Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

UTRUM IN DEO SIT VOLUNTAS, ET QUID STT DIVIN.E VOLUNTATIS OBJECTUM 607
faciendorum in actu, sed etiam possibi- A
lium fieri a Deo. Et quia scientia a ratione
abstrahit utriusque, ideo est non solum
respectu faciendorum, sed etiam respectu
possibilium, non tantum Deo, sed et aliis,
utpote possibilium malorum. Hinc scien-
tia Dei est oinnium scibilium, et potentia
ejus est omnium possibilium,sed voluntas
ejus non omnium volibilium. Unde Deus
non potest plura scire aut posse, sed po-
test plura velle. — Similiter si accipiamus
omne ut nunc respectu rei prsescitse et
respectu rei factae ac volitse, scientia est B
respectu omnis rei in qua ratio scientise
salvatur, potentia quoque respectu omnis
rei in qua ratio salvatur potentise ; sed
voluntas non est respectu omnis rei in
qua ratio voluntatis salvatur.Scientia nam-
que est respectu omnium futurorum, prsesentium
ac prseteritorum, tam bonorum
quam malorum : quia in malis salvatur
ratio nobilitasque scientiae, quoniam scire
malum, est bonum ac nobile. Similiter
potentia est respectu omnium bonorum,
in quibus dumtaxat salvatur potentise ra- C luntas Dei voluit omnia fieri in numero, Sap. xi,2i.
tio : quia posse mala, non est posse; sicut
posse deficere, non est posse. Ideo Deus
pondere et mensura, juxta censuram sapientise
increatse. — Hsec Bbnaventura in
omnia bona solummodo potens, appellatur Scripto.
omnipotens. Porro voluntas Dei est respe- Amplius, in Breviloquio suo compen-
ctu bonorum tantum, non respectu malorum.
Sed quamvis in volendo malum, non
salvetur dignitas voluntatis, salvatur tamen
ratio volendi, quoniam velle malum,
est velle. Hinc Deus non vocatur omnivolens,
quia non vult malum.
Et si quseratur, quare ratio potentise non
salvatur respectu mali culpse, sicut ratio D
voluntatis; dicendum, quod potentia hoc
ipsum quod dicit, dicit per modum habi-
tus et positionis, loquendo de activa poten-
tia. Hinc quum dicitur respectu privatio-
nis,non est potentia, sed defectus potentia?.
Voluntas vero hoc quod dicit, designat per
modum cujusdam adhserentise et compla-
centise : et quia in malo salvatur ratio
complacentiae et consensus, ideo velle ma-
lum, est velle.
Ex his patet responsio queestionis qua
quseritur, utrum Dei voluntas, scientia et
potentia sint sequales. Dicendum est enim
quod non, quoad objectum seu connota-
tum, sed bene quoad actum interiorem, et
item quantum ad effectum, quoniam nihil
efficit Deus nisi per sapientiam,potentiam
et voluntatem.
Si rursus objicias, quia melior est vo-
lunlas quse se extendit ad plura bona,ergo
quum voluntas Dei sit optima, extendit se
ad omnia infinitaque bona : ergo Deus
potest dici omnivolens. Dicendum, quod
major illa est vera de voluntate quse ali-
quid boni sortitur a volito : quod
volun-
tati Dei non convenit. Ideo non est melior
volendo tria bona quam unum, et mille
quam tria. — Potest etiam responderi,
quod voluntas est actus rationalis : ideo
melior perhibetur, non quia ad plura sim-
pliciter, sed quia ad plura rationabiliter.
Et quoniam ratio recta dictat creaturas
fieri debere in numero certo atque finito,
quoniam numerus infinitus non convenit
rebus ; hinc optima perfectissimaque vo-
diose scribit de voluntate divina : Divina
(inquiens) voluntas sic recta est, ut nullo
modo valeat obliquari ; sic efficax, ut nul-
latenus possit impediri ; sic simplex et
una,ut tamen multipliciter designetur.Est
autem rectissima, quum sit idem quod
veritas ; et efficacissima, quum sit ipsa
Dei virtus et omnipotentia. Alia ibi con-
tenta infra tangentur.
Prseinductis concordat Richardus.Tamen
sicut Bonaventura sequitur Alexandrum,
negando quod Deus volendo se, velit alia
et omnia bona, sicut cognoscendo et in-
telligendo se, cognoscit et intelligit alia
et omnia vera ; sic Richardus sequitur
Thomam concedentem et asserentem hoc
quod qualiter valeat concordari,
ipsum :
tactum est supra. p. 604A\
^Egidius demum hic loquitur : Secun-