O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

filosofía tradicionalista. A igrexa estivo empeñada en descualificar severamente
os dereitos da persoa e os procesos de democratización desde finais do século
XVIII até comezos do XX. Na Europa continental, de feito, o desenvolvemento
da democracia e dos dereitos humanos tivo lugar en contra das esixencias
dunha igrexa católica oposta ás ideas liberais. A Restauración decimonónica
lexitimada pola teoloxía política foi apoiada por numerosos teóricos, como
Joseph de Maistre, Louis de Bonald, Robert de Lamennais, Joseph Görres,
Friedrich Schlegel ou Carl Ludwig von Haller.
Nos últimos 150 anos, con todo, cando puido constatar que a súa
continuidade como igrexa mundial estaba asegurada, a igrexa católica foi
transformándose até desfacerse dunha parte das súas ideas conservadoras e
tradicionalistas. Esta evolución plasmouse no catolicismo liberal (de
pensadores como o filósofo francés Jacques Maritain) e nas formas modernas
dun catolicismo social e político nos moitos Estados nacionais constitucionais
que estaban a nacer. Polo tanto, a secularización e a privatización da fe, que
experimentaron un forte impulso tras a Revolución francesa, non trouxeron
consigo a liquidación da relixión, que seguiu influíndo nos espazos públicos a
través do catolicismo liberal e político. 8
Co Concilio Vaticano II, a igrexa católica semellou emprender o camiño,
cuxo feliz remate é difícil de prever, da asunción da democracia e do
pluralismo, que se fai evidente no seu esforzo por atopar solucións pragmáticas
na convivencia cos poderes públicos; pero, ao mesmo tempo, segue a teimar
na súa histórica loita contra a secularización e a individualización da moral, nun
contorno europeo caracterizado por uns ordenamentos xurídicos que lexitiman
ou polo menos toleran o divorcio, o control da natalidade, o aborto e a
homosexualidade. En definitiva, e tras sobrevivirlles a todas as transformacións
sociais, políticas, económicas e culturais que houbo en dous milenios de
historia, a igrexa católica non empezou a aceptar a mingua do seu poder
secular até o Concilio Vaticano II, cando arribou normativamente á
modernidade mediante a recepción crítica de determinadas dimensións da
liberdade e da racionalidade modernas. Paradoxalmente, o anacrónico camiño
seguido pola igrexa católica permitiulle chegar aos nosos días como unha única
igrexa, evitando así a proliferación dos modelos anglicano e galicano. 9
25