Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

154 IN LIBRUM 1 SENTENTIARUM. DIST. XXIII SUMMA | QU.EST. I
K. Qiwd non debet dici Deus multiplex.
Et sicut in Trinitate non est diversitas, ita nec multiplicitas : et ideo non est
dicendus Deus multiplex, sed trinus et simplex. Unde Ambrosius in primo libro de
Ambr. de Trinitate ait : Est
in Patre et Filio non discrepans, sed una divinitas; nec confusum
uaiTiib.T quod unum est, nec multiplex esse potest quod indifferens est. Multiplex itaque
Deus non est.
SUMMA
DISTINCTIONIS VICESIM/E TERTI/E
POSTQIAM
in prsehabita distinctione
tractatum est de divisione et distin-
ctione nominum divinorum, jam specia-
liter tractatur de usu et significatione no-
minis hujus, persona, in divinis, et cur
Catholici sunt coacti uti hoc nomine in essentia ac sapientia nobis innotescant per
divinis in singulari numero ac plurali. esse et cognitionem creaturarum. Nec ve-
Deinde ostendit qualiter Grseci quoque fi- B rum est quod hoc nomen, hypostasis, si-
deles proportionabiliter sint compulsi uti
nomine quodam singulariter ac pluraliter
in divinis.
HIc
QU^STIO PRIMA
quaeritur primo, Qualiter inter
se distinguantur hsec quatuor
nomina, essentia, subsistentia, substantia,
et persona.
Ad hoc Thomas respondet : Hsec quatuor
nomina differunt significatione,sed eorum
differentia a diversis diversimode assigna-
tur. Quidam enim sumunt horum distin-
ctionem ex hoc quod in divinis aliquid
est commune, et aliquid distinctum. Et
commune illud potest significari ut quo
est, et sic est essentia; vel ut quod est, et
sic est subsistentia. Distinctum similiter
A dato quod nulla esset distinctio personalis
in Deo, adhuc nomina ista competerent
ei, nec idem significarent sicut synonyma.
Pra?terea differentia seu dislinctio illa nominum
horum, est partim falsa. Non enim
dicitur Deus essentia eo quod det essc,
nec sapiens quia dat sapientiam ; sed po-
tius econtrario, quoniam ipse essentiam
et sapientiam habet, aliis essentiam sa-
pientiamque communicat, quamvis divina
gnificet id quod proprium est abstractive.
Sic enim significatur nomine proprietatis,
videlicet paternitatis, quse significatur non
ut hypostasis, sed ut in hypostasi ens
seu exsistens. — Alii ergo sumunt distin-
ctionem horum nominum secundum di-
stinctionem rationis quo est et quod est.
Quorum aliqui dicunt quod tria horum
significant quo est vel substantiam sup-
positi : ita quod essentia significat sub-
slantiam seu naturam generis,subsistentia
C naturam speciei, hypostasis naturam individualem;
et quartum, videlicet perso-
na, sumitur secundum id quod est, et si-
gnificat substantiam qua? est supposiluin.
Alii aliter dicunt.
Sed melius videtur esse dicenduin juxla
Boetium, quod differentia nominum horum,
essentia, subsistentia, substantia, sumenda
sit penes significationem actuum
a quibus imponuntur : qui actus sunt, es-
potest significari concretive, et sic est se, subsistere, et substare. Esse quippe
persona; vel abstractive, et ila est sub- commune est, nec determinat aliquem
stantia seu hypostasis. Sed isle ac similis D modum essendi ; subsislere autem deter-
modus non satisfacit quscstioni : quoniam minat modum essendi, prouf scilicet ali-