Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

AN IN DIVTNIS PONENDJE SINT RELATIVJE PROPRIETATES, ETC. 205
quibus intelligi nequeunt, quamvis illa A quod ibi sit relatio alia atque proprietas.
ipsarum non sint de ipsorum* essentia. — Et quia
acl aliquid primo modo dicit esse respe-
ctus concretum cum subjecto, quidam di-
xerunt relationes in divinis non esse nisi
secundum quod sunt ipsa?. persona?, et eas
in abstracto non esse nisi expressiones
persona? : ut si dicamus, Rogo tuam benignitatem,
id est te benignum. Attamen
dicunt quod connotant coexsistentiam cor-
relativorum. Ideo non intendebant negare
simpliciter relationes esse in Deo, quoniam
connotatio talis non est nisi secun- B
dum quod unum relativorum intelligitur
in alio ; sed verbis impropriis idem dixe-
runt, quia non nisi partem rationis rela-
tionis consideraverunt, videlicet ut habet
esse in subjecto, et non formale ejus, quo
relationis est referri ad alterum. — Itaque
relatio secundum rationem respectus, po-
tius est ad aliquid quam in aliquo; sed
secundum esse sui respectus, est in per-
sona, et transit in substantiam, retinens
tamen suam proprietatem a proprietate
substantia? aut subjecti distinctam. — Haec G
Udalricus.
^Egidius in his concordat Thoma? ac
Bonaventura?, et ea declarat prolixe qua?
illi succinctim.
Amplius Alexander : Suppositis, inquit,
ratione et ordine originis in divinis per-
sonis, necesse est ponere reales relatio-
nes in Deo. Concesso namque quod na-
tura divina habeatur ab aliquo, necessario
sequitur distinctio secundum relationem,
nihil detrahendo simplicitati divina? essentiee.
Intelligendo namque divinam natu- D
ram, necesse est ut intelligatur in habente
illam : et si intelligamus eam in habente
ipsam ab alio, jam intelligimus eam cum
proprietate incommunicabili, qua separatur
vel distinguitur a non habente eam
ab alio ; et ex hoc introducitur differen-
tia relationis, quia sic habetur sub dua-
bus proprietatibus incommunicabilibus. Et
idem dicendum de Spiritu Sancto, qui est
ab utroque : qui quum habeat eamdem
naturam a Patre et Filio, jam sequitur
lla>c Alexander.
Denique in alia qua?stione plenius scri-
bit de hoc : Nulla, inquiens, intentio (id
est ratio) alicujus generis, nec quantitatis,
nec qualitatis, nec ceterorum est, quae non
addat aut minuat vel mutet respectu sub-
slantia?, pra?ter relationem. Ergo sola in-
tentio relationis accipi potest in divinis.
— Item, ut supra ostensum est, in divino
esse necessario ponitur natura et ordo
natura? secundum rationem originis. Ve-
rum, ut asserit Augustinus, quum dicitur,
Pater et Filius, non indicatur substantia,
sed origo, id est, non quid sit, sed unde
quisque sit aut non sit. Si ergo quseratur
origo, Pater est Deus de quo Filius Deus,
nullus vero est Deus de quo sit Pater. Et
ha?c propinquitatis sunt nomina, non na-
turse : hinc relativa dicuntur, sive ad ali-
quid. Relinquitur igitur quod vere est
ponere in divinis intentionem ad aliquid,
sive relationis.
Non tamen relatio illa intelligitur ut
accidens sicut in creatura. Ratio nam-
que relationis est accidens, qua? consequitur
substantiam aliquo modo compo-
sitam, sicut in creaturis. In principiis
namque substantia?, qua? sunt materia et
forma, consideratur qua?dam relatio qua?
non est accidentalis, sed connaturalis :
sicut in esse materia? coaccipitur ra-
tio qua?dam potentia? (unde materia dicit
possibile quid ad formam); in essentia
quoque forma? coaccipitur relatio actus
secundum quem est perfectio potentia?
materia?. Relatio ergo potentia? et actus
accipitur in principiis substantia? conna-
turaliter. Multo igitur imo in infinitum
plus relatio in divinis accipietur connatu-
ralis, non accidentalis. — Quocirca pen-
sandum, quod ad aliquid prius est ratione
accidentis simpliciter, tamen in creaturis
mutabilibus sequitur. Intellectus enim
accipit tria ha?c : esse, et esse ad, et
adesse. Esse, quod accipit absolute, est
esse substantia?. Adesse vero accipit secundum
rationem accidentis : accidens