O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

“modernization camp is concerned with structures and assumes that agents’
behaviour is epiphenomenal and ultimately reducible to material or other
external conditions”. Porén, durante os anos cincuenta e sesenta do século XX,
a realidade –cos seus golpes de Estado, as súas revolucións, as súas
desordes políticas, a súa corrupción e o seu estancamento económico–
desmentiu a miúdo as expectativas creadas polo proamericanismo, o
desenvolvemento político e a estabilidade. 135 Esta experiencia levou a autores
como Huntington a concentrarse no obxectivo fundamental da orde política 136 e
no papel que no seu mantemento lle corresponde ao poder. 137 Os autores
debían desenvolver unha sorte de tecnoloxía política que permitise soster o
dominio das autoridades estabelecidas. Ironicamente, se a mensaxe do
desenvolvemento era a liberdade, o medio era o poder. 138
Martí i Puig (2001, 104) subliña a pretensión das teorías da
modernización de evitar fenómenos de inestabilidade política que se
consideraban moi perigosos nun mundo cada vez máis polarizado, até o punto
de que
la preocupación central era la de limitar las supuestas consecuencias políticas
«perniciosas» de la modernización social y económica. Ante la irrupción de las masas
en la escena política, la cuestión radicaba en torno a la capacidad de los gobiernos
para poder canalizar y conducir este fenómeno, y evadir los peligros de
ingobernabilidad que podía suponer.
Se trataba de controlar las presiones de cambio que suponía la irrupción de
demandas provenientes de colectivos que, hasta entonces, habían permanecido (vía
exclusión o marginación) al margen del sistema político.
A realización deste programa debía estar baseado sobre un construto
ideolóxico que o Goberno norteamericano non tardou en elaborar. A Doutrina
da Seguridade Nacional presentouse como un instrumento necesario no marco
da loita do comunismo (o Leste) contra a democracia (o Oeste), e demandou
Estados aliados fortes, alianzas ampliadas e mais a distinción (que
coñeceremos polo miúdo no capítulo 5) entre Estados totalitarios comunistas,
cos que non cabía ningún tipo de colaboración, e réximes autoritarios, menos
reprobábeis –democratizábeis, de feito– e cos que, polo tanto, era posíbel
colaborar. Implementáronse, a maiores, políticas guiadas pola idea de que o
99