxime est perfectum, quum
atlingit propriam virtutem, seu maximum
in quod potest atque extremum sua? per-
fectionis. /Equalitas ergo divinarum personarum
esl unitas quantitatis virtutis
secundum omnes hos modos :
ideo dicit
persouarum sequipotentiam et coa?fernita-