12.05.2013 Views

Comcáac quih yaza quih hant ihíip hac: Diccionario ... - Lengamer.org

Comcáac quih yaza quih hant ihíip hac: Diccionario ... - Lengamer.org

Comcáac quih yaza quih hant ihíip hac: Diccionario ... - Lengamer.org

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

papa joját hapéc.<br />

papache, papache borracho (un arbusto<br />

espinoso) haalp.<br />

papagayo (un pez) ctooml.<br />

pápago (persona) hapáay; pápagos †coiitoj.<br />

papalote zixcolahapáh, hapáspoj <strong>hac</strong>ápat.<br />

papamoscas pajíxoj.<br />

papel hapáspoj.<br />

paperas. tener — [ipos] *cpete.<br />

papita (concha) haxöl ináail cxatlc, pahotmazéxe.<br />

par pti cyai coocj; formar un — cyai.<br />

para iiqui; para el beneficio de iicp.<br />

parabrisa eenm an iquíijim ziix cöimahnáxz;<br />

parabrisa (reg.) eenm an iquíijim<br />

ihamíizilim.<br />

paracaídas ziix hai ano quiij.<br />

parado caap.<br />

paraguas quisoj iiqui haquéezi.<br />

paralelo con [plural] pti quitáait, V.: quitáai.<br />

paralítico ziix icasíijim imá.<br />

paralizarse (de las piernas) cazáplc.<br />

pararse (detenerse) de repente haquix *caap.<br />

pararse (terminar) cö|cactim.<br />

pararse. (de posición sentada o agachada) cfit;<br />

— de puntas (para alcanzar algo) cöcozáclc;<br />

(de una posición extendida) cotj; —<br />

hombro a hombro chaasx; — teniendo<br />

carga cola *cpot.<br />

parásita que vive en la caguama moosni iixz.<br />

pardela pocóopjc camoz.<br />

parece hax tahíi hax maa [...], V.: cquii.<br />

parecer cmis, hapácta; — igual ptino<br />

*coofin.<br />

parecer. de buen — (especialmente de forma)<br />

cmizj.<br />

parecerse cmis; — en actitud, etc. ziix tazo<br />

isoj pte camíistaj, V.: camíisot.<br />

parecido <strong>hant</strong> cö|quiih, xahxáii; (en actitud)<br />

ESPAÑOL - SERI 703<br />

iihax *coha; <strong>hac</strong>er parecidos cö|camíisot.<br />

pared (de un edificio) iizc.<br />

paredón hast iizc, coozaj iti cöiipxölim.<br />

Paredones Quipcö Quih An Icahéme.<br />

pargo. — mulato hatoj, zixcám ináail quipcö;<br />

— prieto, — raicero (reg.) xnicatl; — rojo<br />

zixcám cheel, zixcám c<strong>quih</strong>jö.<br />

parientes comcáac <strong>quih</strong>íin cayáxi; — cercanos<br />

xiica ihíin cayáxi; (de él o de ella)<br />

azmíiyat, iiha ocóaa; (de uno) iiha hapá.<br />

parir <strong>hant</strong> *caacatx.<br />

paro cardiaco haasax icáactim <strong>hac</strong>x icamíih.<br />

parpadear rápidamente coáaxlim.<br />

párpado ito ináail, ito ipac; con párpados<br />

caídos quinópasoj.<br />

parrilla (de carro) eenim ccazajoj.<br />

parrilla (para comida) eenm iti icóosni.<br />

parte del cuerpo iiha.<br />

parte delantera *yeen iicp.<br />

parte superior isxáp, it; tener — quisxápa.<br />

parte trasera *ihít iicp; — con punta itíipx.<br />

partir catápjö, iti *ccázx, cmazjij; (algo<br />

blando) ccazx.<br />

partirse iti cö|cazx.<br />

parvada iti cocáai, pte cocáai.<br />

pasado (adj.) czimpxa.<br />

pasado. el — hiz cöiihca íi <strong>hac</strong>, V.: caahca.<br />

pasado mañana <strong>hant</strong> pofíi mos <strong>hant</strong> pofíi ta<br />

[...], <strong>hant</strong> pofíi ta quipac <strong>hant</strong> cöpofíi ta<br />

[...], ipac <strong>hant</strong> cötfii ma [...], V.: cfii.<br />

pasajero <strong>hac</strong>x tiij oo ano quiij.<br />

pasar (suceder) haa *caahca, <strong>hant</strong> com iti<br />

*caahca, toc cö|caahca, ziix z iti<br />

cöhapácta, V.: capácta, iti *coha; — a (una<br />

persona) zó *haa; — cada dos noches<br />

ihámoc cö|quiictim; — en el mismo<br />

momento [plural] ano cöquitáait, V.:<br />

quitáai; [evento] (cierto tiempo en el<br />

pasado) iti *coofin, ano *coofin; — <strong>hac</strong>e

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!