18.06.2013 Views

Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

590 IX LIBROI I SENTEXTIAROI. DIST. XLIV ; QILEST. I<br />

stantiali et accidentali, juxta Creatoris vo- A<br />

luntatem; sicque sumit Magister in littera.<br />

— Naturalern demum capacitatem rebus<br />

contulit Deus, sed non tribuit maximam<br />

quam potuit. Et si quaeratur quare, dico<br />

quod ex sapientia sua disposuit non dare<br />

majorem; et cur hoc, cgo ignoro, non Deus.<br />

At vero dum quseritur, an Deus potuit<br />

universum facere melius ; respondendum,<br />

quod universitas potest tripliciter consi-<br />

derari : priino, ut supposita in esse; se-<br />

cundo, ut supposita in potentia Creatoris<br />

tertio, ut in quibusdam supposita in esse, B<br />

atque in aliis posita esse in potentia effici-<br />

entis dumtaxat. Si supponatur in esse, sic<br />

apparet mihi,quod in rebus quae sunt,nunquam<br />

poterat melior fieri harmonia natu-<br />

ralis quam facla est quantum ad naturalia<br />

dona; sed quoad accidentalia atque gra-<br />

tuita, res poterant fieri meliores. Si vero<br />

totus mundus supponatur esse tantum in<br />

potentia facientis, videtur mihi, quod me-<br />

liorem poterat facere mundum ac melius<br />

ordinatum. — Si autem tertio modo po-<br />

; ;<br />

natur, scilicet partim esse in re et partim C partes, potest universum intelligi melius<br />

in Creatoris potentia, ut si ponamus ccelum<br />

esse et motum, et asinos et terram, et<br />

cetera non esse nisi in mente divina; sic<br />

apparet mihi, quod sine confusione har-<br />

monise mundi non possunt reftquse res<br />

melius fieri quoad substantiam, quam fa-<br />

ctae sunt : quamvis in nullo restringam<br />

potentiam Dei, quse semper facere potest<br />

quod vult; sed loquor de fieri. Et hoc ideo<br />

dico, quoniam asinus seu alia species du- esset per modum quantitatis discretae. Poplicem<br />

habet bonitatem : unam in se, et test quoque intelligi melius istud quasi<br />

aliam in comparatione ad aliam. Nam in D intensive, videlicet mutatis omnibus par-<br />

comparatione ad equum, est asinus vilis<br />

in comparatione autem ad hominem, est<br />

adhuc vilior. Si ergo omnes res alise fie-<br />

rent meIiores,efficeretur asinus minus bo-<br />

nus bonitate comparationis, quam esse<br />

deberet, et sic dislurbaretur harmonia seu<br />

consonantia ordinis universitatis. — Haec<br />

Albertus.<br />

Concordat Thomas, dicendo :<br />

Unicuique<br />

rei Deus conferre plus potuit de bonitate<br />

accidentali. Loquendo autem de bonitate<br />

essenliali, facere poterat Deus aliam rem<br />

meliorem qualibet re creata. Non tamen<br />

potuit hanc rem facere meliorem : quia<br />

si bouitati essentiali quid bonitatis essen-<br />

tialis addatur, non manet eadem nalura<br />

seu species, sicut in numeris species va-<br />

riatur addila aut abslracla unilate. Ideo<br />

sicut Deus facere nequit ut ternarius ma-<br />

nens ternarius habeat quatuor unitates,<br />

quamvis quolibet numero majorem valeat<br />

numerum facere ; ita nec facere potest<br />

quod res creata habeat majorem vel minorem<br />

bonitatem essentialem, et maneat<br />

eadem.<br />

Verum dum qua?ritur, an universum<br />

melius facere potuit; respondendum, quod<br />

bonum universi consistit in duplici ordi-<br />

ne, videlicet, in ordine partium inter se,<br />

et in ordine totius ad Deum, et in hoc<br />

ordine principaliter consistit. — Accipien-<br />

do ergo bonum ordinis partium ad invi-<br />

cem, potest considerari vel quantum ad<br />

ipsas partes ordinatas, vel quantum ad<br />

ordinem partium. Si quantum ad ipsas<br />

fieri,vel per additionem plurium partium,<br />

ut scilicet crearentur multae aliae species,<br />

quae possunt esse : nam et inter summam<br />

creaturam et Deum est infinita distantia.<br />

Et sic Deus potuisset et adhuc posset universum<br />

facere melius : sed illud universum<br />

haberet se ad istud sicut totum ad<br />

partem, et sic nec penitus esset idem, nec<br />

penitus aliud; hsecque additio bonitatis<br />

tibus ejus in melius, quia si aliquae partes<br />

ejus meliorarentur aliis non melioratis,<br />

non esset tanta bonitas ordinis : ut palet<br />

in cithara, cujus si omnes chordae melio-<br />

rantur, fit dulcior melodia; si vero aliquae<br />

chordae tantum, fit dissonantia. Porro haec<br />

melioratio omnium partium intelligi po-<br />

test secundum bonitalem accidentalem :<br />

et sic fieri potest a Deo, manentibus eisdem<br />

partibus et eodem universo. Et etiam<br />

potest intelligi secundum bonitatem es-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!