Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN DIVISIO NOMINUM DIVINORUM IN LITTERA SUFFICIENTER PONATUR 147
vero nominura quaedam dicunt relationem
distincte et ab 83terno, ut Pater ; quaedam
indistincte, ut hypostasis seu persona ;
qusedam quasi pluraliter et collective, ut
Trinitas; quaedam vero ex tempore, et hoc
dupliciter, scilicet relative, ut datus et
missus, vel absolute, ut incarnatus. Haec
Petrus.
In cujus verbis videtur a praeinductis
Bonaventurae verbis dissentire quod ait,
hoc nomen, incarnatus, dici absolute :
quod, ut patuit, secundum Bonaventuram
in se relationem includit. Pro quorum
concordia poterit dici, quod ideo nomen
hoc dicitur absolute secundum quosdam,
quia in sua principali significatione non
dicit relationem : unde Bonaventura affirmat
quod ex consequenti importat rela-
tionem. Verba autem Petri consonant ver-
bis Magistri in textu loquentis : Sunt
quaedam nomina quae ex tempore conve-
niunt nec relative dicuntur, ut incarnatus,
humanatus.
At vero quae Richardus hic scribit, in
praehabitis Bonaventurse verbis virtualiter C autem secundum substantiam dicitur, positive
dicitur. — Hoc verbum Durandi
continentur. Siquidem ait : Substantia in
divinis dupliciter accipi potest. Primo,
pro re per se stante, sicque dividitur con-
tra accidens : et ita quidquid in Deo est,
substantia est, atque secundum substan-
tiam seu substantialiter dicitur. Secundo,
pro re absoluta : et ita sumendo substan-
tiam, dicimus quod in Deo sunt substantia
et relatio, et quod aliqua in divinis dicun-
tur secundum substantiam, aliqua relati-
ve. Haec Richardus.
tor; qusedam absque habitudine ad cre-
Denique Thomas de Argentina de his D ata, sicut essentia, bonitas. Rursus, eorum
quae Deo conveniunt in habitudine ad
compendiose disseruit : Omne
nomen quod
praedicatur de Deo, aut essentiale est, aut
personale,aut notionale. Essentialium quaedam
sunt substantiva, ut Deus, essentia;
quaedam adjectiva, ut justus. Personalia
sunt, Pater, Filius et Spiritus Sanctus. No-
tionalia sunt, paternitas, filiatio, processio,
innascibilitas, communis spiratio. Essen-
tialium adjectivorum quaedam praedicant
pure divinam essentiam, ut bonus et ens ;
quaedam autem divinam essentiam dicunt
A connotando privationem principii et finis,
ut aeternus, vel certe mensurse localis, ut
immensus; quaedam vero principaliter si-
gnificant divinam essentiam, et connolant
effectum in crealura actu, ut creat, justi-
ficat, quaedam in habitu, ut justus, mise-
ricors, quaedam in potentia, sicut omni-
potens. — Multa hinc scribit quse infra
tangentur; et inter cetera dicit, quod nomen
hoc, dominus, Deo conveniat ab aeter-
no, quum alii dicunt quod solum ex
tempore. Quae discrepantia in quid no-
B minis, hoc est in usu vocabuli, consistere
videtur : tamen quum dominus dicatur
relative ad servum, videtur potius Deo
convenire ex tempore.
Prseterea Durandus hic aliqua scribit
quse partim contrariari videntur prsehabi-
tis : Quaedam, inquiens, dicuntur de Deo
pure negative, ut increatus, immutabilis
quaedam pure positive. De pure negati-
vis clarum est quod non dicantur de Deo
secundum substantiam, sed remotionem
alicujus imperfectionis important ; quod
videtur repugnare praehabitis verbis Tho-
mae. Sed dici potest, quod ideo talia asse-
runtur non dici de Deo secundum substan-
tiam, quia non directe, sed reductive, ut
Thomas ait, de Deo secundum substan-
tiam prsedicantur.
Deinde subdit Durandus : Eorum quse
positive dicuntur, qusedam conveniunt Deo
solum in habitudine ad creaturas, ut crea-
creaturas, quaedam dicunt habitudinem
ipsam, ut dominus : et talia nomina de
Deo non dicunt substantiam, sed solam
habitudinem rationis. — Hoc verbum Du-
randi iterum, ut apparet, contrariatur ei
quod ex Thoma inductum est, quod talia
nomina dant intelligere aliquid absolutum
in Deo. Ad quod forsan quis poterit re-
spondere, quod formaliter non dicant in
Deo nisi habitudinem rationis ; fundamen-
;