Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

origine : quoniam
AN CARITAS AUGEATUR, ET QUALITER QUIBUSVE ACTIBUS 35
qualitates naturales edu- A ritatem eamdem secundum majorem ejus
cuntur de potentia materiae, quarum quasdam
inchoationes indidit Deus materia?
opere creationis ; ideo quando in actum
prodeunt, est exitus de imperfecto ad per-
fectum. Dona vero gratuita non educuntur
de potentia natura?, quoniam nihil est in
potentia naturali quod per agens naturale
non possit educi. Idcirco origo gratia? est
per novam infusionem, sed augmentum
ejus est per hoc quod de imperfecto ad
perfectum actus infusus educitur.
nihil est contrarium luci : in quo diapha-
Verum his objici potest. Primo, quo- B no potest lumen intendi secundum incre-
niam nihil potest caritatem augere nisi mentum virtutis illuminantis. Ha?c demum
Deus. Deus autem non agit aliquid in anima
nisi per novum influxum : qui novus
influxus nequit intelligi nisi de novo ali-
quid infundatur. — Secundo, si caritas
non augetur per caritatis additionem, non
augeretur nisi per recessum a suo con-
trario. Sed augmentum caritatis potuit es-
se in creaturis in quibus nihil est de con-
trario caritatis, sicut in angelis, atque in
homine in statu innocentise. Ergo caritas
non augetur hoc modo, sed primo, videli- C
cet per additionem. — Tertio, quia nisi
sic esset, Deus non esset causa augmenti
caritatis, sed homo qui se refrenat a con-
trario caritatis.
Et respondendum ad primum, quod
Deus una et eadem operatione agit in om-
nia quse sunt, quamvis forsan operatio
illa differat solum secundum rationem, secundum
quod exit a variis attributis et
ideis. Hinc una et eadem operatione cari-
tas infunditur et augetur, nec est diversi-
tas nisi ex parte recipientis, quod ex illa D
operatione plus minusve recipit secun-
dum quod ad eam diversimode preepara-
tur :
quemadmodum eadem solis irradiati-
one efficitur aer clarus et clarior, expulsis
nebulosis vaporibus qui receptionem luminis
impediebant. Ideo non oportet quod
sit ibi alia et alia caritas : imo, dato
quod essent dua? operationes, non oporte-
ret quod terminarentur ad duo diversa
secundum substantiam ; sed prima termi-
naretur ad esse caritatis, secunda ad ca-
perfectionem, secundum quod aliquid de
imperfecto educitur ad perfectum. — Ad
secundum, quod non est de ratione inten-
sionis alicujus qualitatis, quod sit per remotionem
a contrario ; sed hoc accidit
qualitati secundum quod est in subjecto
contrarium participante. Imo hoc non est
de necessitate intensionis qualitatis, quod
qualitas ipsa educatur de imperfecto ad
perfectum, ut patet de diaphano, in quo
imperfectio est ex potentialitate natura?,
qua? subjicitur perfectioni et actui. Quum
enim potentia receptiva ad multa se ha-
beat, secundum hanc suam multiplicitatem
dissimilis est principio agenti, quod
terminatum est ad unum actum ; et secundum
quod ista confusio potentialitatis
magis subjicitur actui perfectiori, efficitur
magis quid unum et principio agenti assimilatum.
— Ad tertium, quod eodem mo-
do sumus causa augmenti gratia? sicut et
causa gratise, utpote solum per modum
dispositionis ; efficientia vero utrobique ex
parte est Dei. — Hsec Thomas in Scripto.
Quod autem in hac positione habetur :
sicut per calorem efficitur de non calido p- 3 *'
calidum, non quod ponatur ibi aliquis
calor, sed quoniam calor qui est in po-
tentia, in actum educitur; ita fit aliquid
magis calidum per actionem calidi, in
quantum educitur calor qui inest ut actus
imperfectus, in majorem perfectionem :
istud, inquam, videtur obscurum. Ignis
namque calefaciens aquam, vere agit et
imprimit similitudinem sui in aquam :
non quod idem numero calor procedat de
igne in aquam ; sed quod ignis median-
te suo calore, vere producit calorem in
aquam, quemadmodum odorifera herba in
aere et in manu confricantis producit odo-
rem. Nec enim ignis ab aqua expelle-
ret frigus, nisi caliditatem frigiditati con-
trariam ejusque corruptivam imprimeret
aqua?.