Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

QU.EST. II : QUOT MODIS SIT PEUS IN CREATURIS, ETC. 441
finem, multum idonee afque subtiliter
cujus scripta jam sententialiter sunt ex-
pressa. Et inter cetera contestatur : Ha>c
est falsa, Deus non est extra mundum. Est
namque extra mundum potentia : quia si
infinili mundi essent, omnes repleret. Est
etiam aclu quodammodo extra mundum :
est etenim in se ipso, et ipse in infinitum
major est mundo, et Deus sibi ipsi pro-
prie locus est. Haec Antisiodorensis.
Hinc Thomas de Argentina : Sicut, in-
quit, potentia Dei non potesl in tot quin
possit in plura, sic essentia Dei non est
ita in rebus quin possit esse in pluribus.
Imo si mundi essent infiniti, universos
impleret : et sicut ipse est causa efficiens
non effecta, et causa formalis non forma-
ta; ita est causa finalis non finita. Porro
quum Deus dicitur esse extra mundum,
prsepositio extra non designat prsesentiam
actualem ad locum, sed potentialem, quse
est Dei immensitas, qua infinilos mundos
impleret si essent. — Ex quibus patet
solutio qusestionis simplicium qui solent
interrogare, Ubi erat Deus antequam mundum
creavit? Unde et metrice dicitur :
Dic ubi tunc esset, quum preeter eum nihil esset.
Tunc, ubi nunc ; in se, quoniam sibi sufficit ipse.
Hsec ille.
Ad objecta patet ex dictis solutio. Ad
primum quippe dicendum, quod finiti et
infiniti nulla est proportio naturalis ac
proprie dicta, ejusdemque generis : est sunt in loco circumscriptive, spiritualia
tamen bene inler ea proportio imitatio- definitive, Deus transcendenter : et ila
nis et analogise, quum creatura sit similis D unus modus essendi in loco adscribitur
Creatori ; nec distant ab invicem distantia
locali corporali quantitativa, sed dignitatis
et eminentise,ad quam sequitur quod Deus
sit infinitus, et per consequens omnibus
praesens. — Ad secundum, quod sicut nil
nobilitatis affert Deo esse in rebus nobi-
libus, sic nil ignobilitatis ingerit ei esse
in vilibus rebus : quia nil tangit, inquinat,
immutat aut afficit eum; imo infinita emi-
nentia supergreditur cuncta. — Ad ter-
tium, quod non est absolute dicendum,
A quod Deus sit in dsemonibus aut in damnatis
vel impiis : quia hsec nominant
naturam vitiis deformatam, quorum au-
ctor aut conservator Deus non est, nec
assimilationem secum habent peccata. Est
tamen in illis in quantum sunt Dei crea-
turse,et intellectualis naturse,et entia quse-
dam. — Ad quartum, quod aliquid est
perfectionis in creatura, quod non esset
perfectionis in Creatore. Quamvis ergo id
de quo tangit objectum, esset nobilitatis
in causa creata, non tamen in principio
B increato : quia ex hoc sequeretur ipsum
esse finitum,et a sua potestate distinctum.
QU^STIO II
SEcundo principaliter quseritur, Quot
modis sit Deus in creaturis; et,
Qualiter esse in omnibus et ubique,
sit proprium Deo.
In quo etiam est quserendum, An esse
C ubique convenit Deo ab aeterno :
sicque tria tanguntur et inquiruntur in
isto qusesito.
Quantum ad primum,videtur quod Deus
non sit in rebus pluribus modis.Enti enim
maxime uniformi ac simplicissimo non
convenit nisi unus modus essendi, quia
modus rei sequitur rei naturam : ergo non
nisi uno modo in rebus est. — Secun-
do, communiter dicitur, quod corporalia
Deo, non plures. — Tertio, in littera di-
citur, quod Deus est in omnibus per es-
sentiam, prsesentiam et potentiam ; et vi-
detur quod simili ratione debeat dici esse
in loco per sapientiam, qua cuncta gu-
bernat, et per voluntatem, qua omnia con-
didit, et per benevolentiam, qua universa
conservat. Et queeritur, cur potius dicatur
esse ubique per essentiam, prsesentiam et
potentiam, quam per sapientiam, volun-
tatem et benevolentiam.