O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

procesos dun ámbito de estudo e aos métodos axeitados que deben ser
utilizados para investigar os problemas e construír as teorías dese dominio. As
teorías están ideadas para concretar a ontoloxía da tradición de investigación e
ilustrar, ou satisfacer, a súa metodoloxía, e son, de feito, representacións de
compromisos máis radicais –visións máis fundamentais acerca do mundo–, que
explican o xeito de realizar as modificacións e as substitucións das teorías. As
tradicións de investigación serían precisamente os sistemas de crenzas que
constitúen aquelas visións fundamentais. 110 Entre as funcións das tradicións de
investigación atopamos (a) a fixación do “coñecemento de fondo” non suxeito a
discusión por parte dos científicos que traballan na tradición, (b) a identificación
das partes dunha teoría que teñen dificultades e deben ser modificadas, (c) o
estabelecemento de regras para a recollida de datos e a posta a proba das
teorías e (d) a formulación de problemas conceptuais verbo daquelas teorías
que violen os postulados ontolóxicos e epistémicos da tradición.
En definitiva, unha tradición de investigación achega as directrices
precisas para o desenvolvemento das teorías específicas, que deben explicar
todos os problemas empíricos “reducíndoos” á ontoloxía da tradición de
investigación. Así, por exemplo, dentro dunha tradición de investigación
marxista os individuos só poderían interactuar en virtude das forzas
económicas que os afectan. 111
A coexistencia de teorías rivais non é ningunha excepción, senón
precisamente a regra, de maneira que a avaliación de teorías é,
primordialmente, unha actividade comparativa. Dado que non dispomos dunha
caracterización semanticamente satisfactoria da verosimilitude –é dicir, ninguén
conseguiu demostrar que a ciencia sexa verdadeira, probábel, progresiva ou un
coñecemento altamente confirmado–, non é posíbel estabelecer até que punto
é verosímil unha teoría. Daquela, se a ciencia non produce teorías verdadeiras
ou altamente probábeis, só podemos afirmar a racionalidade e mais o carácter
progresivo da ciencia se aceptamos que o seu obxectivo non é intrinsecamente
transcendente, non é a verdade ou a proximidade á certeza, senón
simplemente unha maior efectividade na resolución de problemas. Unha teoría
só sería máis axeitada ou máis aceptábel que unha teoría rival se demostrase
unha maior eficacia na resolución de problemas, e unha tradición de
78