O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

A liberalización, a democratización, a transición e mais a consolidación
democráticas
No campo politolóxico, a definición da transición política non é unha cuestión
pacífica. Trátase dun proceso que englobaría a liberalización do réxime non
democrático en crise, a democratización e mais a consolidación democrática?
Ou debemos distinguir entre liberalización e transición? Huntington e Linz
realizan un importante esforzo por atoparen respostas a estas preguntas e
construíren un aparato conceptual claro.
A liberalización do réxime autoritario
Huntington ([1991], 22) define a liberalización como a apertura parcial dun
sistema autoritario, pero sen que os líderes gobernamentais sexan elixidos
nuns comicios libres e competitivos. A liberalización pode conducir ou non a
unha democratización completa. 217 Dun xeito máis descritivo, Linz e Stepan
(1996, 3) entenden a liberalización como un proceso que
may entail a mix of policy and social changes, such as less censorship of the media,
somewhat greater space for the organization of autonomous working-class activities,
the introduction of some legal safeguards for individuals such as habeas corpus, the
releasing of most political prisoners, the return of exiles, perhaps measures for
improving the distribution of income, and most important, the toleration of opposition.
Huntington ([1991, 124) observa que os líderes reformistas adoitan ver a
liberalización como un xeito de desactivar a oposición ao réxime sen teren que
democratizalo por completo. Trátase de non alterar os alicerces do sistema ao
tempo que se crea un autoritarismo máis amábel e humano, seguro e estábel.
Para tal efecto evítase a convocatoria de eleccións libres –porque o que non
queren os reformistas liberais é correr o risco de perderen o poder–, pero
introdúcense medidas como a suavización da represión, a restauración
dalgunhas liberdades públicas, a limitación da censura e a creación dun espazo
de debate e de autonomía na sociedade civil (asociacións, igrexas, sindicatos,
144