Doctoris ecstatici D. Dionysii Cartusiani Opera ... - Boston College

IN
DIST. XXXVII SUMMA ; QU.EST. I ! UTRUM DEUS SIT IN OMNIBUS REBUS 433
SUMMA
DISTINCTIONIS TRICESIM/E SEPTIM.E
prsecedenti distinctione ostensnm est
qualiter omnia sint in Deo; hic docetur
quomodo Deus sit in omnibus. Et circa
hssc edocetur primo in generali, qualiter
tribus modis esse asseratur in omnibus
rebus, quod et confirmatur Sanctorum au-
ctoritatibus plurimorum ; deinde, qualiter
speciali modo dicatur esse in specialibus
creaturis, puta in sanctis et justis, quos
per gratiam fertur inhabitare ; et qualiter
specialissimo modo sit in homine Christo.
Horum quoque occasione quasi incidenta-
liter tractat Magister, qualiter spirituales
creaturae sint in loco, et qualiter move-
ri dicantur.
JAm
QU^ESTIO PRIMA
quseritur primo, Utrum Deus
sit in omnibus rebus.
Videtur quod non. Primo, quia in nulla
re est, quum sit infinitus, et nulla pro-
portio sit finiti ad infinitum, imo in infinitum
distent ab invicem : quod autem
exsistit in alio, non distat ab eo in infini-
tum. — Secundo, quia vilesceret Deus, et
dignitati ejus immensse derogaret esse in
rebus fcedis, impuris, vilissimis : imo in-
tellectus hoc abhorrere videtur. — Tertio,
quia non est in dsemonibus. Atque ut ait
Prov. xv, Scriptura, longe est Dominus ab impiis :
' 9-
quod autem longe est ab alio, non est in
eo. In Scripturis etiam frequenter habetur
quod Deus recedit a prsevaricantibus : er-
go non manet nec est in illis. — Quarto,ad
eminentiam pertinet sine reali praesentia
operari : propter quod in Evangelio cen-
turio commendatur prse regulo, quia cen-
turio credidit Christum etiam non prsesen-
Matth.vm, tem posse suum servum curare, Domine,
inquiens, non sum dignus ut intres, etc. ;
T. 20.
A regulus vero putabat realem praesentiam
Christi necessariam esse ad hoc quod fi-
lium suum sanaret, Domine, dicens, de- Joann.w,
scende priusquam filius meus moriatur.
Ad hoc ergo quod Deus cuncta conservet
in esse et operetur in omni ente, non est
necesse quod realiter adsit : et tamen hoc
assignatur pro causa cur in omnibus esse
perhibeatur.
In contrarium est, quod Deus est ve-
re incircumscriptus et infinitus : propter
quod omnia implet, penetrat, et ipsis re-
B rum essentiis solus illabitur, estque inti-
m.ior atque propinquior rei quam ipsamet
sibi, aut intrinseca et essentialia principia
ejus. Unde et ipse per Jeremiam testatur :
Numquid non coelum et terram ego im- jer .xxm,
pleo? Et Psalmista : Si ascendero (ait) in !fv
'
.Ps.cxxxviii,
ccelum, tu illic es ; si descendero ad in- s.
fernum, ades, etc.
Ad hoc Alexander respondet : Simpliciter
et absque distinctione est concedendum,
divinam essentiam incircumscriptibilem
C esse : quia nec loco nec tempore nec in-
tellectu seu cognitione mehtis creatae com-
prehenditur.
Denique circa hsec movet Alexander plu-
res qusestiones. Prima est, An Deus sit
alicubi vel nusquam aut in se ipso. Et re-
spondet : Multipliciter dicitur aliquid esse
in loco. Primo, quoniam continetur ipso
loco : et ita non est Deus in loco neque
alicubi. Secundo, quoniam locus ei adest,
et illud non deest loco. Hinc libro de Tri-
nitate scribit Boetius : Deus est ubique,
D non quod contineatur in omni loco, sed
quoniam omnis locus ei adest ad eum
capiendum, quum tamen non capiatur aliquo
loco. Dicitur quoque Deus locum re-
plere non materialiter, sed virtualiter :
imo et essentiali sua prsesentia, quse spiri-
tualissima est,sicut et Deus simplicissimus
esse censetur. Unde Augustinus in libro
de Praesentia Dei ad Dardanum : Aliter sa-
pientia replere dicitur sapientem, aliter
aqua vasculum ;
eoque modo quo sapien-
tia replet sapientem, divina essentia replet
49 '