O Estado oculto - Repositorio Institucional da USC - Universidade ...

1053 A marxista FLP (Frente de Liberación Popular, popularmente coñecida como Felipe), xurdiu
entre 1956 e 1957 nos ambientes revolucionarios católicos (Díaz-Salazar Martín, 2006, 113-
115).
1054 Nun sentido semellante exprésase Tusell Gómez (1988, 387-388): “las asociaciones
católicas [...] fueron el vivero del que surgió en gran parte la clase dirigente de la España
actual, tanto en el mundo político como en el económico y sindical”.
1055 Para toda esta cuestión seguimos as exposicións de Andrés-Gallego e Pazos (1999b, 89-
119 e 154-178), Andrés-Gallego, Pazos e Llera (1996, 168-175), Blázquez (1991, 127-134),
Callahan (2000, 403-405), Cárcel Ortí (2003, 264-269), Chao Rego (2007, 285-287), Cuenca
Toribio (1985, 131-132), Díaz-Salazar Martín (2006, 54, 113 e 131-141), Enrique y Tarancón
(1996, 325-335), Fernández Fernández (1999, 41-47), Floristán (1985, 90), Laboa Gallego
(1988b, 20-21, e 2006a, 71-72), Lannon (1990, 274-281), Martín de Santa Olalla Saludes
(2003, 163-164, e 2005, 93-97), Payne (1984, 248-250), Piñol (1999, 270 e 345-348), e Tusell
Gómez (1988, 387-388).
1056 É significativo que en Galiza non exista unha Facultade de Teoloxía.
1057 Carballo Carballo, 1995, 169-170, e 2006, 22/142. Sobre o concilio pastoral de Galiza, v.
Araújo Iglesias, 1993, 229-240, Caamaño e Castelao, 2006, García Cendán, 2006, e Vidal
Estévez, 2006, 28/148-29/149 e 32/152-33/153. O obxecto do concilio pastoral de Galiza,
pioneiro en España, foi a recepción das reformas do Concilio Vaticano II. Nas sesións
conciliares, celebradas entre 1972 e 1979, tratáronse os asuntos de interese para a
comunidade católica galega, considerada como unha realidade de seu. Da irrelevancia
histórica deste concilio pastoral dan fe o seu esquecemento, así como a pertinaz falta e
inculturación da igrexa católica en Galiza, da que unha boa parte da responsabilidade lles
corresponde aos bispos.
Capítulo 21
1058
V. capítulo 20.
1059
V. o comezo do capítulo 17. Sidjanski (1991) é moi explícito sobre esta cuestión: os
réximes “autoritarios” do sur de Europa nunca cuestionaron a economía de mercado, e as
transicións non foron outra cousa que adaptacións políticas estruturais ao pluralismo social e
ás esixencias das economías de mercado avanzadas, o que explica o atractivo que exerceu a
Comunidade Económica Europea como o marco ideal no que o desenvolvemento se acada
combinando mercado e democracia. Pridham (1991b, 212-213) sinala que a CEE creou un
marco de integración que non pode subsumirse nos modelos tradicionais das relacións
internacionais, “since it institutionalises and intensifies multilateral and bilateral networks at
economic, political and to some extent social levels. It has, therefore, significant potential for
‘penetrating’ the domestic environments of member states”.
En realidade, os autores canónicos tamén se percatan, como puidemos comprobar no capítulo
5 con Przeworski, que en España o cambio de réxime non afectou dun xeito aprecíabel as
relacións económicas, e tampouco tivo lugar unha redistribución do ingreso.
1060
Ruiz Rico, 1975, 184-186, 195-196, 217-221, 224-232, 234-235 e 241-242. Brassloff (1998,
5) tamén recolle esta idea de Ruiz Rico.
1061
Esta opinión debe ser matizada (v. Colonna-Cesari, 1992, que seguimos neste punto). Na
Santa Sé, en efecto, estes anos foron tamén un período de transición, pero nunha dirección
contraria á esperada polos católicos progresistas. O legado do Concilio Vaticano II, que
pretendeu ser un esforzo por adaptar a mensaxe da igrexa católica aos tempos que corren –
liberdade relixiosa, diálogo coas outras relixións, superación do centralismo da Curia romana
mediante a colexialidade episcopal–, someteuse con crecente intensidade a unha revisión en
sentido conservador. Tras a morte, aos 33 días de pontificado, de Xoán Paulo I, o sucesor de
Paulo VI (sobre o proceso de elección de Xoán Paulo I, v. López Vidal, 2003, 157), foi Karol
Wojtyła, elixido papa o 16 de outubro de 1978 co nome de Xoán Paulo II (sobre o proceso da
sua elección, v. López Vidal, 2003, 157-158), quen materializou propiamente esta ofensiva
fundamentalista. Os sectores máis progresistas da igrexa católica criticaron o novo papa pola súa
insistencia na defensa da orde moral, pola súa ortodoxia, polo seu centralismo, polo seu
conservadorismo e pola súa tendencia a ignorar o principio de colexialidade e a voltar ás
prácticas preconciliares baseadas sobre o concepto de xerarquía e sobre unha ideoloxía
eurocéntrica. (Kepel [1991, 21, 26, 77, 79, 81 e 88] tamén cre que, coa ofensiva proselitista
868