Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

22G 1N LIimiM I SENTEMIARUM. DIST. XXVI ; QUJEST. IV
Prseterea Thomas :
Differentia (inquit) A quantum ad modum originis amoris seu
notionis, proprietatis, el relationis, potest
triplieiter assignari. Primo, quantum ad
rationem significationis : et sic paternitas
vocatur relatio, secundum quod Pater per
eam refertur ad Filium; dicitur quoque
proprietas, prout soli convenit Patri;vo-
catur et notio, secundum quod est formale
principium innotescendi Patrem. Secundo
assignatur differentia horum quantum ad
ordinem intelligendi : quia quum nihil
possit esse principium innotescendi aliquid,
nisi sit proprium ei, ideo inlelle- B sicut non homo est communius quam non
ctum notionis prsecedit intellectus pro- animal, quia omne non animal est non
homo, sed non convertitur. Si autem in
prietatis ; et quia proprietas non convenit
nisi rei distinctse ab aliis, et distinctio in
divinis non est nisi per oppositionem re-
lationis, hinc in divinis intellectum pro-
prietatis prsecedit intellectus relationis.
Tertio, quantum ad numerum : quoniam
quinque sunt notiones, etc, ut supra.
Sufficientia demum notionum sic patet.
Nam ad hoc quod aliquid notio nuncupa-
tur, tria requiruntur : primo, quod ad originem
pertineat, quia relationibus origi- C
nis distinguuntur personse; secundo, quod
spectet ad dignitatem, quia hypostasis est
persona distincta proprietate ad dignitatem
pertinente ; tertio, quod dicat aliquid
speciale, quia commune non est sufficiens
principium innotescendi. — Itaque perti-
nens ad originem potest significari vel af-
firmative vel negative. Si affirmative, vel
dicetur secundum rationem principii, ut a
quo alius ; vel secundum rationem ejus
quod est a principio, ut qui ab alio. Quorum
utrumque dicit originem in commu- D
ni : ideo neutrum est notio, nisi determi-
netur ad specialem modum originis, qui
non est nisi duplex, videlicet per modum
naturse, et per modum amoris, ut dictum
est saepe. Et secundum utrumque habemus
duas relationes : unam quse designat rationem
principii, et aliam quse designat rationem
ejus quod est a principio. Et ita
sunt quatuor notiones, videlicel : palerni-
tas et filiatio, quantum ad niodiim originis
naturee; processio et communis spiratio,
voluntatis. Si autem significatur negative,
aut negatur ratio principii, aut ratio ejus
quod est a principio. Si negatur ratio prin-
cipii, non est pertinens ad dignitatem : id-
eo non potest esse notio Spiritus Sancti,
non esse principium alicujus divinse per-
sonse. Si autem negatur ratio ejus quod
est a principio, hoc est vel in generali, vel
in speciali. Si in speciali, non potest notio
esse : quia quo affirmatio est specialior,
eo negatio opposita exsistit communior :
generali, sic erit negatio specialis et ad
dignitatem pertinens : unde faciet notionem
Patris quse est innascibilitas, quse si-
gnificat non esse ab alio secundum quod
est proprietas Patris. Innascibilitas quoque
non est proprie relatio nisi per reductionem,
secundum quod negatio ad genus
affirmationis reducitur. — Hsec Thomas
in Scripto.
Insuper in prima parte Summse, quse-
stione tricesima secunda, affirmat : Divina,
ratione suse simplicitatis, per nomina
abstracta significamus : quse etiam propter
eorum subsistentiam et complementum,
per concreta nomina designamus. Et opor-
tuit sic significare non solum nomina essentialia,
sed etiam personalia, ita quod
sicut dicimus Deum et deitatem, sic Pa-
trem et paternitatem. Ad quod coegit nos
hsereticorum instantia. Quum enim confi-
teamur, Patrem et Filium et Spiritum Sanctum
unum esse Deum et tres personas,
quserentibus quo sint unus Deus et quo
sint tres personse, sicut respondetur quod
essentia seu deitate sunt unum et unus
Deus, ita oportuit esse nomina qusedam
abstracta quibus responderi posset per
quid seu quo distinguantur : et hujusmo-
di sunt proprietates seu notiones in abs-
tracto significatse, sicut paternitas, filiatio.
Ideo essentia significatur in divinis ut
quid, prrsona ut quis, proprietas ut quo.
— Secundo ad hoc coegit, quia una per-